ThemeGallery PowerTemplate



Download 2,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet4/4
Sana12.08.2021
Hajmi2,82 Mb.
#145845
1   2   3   4
Bog'liq
antigenNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN

Mikrob  va xujayin 

organizmidagi xujayra antigenlarining o’xshashligiga antigen 

mimikriyasi deyiladi.  Bu antigenlarning xo’jayin organizmida autoimmun kasalliklar 

rivojlanishida axamiyati katta.  

 



Ko’pgina antigenlar immuna reaksiyalarni 

faqat timusga bog’liq, limfotsitlar 

yordamida yuzaga chiqara oladi, shu bois 

ularni timusga bog’liq antigenlar deb 

ataladi.  Korpuskulyar antigen, oqsil va 

viruslar shunday antigenlar sirasiga kiradi. 

Lekin shu bilan birga immuna javob 

rivojlanishida T-xujayralar 

qatnashmaydigan antigenlar ham bor. Bular 

ko’pincha polimerlar bo’lib, ularga 

bakteriyalarning lipopolisaxarid va 

polisaxarid moddalarni misol qilish mumkin. 

Bunday timusga bog’liq antigenlar bevosita 

B-limfotsitlarni faollashtirish qobiliyatiga 

ega. Bundan tashqari immuna javobda 

ularga qarshi faqat IgM ishlab chiqariladi




Bitta organizmda bir necha xil turga xos antigenlar 

bo’ladi. Tipga xos antigenlar bo’yicha bakteriyalar xar 

xil serologik variantlarga yoki serovarlarga bo’linadi. 

Bakteriya xujayrasida 

somatik-O

xivchinli-H



kapsulali-K, ekzo- va ensotoksin 

tarkibiga kiradigan va 

protektiv antigenlar borligi aniqlangan.  



Somatik O-antigen

, asosan, grammanfiy bakteriyalar 

xujayra devoridagi glikolipid (LPS-lipopolisaxarid) 

moddasi yoki endotoksinning polisaxarid qismida 

joylashgan. O-antigen issiqqa chidamli, 100 C da 

qizdirilganda 1-2 soatgacha chidaydi, formalin va 

etanol ta’sirida ham parchalanmaydi. 

H-antigeni

 haroratga chidamsiz 56-80 C qizdirilganda 

parchalanadi. Xayvonlarni tirik kultura bilan 

emlanganda O- va H-antigenlarga qarshi antitelalar 

hosil bo’ladi, agar qaynatilib kiyin immunlansa faqat 

O-antigenga qarshi antitelalar hosil bo’ladi. 




Har bir virion bir nechta antigenga ega. Ulardan biri virusga 

xos bo’lsa, ikkinchilari xujayra qobig’I tarkibiga xujayin 

xujayrasi komponentlari (lipid, oqsillar) kirishi hisobiga hosil 

bo’ladi. 



S-antigen

 (ingl. Solutio-erituvchi)-kimyoviy tarkibiga ko’ra 

rebonuklioproteid yoki dezoksiribonuklioproteidlardan 

tuzilgan bo’lib, yaxshi eriydi. 



V-antigen

-gemmagglyutinin va neyrominidaza fermenti 

tarkibiga kiradi. Bu antigen viruslarning tashqi qobig’ida 

joylashgan. Gemmagglyutinin viruslarning antigen maxsusligini 

taminlaydi. Bu antigenni gemagglyutinatsiya, gemadsorbsiya 

va gemagglyutinatsiyani tormozlash reaksiyalari yordamida 

aniqlash mumkin.  

Sanab o’tilgan antigenlar bilan bir qatorda viruslarda xujayin 

antigenlari ham uchraydi. Mn: agar gripp virusi tovuq 

embrionining allantoik qobig’ida o’stirilgan bo’lsa, faqat shu 

qobiq antigenlariga zardoblar bilan reaksiyaga kirishadi. 



  

Prizmatik xujayra va B-limfotsitlar tomonidan antigen ta’sirida 

sintez qilinib, shu antigen bilan maxsus birlasha oladigan qon 

plazmasi oqsillari (glikoprotaedlar)ga immunoglobulinlar  (Ig) yoki 

antitelolar deb ataladi. Tuzilishi va vazifalari bo’yicha odam va 

boshqa umurtqalilar antitelolari bir xil, lekin antitelolarning odamda 

5 ta sinfi farqlansa, har xil hayvonlarda uchtadan oltitagacha bo’lishi 

mumkin.  

Antitelolar 4 xil xususiyatga ega

: maxsuslik, valentlik, affinitent 

va 

avidlik


. Antitelolar 

maxsusligi

-immunoglobulinlarning faqat gomologik 

antigenlar bilan ta’sirlasha olish, ya’ni antigen detirminantalari 

(epitonlarga) qarshi antitelolarda determinantalar mavjudligi.  

Valentlik

-antiteloning antigenni biriktirib oluvchi faol markazlar soni. 

Avidlik


 (lot.aviditos-ochko’zlik) paratop va epitope orasidagi bog’ning 

mustahkamligi. Bog’ning kuchi antiteloning yuqori faolligi bilan 

belgilanadi.  

Antitelolar murakkab tuzilgan glikoprotein molekulalar bo’lganligi 

uchun o’zi ham antigen bo’lishi mumkin. Qarshi zardoblar yordamida 

antitelolarning serologik xillari aniqlanadi 

An

titelolartasnifi



da

3xil


izotipik 

allotipik 

Idiotipikdetirminantala




Organizmga antigenlar kiritilganda, ularga qarshi 

birinchi bo’lib IgM hosil bo’ladi. U miqdor bo’yicha 

zardob immunoglobulinlarining 13 % ni tashkil etadi. 

Normal antitelolarning ko’pchiligi, mn: qon guruhlarini 

ta’minlovchi izogemagglyutininlar shu sinf antitelolarga 

mansub. Ular yo’ldosh orqali o’tmaydi, shuning uchun 

xomilada birinchi bo’lib IgM sintez qilina boshlaydi.  

Antitelolar haroratga chidamsiz, 70 C da 1 soat 

qizdirilganda denaturatsiyaga uchraydi. Antitelolar 

faoliyatiga, muhim pH hamda boshqa omillar ta’sir 

etadi, buning natijasida oqsil modda chuqur o’zgarishga 

uchraydi. Antitelolarga etil spirit va past harorat (o C 

dan-40 C gacha) ta’sir etmaydi. Tuzlar (magniy, 

ammoniy, natriy, sulfatlar) oqsilni cho’kmaga tushiradi, 

ammo denaturatsiya qilmaydi. Shu sababli bu omillar 

immuna zardoblarini fraksiyalarga ajratishda va toza 

antitelolar olishda ishlatiladi. 



Antigenga qarshi antitelolar ishlab chiqarish 

bo’yicha birlamchi va ikkilamchi immuna 

javoblar farqlanadi. 

Organizmga antigen tushgandan 3-4 kun 

o’tgach qonda shu antigenga qarshi antitelolar 

aniqlanadi. Shu davr ichida immuna tizim 

omillari antigenni tanib, unga qarshi gumoral 

immun javobni ishga tushiradi. Natijada qisqa 

vaqt ichida (bir necha kun) antitelolar miqdori 

logorifmik ko’rinishda oshadi va eng yuqori 

miqdorga yetadi (13-15 kunlar orasi). Ma’lum 

vaqt o’tganidan so’ng, qondagi 

immunoglobulinlar soni kamaya borib oyning 

oxiri kelib sekin kamayadi. Agar organizmga, 

ma’lum vaqtdan so’ng xuddi shu antigen qayta 

tushsa, unga qarshi tezda kuchli immuna 

javob, ya’ni ikkilamchi javob rivojlanadi.  






L/O/G/O 

www.themegallery.com 



Download 2,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish