The innovative methods in teaching foreign languages: the role of skill and translation in teaching namangan, uzbekistan

References: 
1. Arnold. J Affect in Language learning. Madrid. Cambridge University press 
(1999).
2. Brumfit, C. Communicative methodology in language teaching: The roles of 
fluency and accuracy. Cambridge: Cambridge University Press (1984) 
3. Harmer, Jeremy.The Practice of English Language Teaching. Longman (2001) 
4. Luoma, Sari and Frontmatter (2004). AssessingSpeaking .Cambridge 
UniversityPress (2004) 
5. Rubio, Fernando.Self-esteem and Foreign Language learning. Cambridge 
Scholars Publishing. (2007) 
Odina TILLABOYEVA 
Toshboyeva Samara NamMTI talabasi 
EFL/ESL KONTEKSTIDA 
ONLAYN (O’RGANISH) VA KOMPYUTER VOSITASIDA O’RGANISH 
Covid-2019 pandemiyasi jamiyatning har bir sohasiga o’z ta’sirini ko’rsatdi. 
Shu jumladan ta’lim sohasi ham chetda qolmadi. Pandemiyaning salbiy ta’siridan 

---

142
qutilishning yagona yechimi sifatida, barchamizga ma’limki, ijtimoiy masofa saqlash 
deya e’tirof etildi. Ta’lim sohasi vakillari uchun ijtimoiy masofa saqlash o’z 
navbatida an’anaviy auditoriyalardan voz kechilishiga sabab bo’lid dunyoning ko’p 
mamlakatlarida. Ammo bu to’xtash degani emas, balki yangi ommaviy yondashuv, 
ya’ni ta’limda avval sinalmagan, sinalgan bo’lsada kengaytirilmagan texnologiya va 
axborot tizimiga suyanish va imkon qadar ta’lim sifatini yo’qotib qo’ymaslik uchun 
kurashuvchi kompetensiyalarni shakllantirilishini talab etilishi bo’ldi. O’z navbatida 
o’qituvchilar, ta’lim sohasi vakillari hamda o’quvchi va talabalar texnologiya va 
kompyuter sovodxonligining oshishiga sababchi bo’ldi. Yangi texnologiyalar 
onlayn ta'lim va kompyuter vositasida aloqa o'rganish va o'qitishni bir xil o'zgartirdi. 
Kompyuterlar va smartfonlar va planshetlar kabi boshqa qurilmalar ta'lim sohasida 
etakchi 
o'rinni 
egallamoqda 
va 
21-asrda 
ta'limga 
bo'lgan 
qarashimizni 
o'zgartirmoqda. Sinfxonada texnonologiyani qamrab olish ommaviy axborot 
vositalarini boshqaradigan jamiyatda ko’pgina qiyinchilik va muammolar va qarama-
qarshi istiqbollarga qaramay zaruratga tez aylanib bormoqda. Texnologiyadan qanday 
foydalanish, darsliklarga nimani kiritishdan tortib o’quvchilarga yordam berishgacha 
hammasi chuqur o’ylash va muammolarni hal qila olish ko’nikmalarini talab etadi, - 
bu shunday bir muhokamaki, unda ta’lim va ilmiy sohadagi barcha ishtirok etishi 
kerak bo’ladi. Siyosat tuzuvchilar, o'quv dasturi ishlab chiquvchilar, shuningdek 
o'qituvchilar o’rganishni qayta konseptsiya qilishlari va a’loqa va texnologiya 
vositalari ta’minlaydigan qulaylikning ro’li hal qiluvchi ekanligini bilib olishlari 
kerak. Darslarni boyitish, ijodkorlikni rivojlantirish, hamkorlikni yanada 
kuchaytirish va talaba mustaqilligini ta’minlash uchun texnologiyalardan qanday 
qilib foydalanishni o’rganishga sarmoya kiritishga ehtiyoj bor.
Ingliz tili mutaxasislk fani emas, balki nomutaxasislik fani sifatida o’qitiganda, 
o’rgatuvchi va o’rganuvchi uchun ham bu ikki hissa vazifa. Umumiy ingliz tilini 
bilish darajasi yaxshi bo’lganda nomutasislar uchun ingliz tili fani o’zlashtirilishi tez 
va samarali bo’ladi va sohaga asoslangan mavzularda darslarni olib borish mumkin 
bo’ladi. Onlayn o’quv jarayoni sohaga doir materiallarni keng qamrovda hamda 
muqobillari bilan taklif etilishiga imkon yaratdi. Bu o’z navbatida o’rganuvchining 
o’quv materiallariga bo’lgan talablariga javob bo’ldi. Bundan tashqari, o’qituvchi 
uchun ham yakka tartibda va o’rganish usuliga qarab auditoriyaga murojaat qilishiga 
katta imkon berdi. Mavzular va adabiyotlar zaxirasi barchaning istak va talablariga 
mos kelganda, o’rganish va o’rgatishning natijasini ham oshishi kutilgandi. Bundan 
tashqari, onlayn o’rganish EFL va ESL texnologiyalarini boyitdi. Bilamizki, hamma 
uchun rangli va jonli bo’lgan til foydalanishini ekranlarda ko’rish, o’rganish va 
amalda qo’llash har doim qiziq va eng asosiysi ijobiy natija yuqori bo’lishini 
ko’rsatgan. Yuqorida keltirilgan ijobiy jihatlar nazariy va kutilgan jihatlar edi. Ular 
bilan birgalikda o’z navbatida noafzallik va til o’rganish jarayonini tushurishga sabab 
bo’luvchi jiahatlar ham kuzatildi. Masalan, onlayn o’rganish uchun yaxshi internet 
manbasi mavjudligi va unga bog’langan bo’lishlik, texnika vostilariga ega bo’lish 
talab etiladi. Bu esa hukumat vakillaridan internet imkoniyatini yaratib qo’yishni, 
oilalardan esa texnika bilan ta’minlanishni talab etdi. Bu tarafdan nomutanosibliklar 
kuzatildi ham. O’qituvchilardan esa onlayn berilayotgan o’quv materiallarini 
sinchkovlik bilan saralashni, ularni onlayn o’qitish platformasiga to’gri yuklay 

---

143
olishni, va eng asosiysi, o’rganish jarayonini kuzatishda yuzaga kelgan 
qiyinchiliklarni bartaraf etishni talab etdi. 
Hulosa qilib shuni aytish mumkinki, ESL va EFL o’rganish va o’qitishda 
texnologiyalarning o’rni beqiyos va shu jumladan hushyorlikka va ogohlikni talab 
qiladi. Uning yuqorida sanab o’tilgan ijobiy va salbiy taraflari bor. Ijobiylarini 
yanada oshirib, salbiylariga esa yechim berilishi kutilmoqda. Pandemiya davri 
zamonaviy texnologiyalarning har ikkala jihatlarini oshishiga imkon yaratdi. Natija 
EFL va ESL oqitish va o’rganish yana bir paradigmaga ko’tarila olishiga zamin 
yaratdi.