Thesis · April 2020 doi: 10. 13140/RG

гуманитарлаштириш 
дейилиб, у ўқитишнинг бугунги кунда 
энг зарур бўлган тарбиявий ва ривожлантирувчи функцияларини тўлақонли амалга 
оширишда муҳим ўрин тутади. 
Биринчи бўлиб ўтган асрнинг 70-80 йилларида мактабда астрономия таълимини 
гуманитарлаштириш масаласини методист олим Е.П.Левитан изоҳлаган [2, 52-55-б.].
Таълимни гуманитарлаштириш муаммосининг илдизида ўқитувчи ва тарбиячининг 
шахси ётади. Келгусида таълим сферасида, унинг маданий анъаналарини тиклаш учун 
педагогик кадрларни тарбиялаш ва танлашнинг самарали принципларини ишлаб чиқиш 

---

ЗАМОНАВИЙ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ: ИННОВАЦИЯ ВА ИСТИҚБОЛЛАР
 
384 
ХАЛҚАРО МИҚЁСИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ КОНФЕРЕНЦИЯ МАТЕРИАЛЛАРИ
зарурлигини уқтиради. Бунда бўлажак ўқитувчининг ўз касбига мойил бўлиши ва педагогик 
касбни жамиятда энг обрўли ва маъсулиятли бўлиши қатъий талаб эилади. 
1-схема. Астрономик таълим самарадорлигини таъминланишининг инновацион 
технологик тузилмаси-схемаси 
Машҳур физик Г.Бонди кейинги йилларда ёшларнинг табиий фанларга қизиқишини 
пасаяётганига ишора қилиб, бунда “биз физикларнинг айбимиз бор” деб тан олади. Унга 
сабаб қилиб, физикани ўқитишда биз ўзимиз унинг тор соҳасида ўралашиб қолиб, физика 
ўқитишда физиканинг ҳақиқий “башарасини” очиб бераолмаётганимизда деган фикр беради. 
“Менимча –дейди у – ўқитишда биз қанча кўп ёшларни бу масалага жалб қилиб, фақат 
ҳақиқатда 
физика 
қандай 
кўринишда 
эканлигини, 
унинг 
инсонпарварлигини 
кўрсатаолсакгина биз, бу предметни ўқитиш юзасидан қўйилган талабга жавоб бериб, ёшлар 
унга ҳурмат ва қизиқиш билан қарашга ўргатаоламиз” [3, 33-б.]. Бу масалада табиий 
фанлардан саналган астрономия ҳақида ҳам шундай хулоса қилиш мумкин. 
Табиий фанлар, биринчи навбатда физика ва астрономияни гуманитарлаштириш 
муаммосининг долзарблиги ҳақида академик В.Г.Разумовский Г.Бондининг фикрини 
қувватлаб: “физикани (жумладан астрономияни –Д.Ф.) мактабда ўқитишда рўй берган 
ҳолатни олдини олишда, бу фанлар мазмунининг энг қувватли унинг “гуманитар 

---