Thesis · April 2020 doi: 10. 13140/RG

ЗАМОНАВИЙ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ: ИННОВАЦИЯ ВА ИСТИҚБОЛЛАР
 
56 
ХАЛҚАРО МИҚЁСИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ КОНФЕРЕНЦИЯ МАТЕРИАЛЛАРИ
tasavvur qilish va ijodkorlik, fikrlash kompetensiyalari shakllanadi, matematika kursning turli 
bo'limlari bo'yicha bilimlarini birlashtirib, ular orasidagi qonuniyatlarni keltirib chiqara oladi. 
Biroq, kompetentsiyani faqat fan bilimlari, ko'nikmalar yig'indisi sifatida talqin qilib 
bo'lmaydi. Bu o'quv jarayoni va hayotiy tajriba natijasida olingan yangi sifat, o’quvchining 
bilim va ko'nikmalarini ta'lim sifatining bir qator ajralmas xususiyatlari, shu jumladan, 
olingan bilim va ko'nikmalarni kundalik amaliyotda yuzaga keladigan muammolarni hal 
qilishda qo'llash qobiliyati bilan bog'liq. 
Zamonaviy mehnat bozorida va tez o'zgarib turadigan axborot makonida mustaqil 
hayotga qadam bosayotgan har bir yosh samarali, raqobatdosh xodim bo'lishi kerak. U ijodiy, 
mustaqil, mas'uliyatli, ochiqko'ngil, shaxsiy va jamoaviy muammolarni hal qilishga qodir, 
yangi bilimlarga, zarur ma'lumotlarni qidirish va tanlash qobiliyatiga ega bo'lishi kerak. 
Bu fazilatlarning barchasini ta'limning shaxsiy va ijtimoiy ma'nolaridan biri bo'lgan 
matematikani o'qitishdagi kompetentsiyaga asoslangan yondashuv yordamida muvaffaqiyatli 
shakllantirish mumkin.
Maqsad nima? Kompetentsiyaga asoslangan yondashuvdan foydalanib, matematik 
bilimlarni o'quvchining shaxsiy tajribasi va ehtiyojlari bilan bog'liq bilim va ko'nikmalar bilan 
to'ldirishimiz kerak, shunda u haqiqiy voqelik ob'ektlariga nisbatan samarali va ma'lumotli 
faoliyat olib borishi mumkin. Bu borada biz o’qituvchilar oldimizga quyidagi maqsad va 
vazifalarni qo’yishimiz kerak: 
•
Maqsadlarni belgilashni va ularga erishish uchun tadbirlarni rejalashtirishni o'rganish. 
•
Mavjud manbalardan (ma'lumotnomalar, darsliklar, lug'atlar, ommaviy axborot 
vositalari) foydalanib, kerakli ma'lumotlarni olishga va uni uzatishga o'rgatish. 
•
O’quvchilarda jamoada ishlash ko'nikmalarini rivojlantirish, o'z fikrlarini asosli
ravishda ifoda etish va himoya qilishni o'rgatish. 
•
Umumiy natijaga erishishda hissa qo'shish. 
•
Mini-guruhni boshqarishda javobgarlikni o'z zimmasiga olishga o'rgatish. 
•
Mustaqil ijodiy ish ko'nikmalarini shakllantirish. 
•
Nutqda matematik atamalarni to'g'ri ishlatishni o'rgatish. 
•
Matematik bilim va ko'nikmalarni real vaziyatlarda qo'llashga o'rgatish. 
•
O'z-o'zini boshqarish va o'zaro nazorat qilish ko'nikmalarini shakllantirish.[4, 20-30 b] 
Bunda o'qituvchining pozitsiyasi ham tubdan o'zgaradi. Darslik bilan birga u talabaga 
yetkazmoqchi bo'lgan "ob'ektiv bilim" ning egasi bo'lishni to'xtatadi. Uning asosiy vazifasi 
o’quvchilarni tashabbuskorlik va mustaqillikka undashdir. Aslida, o’qituvchi "rivojlanayotgan 
muhit" sharoitini yaratadi, bu orqali har bir o’quvchi o'zining qiziqishlari va istaklarini 
ro'yobga chiqarish jarayonida, intilish, mas'uliyat va harakatlarni amalga oshirish jarayonida 
aqliy va boshqa qobiliyatlarini rivojlantirish darajasida ma'lum qobiliyatlarni rivojlantirishi 
mumkin. 
Foydalanilgan adabiyotlar
. 
1.
С.Алихонов. Математика ўқитиш методикаси.// Тошкент. “Ўқитувчи”-2001. 
119-120 бет. 
2.
Витярис Витилиус, Владимирская О.Д. Центр обучения взрослых: новый этап 
развития. //Организация и управление. 2007. с.21-24. 
3.
Воронщиков С.Г. Учебно-познавательная компетентность школьников: опыт 
системного конструирования. // Завуч. Управление современной школой. - №6. – 2007. 
с. 81-97. 
4.
Денищева Л.О., Глазков Ю.А., Краснянская К.А. Проверка компетентности 
выпускников средней школы при оценке образовательных достижений по математике. 
// Математика в школе. - №6 -2008. с. 20-30.

---