Тиббиёт олий билимгохлари учун укув адабиёт в. М мажидов юкумли

Давоси. 
Кғорин тифига даво қилишда жуда қадим замонлардан 
бери парваришга катта эътибор бериб келинган.
1948 йилдан бошлаб бу касалликни давоси учун антибиотик-лар 
к_улланила бошланди. Хлорамиқетин, левомиқитин ва бошқа 
аитибиотиклар яхши натижалар бермокда. Шундай булишига қа-
рамай, беморни ях!#илаб парвариш қилиш ва маълум парҳез дои-
расида етарлича овқатлантириш к_орин тифи давосида асосий ва хал 
қилувчи ролни уйнайди.
Парвариш қилиш. 
Беморга аввало уриндан турмай ётиш бую-
рилади, унинг урни қулай, юмшок ва озода булиши керақ У ур-нидан 
турмай, ётган х_олда ёзилади/Шунинг учун шароит ҳамма вақт 
қулай булиши керақ Бемор ёзилганда қийналмаслиги, узи-ни 
ноқулай сезмаслиги муўим аўамиятга эга. Бемор баданини вакд-
вакди билан тозалаб, атир билан артиб туриш унинг рухини кутаради, 
табиатини равшан қилади. Бу эса уз навбатида бемор организмининг 
касалликка қарши курашиш крбилиятини кучай-тиради. Бемор 
ОРЗИНИ 
чайиб туришн, тишларини вақтида тозала-ши керақ Унинг 
қақраган лабларйга мой суртйб қуййлади. Ҳаро-рат пасайиб, 
интоксикақия бардам топган ва бемор узини яхши ҳис қила 
бошлаганидан кейин ҳам у маълум вак/г урнида ётмоги керақ чунки 
бемор организмидаги анатомик узгзрйшлар давом этаётгдн, 
жумладан ичакдаги яралар ўалй ту\чабитмаган булади.
82

---

Харорат нормал булганидан сунг 7 кун утгач беморга утиришга 
рухсат берилади, 10—11-кунлардан бошлаб эса у аста-секин юри-ши 
мумкин. Антибиотиклар билан даволанган беморлар ҳарорати 
нормаллашгандан сунг 18—21 кун утганидан кейингина касалхо-
надан чиқарилиши мумкин. Бемор узича сиймаса унинг қовуги 
соҳасига иситги'ч қуйилади, шунда ҳам сия олмаса, катетер соли-
нади. -Беморда қабзият булса, кун оралаб клизма қилиб, ичакни 
бушатиб туриш зарур.
Парҳез. Қорин тифи билан орриган бемор етарли миқдорда 
оқсил, ёр, углеводлар ва витаминлар билан таъминланиши зарур. 
Беморнинг иштаҳаси ёмонлигини назарда тутиб, унинг кунглига 
ёқадиган таомларни танлаб, овқатланиш зарурлигини тушунтириш 
жуда муҳимдир.
Бемор бир кеча-кундузда 1,5—2,5 л микдорида суюқлик (минерал 
сув, чой, мева ва сабзавот сувлари) истеъмол 
ҚИЛМОРИ 
ке-рақ 
Беморга бир кеча-кундузда 60—70 г оқсил, 40—80 г ёр -ва 300—350 
г углеводлар зарур. Қаймоқ, сариёг, қайнатма шурва, творог, пишлоқ, 
қайнатиб пиширилган товуқ гушти, балиқ, мол ёки қуй гушти 
қиймасқ, илитилган тухум, ҳар хил шовлалар ана шундай озиқ 
моддалар 
билан 
таъминловчи 
таомлардандир. 
Эўаро-рат 
пасайганидан кейин бир ҳафта утказиб парҳезни озгина кен-гайтириш 
мумкин.
Антибиотиклар билан даволаш. Қорин тифига даво қилишда 
левомиқетин ва ампиқиллин яхши натижа беради. Левомиқетин-ни 
беморга бир кеча-кундузда 6 марта, 0,5 г дан бериш буюри-лади. 
Ҳарорат пасайганидан сунг 3 кундан кейин 7 кун давомида 0,5 г дан 
кунига 4 маҳал левомиқетин бериб борилади. Касаллик енгилроқ 
утган ҳолларда эса бу дорини давони бошлашданоқ 0,5 г дан кунига 4 
махўал бериш мумкин.
Левомиқетин таъсирида ҳарорат уртача 3—5 кун ичида нор-
маллашади, интоксикақия камаяди, бемор аҳволи анча яхшила-нади. 
Левомиқетин билан даволанган беморларда учрайдиган реқидив анча 
кеч (ҳарорат пасайгандан сунг 3—4 ҳафта утгач) бошланиши 
мумкин, лекин у енгилроқ утади. Реқидив юз берган-да левомиқетин 
билан даволаш такрорланади. Левомиқетин бактерия ташувчиларга 
таъсир қилмайди.
Баъзан бемор қайт қилиб, левомиқетинни ича олмайдиган ҳо-
латда булади. Бундай ҳолларда левомиқитин эритмаси (левомиқетин 
натрий сукқинати) ишлатилади. Бу дори бир кеча-кундузда 2—3 г 
микдорида бемор мускули орасига ёки венасига юбори-лади (2—3 
қисмга булиниб).
Ампиқиллин 14 кун давомида бир кеча-кундузда 3—4 г дан 
берилади. Бу дори баъзан уткир бактерия ташувчиларга ҳам таъсир 
қилади. Антибиотиклар етарли натижа бермаган ҳолларда бактерии, 
бисептол ёки нитрофуран препаратлари (фуразолидон) тавсия 
этилади. Бисептол 2—3 таблеткадан бир кунда 2 марта, фуразолидон 
0,15—0,20 г дан кунига 4 маҳал берилади.
Интоксикақияни камайтириш учун Рингер эритмаси, 5% глю-