Thesis · April 2020 doi: 10. 13140/RG

 

---

ЗАМОНАВИЙ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ: ИННОВАЦИЯ ВА ИСТИҚБОЛЛАР
 
276 
ХАЛҚАРО МИҚЁСИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ КОНФЕРЕНЦИЯ МАТЕРИАЛЛАРИ
БЎЛАЖАК БОШЛАНҒИЧ СИНФ ЎҚИТУВЧИЛАРИНИНГ МЕТОДИК 
ТАЙЁРЛАШДА КАСБИЙ КОМПЕТЕНЦИЯЛАРНИ АХАМИЯТИ 
 
Аъзамова Б.-ўқитувчи, НамДУ, Тошпулатова М.И. – PHD, ТДПУ, Ўзбекистон. 
 
Аннотация: 
Мақолада бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг методик 
тайёргарлика касбий компетенцияларни ахамияти ҳақида сўз юритилади. 
Калит сўзлар: 
мутахассис, билим, малака, компетентлик, касбий билим, қобилият, 
инновацион технология. 
Аннотация: 
В статье обсуждается важность профессиональных компетенций в 
методической подготовке будущих учителей начальных классов. 
Ключевые слова:
специалист, знания, навыки, компетенция, профессиональные 
знания, навыки, инновационные технологии. 
Annatation:
The article discusses the importance of professional competencies in the 
methodological training of future primary school teachers.
Key words:
specialist, knowledge, skills, competence, professional knowledge, skills, 
innovative technologies.
 
 
Ўзбекистон Республикасининг “Таълим тўғрисида”ги Қонунида мутахассис 
тушунчаси ўрта махсус касб-ҳунар ва олий таълим муассасаларининг турли даражадаги 
касбий таълим олувчи битирувчиларига нисбатан қўлланилиши қайд қилинган. 
Мазмун жиҳатдан, олий маълумотли мутахассис тушунчаси олий таълим муассаса 
битирувчисининг касбий тафовутини акс эттирувчи касб таълими даражасини белгилаб 
беради [1]. 
Ю. В. Варданян нуқтаи назарига мувофиқ, олий маълумотли мутахассис –таълим 
жараёнида мутахассислик ва унга мутаносиб касб малакасини ўзлаштирган олий таълим 
муассасаси битирувчиси. Ўз навбатида, мутахассиснинг касбий тайёргарлик даражасини 
белгилаб берувчи энг муҳим омил унинг малакаси ҳисобланади [2, 56-бет]. 
Малака тушунчаси – “малака (арабча: қобилият, истеъдод; хусусият, одат) – касбни, 
ишини яхши ўзлаштириш натижасида орттирилган тажриба, кўникма, маҳорат; ўқувчи ёки 
талабада муайян ўқув материали ва касбни чуқур ўзлаштириш натижасида ҳосил бўлган 
автоматлашган маҳорат [3, 245 б.].
 
Билим – объектив борлиқ ҳақидаги ёки муайян (илмий, маданий, маърифий, ҳарбий ва 
б.) соҳаларга оид илмий, амалий маълумотлар, тушунчалар мажмуи; илм. 
 
Билим – кишиларнинг табиат ва жамият ҳодисалари ҳақида ҳосил қилган 
маълумотлари; воқеликнинг инсон тафаккурида акс этиши 
 
Кўникма – бирор ишда орттирилган маҳорат, малака [4, 461-б.] 
Кўникма – инсоннинг илгариги тажрибалари асосида муайян фаолият ёки ҳаракатни 
амалга ошириш қобилияти [4, 182 б.]
 
Малака - психологияда муайян касб ишини яхши ўзлаштириш натижасида 
орттирилган маҳорат.
Такомиллашмоқ – камол топмоқ, мукаммаллашмоқ [4, 645-б.]
 
“Малака” ва “компетентлик” тушунчаларини таққослар экан, О.Б. Ховов иккинчи 
атама биринчисидан кенгроқ эканлигини таъкидлайди, чунки у “... малакани тавсифловчи 
алоҳида касбий билим, кўникма ва малакалар билан бирга, ташаббускорлик, ҳамкорлик, 
жамоада ишлаш қобилияти, мулоқот қобилиятлари, ўқиш, баҳолаш, мантиқий фикрлаш, 
ахборотларни саралаш ва улардан фойдаланиш маҳорати ва бошқаларни ҳам ўз ичига олади” 
[5, 72-бет]. 
Юқоридагидан маълумки, муаллиф компетентлик атамасини асосий фаолият ва 
ижтимоий-мулоқот белгилари синтези асосида мутахассисда шахсий хусусиятларнинг 

---