The Modern English period By: Samadova Sadoqat

Tom tog’aning kulbasi (G.B.Stou) Bajardi: Haqnazarova Mahfuza 1826-Guruh

Muallif haqida qisqacha

BICHERSTOU (BeecherStowe) Garriyet (1811, 14.6, Lichfild 1896, 1. 7, Florida) — amerikalik adiba. Ijodini lavha yozishdan boshlagan. B.S. nomini jahonga taratgan "Tom togʻaning kulbasi" (1852) romani Amerikada ijtimoiy-iqtisodiy ziddiyatlar keskinlashuvi, negrlar qulligiga qarshi kurash ifodasi sifatida dunyoga keldi. Unda quldorlikning mudhish koʻrinishlari zoʻr mahorat bilan tasvirlangan. B.S. "Tom togʻaning kulbasiga kalit" (1853) da quldorlik dahshatlari haqidagi hujjatlarni eʼlon qiladi. "Dred, laʼnati botqoqlik haqida qissa"da (1856) negrlar qulligi masalasini islohotlar bilan hal etib boʻlmasligini koʻrsatadi. Boshqa asarlari ham ijtimoiy masalalarga bagashlangan. "Tom togʻaning kulbasi" asari Sharif Rizo tomonidan oʻzbek tiliga tarjima qilingan (1948).

Asar nomi: Tom tog’aning kulbasi

Asar nomi: Tom tog’aning kulbasi

Janri: Roman

Metodi: Ijtimoy realistik

Asarning tematik tasnifi va mavzusi

“Tom tog’aning kulbasi” asari XIX asr Amerika adabiyotidagi birinchi ijtimoiy realistik asarlar qatoridan joy olgan. Ushbu asar orqali ilk bor qora tanli qullarning ayanchli hayoti, kishini larzaga keltiruvchi minglab asirlarning mudhish taqdiri adabiy asarda o’z aksini topdi. Avvalambor yozuvchi bu romanda qullarning ruhiy ahvoli, ularning yetkazilayotgan moddiy va ma’naviy ziyon, qullar hamda quldorlar o’rtasidagi tengsizlikni yorqin dalillar misolida ifodalab bergan. Amerika tarixining eng qora kunlari irqchilik davri bo'lgan desak xato bo'lmaydi. Qulchilik, quldorlik, qora tanlilarni ikkinchi darajali inson deb hisoblash, jamiyatga xos illatlardan biri edi. Undan qutulish uchun ko'p ter va qon to'kilgan. Quldorlik tizimiga qarshi kurash nafaqat ijtimoiy soha vakillari, balki buyuk adabiyot namoyondalari tomonidan olib borilgan. Quldorlik tizimini qoralash, qora tanli aholiga nisbatan adolatsizlikka qarshi kurash Amerika yozuvchilarining aksariyat asarlarida o’z aksini topgan. AQSh adabiyotida tanqidiy realizm XIX asrning birinchi yarmida boshlangan qulchilik tartiblarini bekor qilishga qaratilgan abolitsionistlar harakatida yaqqol namoyon bo’ladi.