Тиббиёт йўналиши талабаларини инглиз тилида лексик бирликларни ўзлаштириш

Қуйидаги ташкилий-педагогик шароитлар аниқланди ва оқланди:
- талабаларни касбий қизиқишни ривожлантириш ва касбга йўналтирилган лексик компетенсияларни шакллантириш орқали чет cўзини ўқитишда профессионал йўналтирилган ўқув фаолиятини ўзлаштириш бўйича йўналтириш мотивацион ва қиймат қурилмалари;
- интерактив усуллардан фойдаланиш орқали чет тилиини ўқитишда профессионал йўналтирилган ўқув фаолиятини фаоллаштириш;
-касбий тушунчаларни ўзлаштиришда, лексик компетенсияларни ривожлантиришнинг дидактик воситаларини ишлаб чиқиш, вазиятни муҳокама қилиш ва ҳал қилишда диалектика қонунларини қўллаш, савол-жавоб шаклидаги муаммолар;
- чет тилини мустақил бошқариш орқали ўқитишда талабаларни профессионал йўналтирилган ўқув фаолиятига жалб этиш;
-мустақилликни рағбатлантирадиган ва фаоллаштирадиган айрим ҳаракатлар турларини амалга оширишда эришилган ютуқларни мониторинг қилиш асосида иш олиб бориш;
-аудит ва аудиториядан ташқари ишлар: касбга йўналтирилган матнни таҳлил қилиш, уларга савол-жавоб ва жавоблар тайёрлаш, савол-жавоб узлюксиз шаклида муҳокамани ўтказиш, касбга йўналтирилган ситуацияни ҳал қилиш вазифалари, рол ўйинида иштирок этиш.
Ишнинг назарий аҳамияти шундаки:
- тиббиёт олий ўқув юртлари талабаларининг "лексик кўникмаларни ривожлантиришни ўз ичига олган тил кўникмалари" тушунчаси мазмуни аниқлаштирилди;
- четтилини ўқитишда талабаларнинг профессионал йўналтирилган ўқув фаолиятини ташкил этишга бўлган эҳтиёж назарий жиҳатдан асосли нутқий ҳаракатларни шакллантиришга қаратилган cўз, клиникфикрлаш, лексик билими, тамойиллар белгиланган, аниқланган ва ишлаб чиқилган, касбга йўналтирилган лексик кўникмаларни ривожлантиришни ўз ичига олган лексик компетенсиясини шакллантиришнинг ташкилий-педагогик шартлари;
-мезонлар (мотивацион-мақсадли, операцион-фаолият, натижада) ажратилган ва чет тилини ўқитиш жараёнида профессионал йўналтирилган лингвистик ваколатларнинг шаклланиш даражаси тавсифланади;
-интерактив таълим усуллари (оғзаки-диалектик, cелф-стадий) орқали ташкилий-педагогик шарт-шароитларни босқичма-босқич амалга ошириш орқали касбга йўналтирилган лексик компетентлигини шакллантириш жараёнининг натижадорлигини исботлаш; термо-контсептуал иш ва ўқитиш воситаларини (ўқув-услубий қўлланма, касбга йўналтирилган вазиятли вазифалар мажмуаси, тест топшириқлари форматидаги компютер дастури, электрон ўқув қўлланма) қабул қилиш.
Тадқиқотнинг амалий аҳамияти шундан иборатки, касб-ҳунарга йўналтирилган ўқув фаолиятида тиббиёт олий ўқув юртлари талабаларининг чет тилини ўқитишда касбга йўналтирилган лингвистик ваколатларини шакллантиришнинг ташкилий-педагогик шарт-шароитлари аниқланган ва босқичма-босқич амалга оширилган:
- оғзаки-диалектик таълим усули қўлланадиган "тиббиёт олий ўқув юртида инглиз тилини ўқитиш" ўқув-услубий қўлланма ўқув материалини тиббиёт атамалар ва тушунчаларни ўзлаштиришнинг ўзига хос хусусиятларини очиб берувчи шаклда тақдим этиш имконини беради, масалалар-ҳукмларни шакллантиришда, чет тилини ўқитишда вазиятни ҳал қилишда ва муҳокама қилишда диалектика қонунларини қўллашда ҳам аудитор, ҳам ўқувдан ташқари ишлар қўлланилади;
– дастурнинг асосий мавзуларидаги матнларни ва уларга топшириқларни ўз ичига олган "Енглиш фор мадиcал cоммуниcатион" электрон қўлланмаси, тушунчалар луғати, тегишли асосий матнлар билан кўприклар, ўқитишнинг интерактив хусусиятини таъминлайдиган ва интернет-ресурслар рўйхати талабалар семинар, рол ўйнаш, мултимедиа воситалари асосида тақдимот билан чиқиш, ижодий вазифаларни бажариш бўйича муҳокамада иштирок этишлари мумкин.
- профессионал йўналтирилган вазиятли вазифалар ва матнлар мажмуаси;
- тиббиёт университети талабаларининг мустақил ишлаши ва билимларини назорат қилиш учун мўлжалланган профессионал йўналтирилган тест топшириқларини ўз ичига олган ўқув-назорат қилувчи компютер дастури;
-профессионал йўналтирилган cўз ваколатининг шаклланиш даражасини мониторинг қилиш имконини берувчи баҳолаш ва назорат қилиш тизими.
Касбга йўналтирилган лексик компетенсиясини шакллантиришнинг амалга оширилган ташкилий-педагогик шартлари ўқув жараёнига жорий этилди.
Тадқиқотнинг асослилиги ва ишончлилиги муаммони ҳар томонлама таҳлил қилиш билан таъминланди; тадқиқот натижалари қуйидагилар билан таъминланди:
-тиббиёт олий ўқув юртлари талабаларининг касбга йўналтирилган cўз қобилиятини шакллантириш учун ташкилий-педагогик шарт-шароитларни босқичма-босқич амалга оширишни, ўзаро боғлиқ назарий ва ампирик комплекслардан фойдаланишни таъминлайдиган ваколатли, шахсий-фаол ёндашувларнинг контсептуал ҳолатларига таяниш;
-тадқиқот усуллари, мақсадлари, вазифалари ва мантиқлари етарли; назарий позицияларни ва экспериментал маълумотлар билан топилмаларни уйғунлаштириш;
-тадқиқот натижаларини синовдан ўтказиш ва жорий этиш муҳокамалар, йиғилишларда нутқлар ва илмий-услубий воситалар орқали амалга оширилди.
Наманган давлат университети педагогика ва психология кафедраси доктарант ва талабгорларининг семинарлари. “Течноватион гирлс” халқаро танловда инглиз тилида сўз бойликларини ривожлантириш ва кундалик суҳбат жараёнларини қура олишга ўргатувчи “Импровинг воcабуларй” мобил илова яратилди ва халқаро танловда мувофиқ деб топилди.