Тиббиёт олий билимгохлари учун укув адабиёт в. М мажидов юкумли



Download 3,72 Mb.
Pdf ko'rish
bet198/257
Sana02.03.2022
Hajmi3,72 Mb.
#477270
1   ...   194   195   196   197   198   199   200   201   ...   257
Bog'liq
Мажидов В.М. Юкумли касалликлар.doc

374
ўр


Венгрия, Болгария, Чехословакия, Югославияда қайд қилйнади.
Патогенези ва патологии анатомияси. Тери ёки шиллиқ парда 
орқали кирган вирус мононуклеар-фагоқитар система органлари да 
купайиб, қонга утади, вирусемия бошланади. Вирус қон орқали 
тарқалиб, бош ва орқа мияни зарарлайди, яллирланиш ва де-
генератив узгаришлар юз беради. Бу узгаришлар бош мия пар-
даларида, узунчоқ мияда, орқа миянинг буйин қисмида, жумла-дан 
олдинги шохларида айниқса куп булади. Бундан ташқари, вегетатив 
ганглиялар, орқа мия нерв илдизлари, периферик нерв толалари 
зарарланади.
Нерв марказларининг зарарланиши натижасида диффуз ва 
учогли энцефалит, менингит ва миелит аломатлари пайдо булади. 
Юрак-қон томирлар, нафас системалари ва бошқа органлар 
фаолияти бузилади.
Деярли ҳамма органларда, аввало марказий нерв системаси-да 
дистрофик ва дегенератив узгаришлар, баъзи жойлақда некроз, қон 
қуйилишига хос белгилар аниқланади.
Клиникаси. Инкубақион давр 1—3 ҳафта давом этади. Ка-саллик 
тусатдан бошланади. Беморнинг эти увишиб, ҳарорати 39—41 
даражагача кутарилади, боши айланиб, огрийди, мускул-лари 
қақшаб туради, юзи, буйни, кукраги ва кузлари қизариб кетади. У 
ёругликка қарай олмайди. Кана чаққан жойида қизил инфильтрат 
пайдо булади.
Гипотония ва брадикардия аниқланади. Касаллик орир ут-ганда 
юрак-қон томирлар фаолияти етишмаслигига хос белгилар яққол 
куринади. Қонда лейкоқитоз (12000—18000) бошланиб, ЭЧТ 
тезлашади. Биринчи кундан бошлаб менингит аломатлари пайдо 
булади: кетма-кет қусиш, бош огрири, гиперзстезия, парэс-тезия 
бошланиши шу жумладандир. Энса мускулларининг торти-шиб 
қисқариши, Керниг ва Брудзинский симптомлари ва менин-гитга хос 
бошқа белгилар аниқланади. Орқа мия суюқлиги тек-ширилганда 
лимфоцитар плеоқитоз борлиги топилади (ҳар бир курув майдонида 
10—20 дан хужайра булади), оқсил микдори купайиб, Панди ва 
Нонне — Аппельт реакциялари мусбат булиб чиқади. Кана 
энқефаломиелитининг менингеал формаси купинча беморнинг 
согайиши билан тугайди.
Касаллик огир утган ҳолларда интоксикақия билан бир қа-торда 
3—4-кундан бошлаб полиэнқефаломиелит синдроми пайдо булади. 
ўарорат юқори кутарилиб, кучли интоксикақия булади, бемор 
ҳушсиз булиб ётади, алаҳлайди, вақти-вақти б»:..,.,-; уни тутқаноқ 
тутади, галлюқинақия аломатлари куринади. Бунин, елка ва қул 
мускулларида фалажлар бошланади, баъзан оёқлар спастик фалажга 
учрайди. Баъзи беморларда афония, дизартрия, дисфагия 
аломатлари, юмшоқ танглай, тил мускулларининг фа-лажи пайдо 
булади. Купинча огир пневмония бошланади.
Касаллик эсон-омон утганида 5—7-кунидан бошлаб ҳарорат аста-
секин пасая бошлайди ва 10—12-кунларига келиб нормал-лаигади, 
интоксикақия ҳам камайиб, бардам топиб кетади Бе-
375


морлар согаяди. Согайиш даври 1—2 йил давом этади. Куп бе-
морларда тана ва 
қ$л 
мускуллари атрофияга учрайди, беморлар 
ногирон булиб қолади.
Баъзи холларда энқефаломиелит сурункали давом этиб, ка-
саллик симптомлари ривожланиб боради, бунда Кожевников 
эпилепсияси ёки Жексон эпилепсияси аломатлари қайта-қайта 
куринади. Беморларнинг 2—4 фоизида полирадикулоневрит син-
дроми аниқланади. Бундан тапщари периферия нервларнинг за-
рарланишига оид қатор симптомлар аниқланади. Бош мия нерв-
ларининг зарарланиши натижасида куриш, эшитиш ва мувозанат 
сақлаш бузилади. Куз мускуллари фалажига алоқадор бир қан-ча 
белгилар (птоз, гилайлиқ диплопия ва бошқалар) пайдо бу-лади. Юз 
қийшайиб қолиши ва шу каби симптомлар жуда куп учрайди. IX—
X—XII жуфт бош мия нервларининг зарарланиши натижасида 
афония, дисфагия, тахикардия, нафас маромининг бузилиши каби 
аломатлар пайдо булади.
Кана чақишидан юқаднган энқефаломиелит баъзан асосан 
миелитга хос симптомлар билан утади. Буйин, бадан ва қуллар 
фалажи яққол куринади. Мускуллар атрофияси натижасида бе-мор 
бошини ушлаб туролмайди, қул-оёқ ҳаракатлари бузилади. Баъзи 
ҳолларда оёқ мускулларида фалаж ёки яримфалаж бош-ланади.
Баъзан касалликнинг биринчи кунидан бошлаб бош мия ши-шиб, 
бемор кома ўолатига тушади ва куп утмай нобуд булади.
Диагностикаси. Беморкипт эндемик учоқда булгани, бадани-да 
кана 
;
ўаққанидан нишон булиши ва марказий нерв система 
зарарлаиишига оид симптомлар борлиги диагностика учун асос 
булади.
Лаборатория диагностикасида вирусни ажратиб олиш усули ва 
серологик реакциялардак фойдаланилади. Вирус бемор қони-дан 
ликвордан ва улган одамнинг миясидан ажратиб олинади. 
Комплементни бириктириш реакцияси ва Р.Т.Г.А. қулланилади.
Канадан юқадиган энқефаломиелитни менингококк менингити, 
сил менингити, бошқа энцефалитлар, диабетдан ва уремияда юз 
берадиган комалардан фарқлаш керақ
Давоси. Беморни даволашда интоксикақияга карши чоралар 
курилади, иммунотерапия воситаларидан фойдаланилади. Бунинг 
учун энцефалитга қарши эмланган донор к/лнидан тайёрланган 
гаммаглобулин ишлатилади. Гаммаглобулин босим 3 кун даво-мида 
::р куни б—9 мл дан мускул орасига юбйрилади. Бемор аҳволи орир 
булса, ҳар куни 6 мл дан икки ма.\ал берилади. Агар беморда иситма 
қайталанса гаммаглобулин юбориш ҳам такрорланади. Энцефалитга 
қарши иммуноглобулин *;ам ишлатилади. Бунда иммуноглобулин 
биринчи куни икки марта (енгил формасида 3 мл дан, уртача 
огирликдаги формасида 6 мл дан ва огир формйсида 12 мл дан ҳар 12 
соатда) мускул орасига юбо-рилади. Келгус;т кунларда ҳар куни 3 мл 
дан укол қилинади.
Рибонкулеаза ўам кўлланилади. Уни изотоник эритмада суюл
376

Download 3,72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   194   195   196   197   198   199   200   201   ...   257




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish