Zamburug’lar.
1.Zamburug’lar qanday yo’l bilan ko’payadi?-Vegetativ, jinsiy, jinssiz.
2.Zamburug’ hujayrasi qanday tuzilgan?----Qopiq, protoplazma, mag’iz.
3.Zamburug’ qanday usulda oziqlanadi?---Saprofit va parazit.
4.Zamburug’ vegetativ tanasi nima deyiladi?----Mitseliy.
5.Mitseliy nimadan tashkil topgan?---Gifa.
6.Mevatana qanday qismdan tashkil topgan?---Oyoqcha va qalpoqcha.
7.Zamburug’ sporasi qayerda yetiladi?---Mevatanada.
8.Zamburug’ yer yuzida va O’z-da qancha turi bor?---100000 va 3000
9.Qaysi zamburug’ning vegetativ tanasi bitta hujayradan tuzilgan?---Mog’or.
10.Mog’or yaxshi sharoitda qanday ko’payadi?----Jinssiz.
11.Zamburug’ning shohlanmagan gifasi nima deyiladi?----Sporangiyband.
12.Sporangiyband qayerda hosil bo’ladi?---Sporangiy uchida.
13.Zamburug’ sporangiysi yetilganda qanday rangga kiradi?---Qora.
14.Qaysi zamburug’ o’simlik va uy hayvonlarining o’sishini tezlashtiradi?---Mog’or.
15. Zamburug’ o’sishi uchun qanday omillar kerak?---Harorat, namlik, ozuqa.
16.Bir hujayrali zamburug?---Achitqi.
17.Achitqi zamburug’i nima bilan oziqlnadi?---Kraxmal.
18.Xamir tarkibidagi kraxmal zamburug’ ishtirokida qanday moddagacha parchalanadi?---Spirt va CO2
19.Achitqi zamburug’i qanday yo’l bilan ko’payadi?---Kurtaklanish.
20.Achitqi zamburug’i zigotasi bo’linganda nechta spora hosil qiladi?----4-8 ta
21.Qaysi zamburug’lar zavodlarda ko’paytiriladi?---Achitqi.
22.O’z-da ko’p uchraydigan zamburug’?----Qo’ziqorin.
23.Qo’ziqorinning mevatanasining uznligi qancha?----10-20 sm.
24.Qo’ziqorinning sporasi qayerda yetiladi?----Qalpoqchadagi katakchada.
25.Chirindiga boy tuproqlarda qaysi zamburug’lar uchraydi?----Qo’ziqorin.
26.Qo’ziqorining vegetativ tanasida qachon oziq modda to’planadi?---Yozda.
27.Qo’ziqorinning mevatanasi qachon hosil bo’ladi?----Kuzda.
28.Qaysi zamburug’ning bahorgi mevatanasi iste’mol qilinadi?----Qoziqorin va qo’zidumba.
29.Qaysi zamburug’ issiqxonlarda ko’paytiriladi?---Qo’zidumba.
30.Qo’zidumbani sporasi issiqxonada necha kunda yetiladi?----40
31.Go’ng zamburug’ qanday qismlardan tashkil topgan?----Mevatanasi uzun, oyoqchasi ingichka, tepasi cho’qqaygan.
32.Qaysi zamburug’ sporasi yetilganda mevatanasi yumshaydi?---Go’ng.
33.Odamlarda zamburug’lar keltirib chiqaradigan kasalliklar?---Mikoz va mikotoksikoz.
34.Vilt so’zining ma’nosi?----So’lish.
35.Vilt kasalligining belgisi?----Barglari sarg’ayadi.
36.Oqpalak kasalligini qaysi zamburug’ keltirib chiqaradi?---Vertitsilium.
37.Vilt bilan kasallangan g’o’za poyasida nimalarni ko’rishimiz mumkin?----Gifalar.
38.Vilt kasallligiga qarshi qanday chora ko’riladi?---Tuproqqa yaxshi ishlov berish.
39.Qorakuya zamburug’ o’simlikning qayerida parazitlik qiladi?----Gulida.
40.Qorakuya zamburug’ qaysi o’simlikka zarar keltiradi?----Arpa, bug’doy, suli.
41.Qorakuya zamburug’ning sporasi yetilganda qanday rangga kiradi?---Qora.
42.Qorakuya zamburug’ sporalari qanday tarqaladi?----Shamol.
43.Qorakuya zamburug’ning sporasini yo’qotish uchun qanday chora ko’riladi?----Urug’lari kimyoviy moddalar bilan dorilanadi.
44.Mitseliy qanday tuzilishga ega?---Bir yoki ko’p hujayrali va bir-ikki yoki ko’p mag’zili.
45.Ayrim voyaga yetgan zamburug’larning vegetativ tanasidan nima o’sib chiqadi?---Mevatana.
46.Sporangiyda yetilgan sporalardan qulay sharoitda nima ho’sil bo’ladi?---Mitseliy.
47.Zamburug’larning yashashi uchun qaysi omilning keragi yo’q?---Yorug’lik.
48.Bir zamburug’da nechta sporangiy hosil bo’ladi?---O’nlab.
49.Bir sporangiyda qancha spora yetiladi?---O’n mingdan ortiq.
50.Achitqi zamburug’ hujayrasi nimalardan tashkil topgan?----Sitoplazma, mag’iz, vakuol.
51.Achitqi zamburug’i kurtaklanib ko’payganda hujayrasida nima hosil bo’ladi?----Bo’rtma.
52.Qalpoqchali zamburug’lar qaysi oyda yo’qolib ketadi?---Aprelda.
53.Qalpoqchali zamburug’larni apreldayoq yo’qolib ketadi, tuproqda nimasi qoladi?----Sporalari.
54.Go’ng zamburug’ining qalpoqchasining ostki tomoni nima uchun qop-qora bo’ladi?----Sporalari ko’pligi.
55.Nima uchun siyoh zamburug’i deb atashadi?----Sporalari yetilganda qora siyohga o’xshash suyuqlik ajratadi.
56.Vilt ikasalligiga qarshi kurash uchun qanday choralarni ko’rish kerak?
1)tuproqqa yaxshi ishlob berish
2)tog’ri o’gitlash
3)Chigitni erta ekishga harakat qilish kerak
4)Zararlangan g’o’zani yoqib tashlash kerak.
Lishayniklar.
1.Lishayniklar qaysi organizmlarning o’zaro birlashishidan hosil bo’lgan?----Suvo’tlari va zamburug’.
2.Har qanday sharoitda o’sishga moslashgan organizm?----Lishaynik.
3.Lishayniklarning yer yuzida qancha turi bor?---26000
4.Yopishqoq lishaynik qayerlarda o’sadi?---Tog’ va cho’llarda.
5.Lishaynik suvni qaysi organi orqali shimib oladi?---Zamburug’ mitseliysi.
6.Lishaynik asosan qanday yo’l bilan ko’payadi?---Sporalar va vegetativ.
7.Tanasi bargga o’xshash,yassi pastki tomoni o’rtasi bilan jismga yopishgan lishaynik?---Bargsimon.
8.Bug’ularning asosiy ozig’i qaysi lishaynik?----Kulrang.
9.Lishaynikdan qanday moddalar olinadi?----Dori-darmon, atir va sovun.
10.Atmosferani tozaligini ko’rsatib beruvchi o’simlik?---Lishaynik.
11.Qaysi organizmlar yuksak o’simliklarning o’sishi uchun zamin tayyorlaydi?---Lishayniklar.
12.Lishaynik tarkibidagi suvo’tlari qanday ahamiyatga ega?---Suv va CO2 ishtirokida organik modda hosil qiladi.
13.Lishaynik tarkibidagi zamburug’lar qanday ahamiyatga ega?--Toshlar yuzasidagi mineral tuzlarni so’rib oladi.
14.Shimol bug’ularinimg asosiy ozug’i qaysi lishaynik hisoblanadi?---Kulrang lishaynik.
15.Kulrang lishaynik qaysi lishayniklar qatoriga kiradi?----Shohli (butasimon).
16.Lisahyniklardan qanday moddalar olinadi?---Dori-darmon, atir-sovun, hushbo’y moddalar.
18.Nima uchun lishayniklar havoning tozaligini ko’rsatuvchi mezon hisoblanadi?----Chunki toza havoda o’sadi.
19.Qaysi organizmlar tuproq hosil bo’lishida ishtirok etadi?----Lishayniklar
Suvo’tlar bo’limi.
1.Suvo’tlar tanasi nima deb ataladi?------Qattana yoki tallom.
2.Tallom nima?---Ildiz,poya,bargga bo’linmagan tana.
3. Suvo’tlarni qancha turi bor?---30000
4.Qanday rangli suvo’tlar bor?---Ko’k, yashil, sarg’ish, qo’ng’ir, qizil, tillarang.
5. Suvo’tlar qayerlarda o’sadi?----Zax tuproqlarda, daraxtlar po’stlog’ida.
6.”Gullab qolgan suv” bu…?---Bir hujayrali suvo’ti.
7.Oddiy xlorella qaysi oilaga mansub?---Xlorelladoshlar.
8. Suvo’tlariga yashil rang beruvchi organi?---Xratamorofi.
9.Xlorella po’sti orqali qanday moddalarni shimib oladi?----Suv, CO2, mineral tuz.
10.Xlorella qanday usulda ko’payadi?----Jinssiz.
11.Bitta xlorella avlodi bir oyda ichida qancha avlod qoldiradi?----Bir necha mln.
12.Xlorella noqulay sharoitda nima hosil qiladi?----Sista.
13.Xlorellani yer yuzida va O’rta Osiyoda nechta turi uchraydi?----40 va 5 ta.
14.Xlaminomadoshlar oilasiga mansub suvo’ti?----Xlamidomonada.
15.Xlaminomonada qanday suv havzalarida uchraydi?----Iflos va azotli birikmalarga boy suvlarda.
16.Ba’zan akvarium devorlarida o’sadigan suvo’ti?-----Xlamidomonada.
17.Ko’p hujayrali suvo’tlari qanday suv havzalarida o’sadi?----Chuchuk
18.Ko’p hujayrali suvo’tlariga xos belgilardan biri?-----Tallomining kattalashib borishi.
19.Ko’p hujayrali suvo’tlari qaysilar kiradi?----Spirogira, ulotriks, xara, kladafora.
20.Zanjirsimon bir xil hujayradan tashkil topgan suvo’ti?-----Ulotriks.
21.Ulotriks qanday ko’payadi?----Jinsiy va jinnsiz.
22.Ulotriksning jinssiz ko’payishidan nechta hujayra hosil bo’ladi?----16 va 32 ta
23.Ulotriksning jinssiz ko’payishidan hosil bo’lgan hujayralar nima deb ataladi?----Zoospora.
24.Yirik silindirsimon hujayradan tuzilggan suvo’ti?-----Spirogira.
25.Kladafora qanday suv havzalarida uchraydi?----Daryo, ko’l va suv omborlarida.
26.Spirogiraning qancha turi bor?---340.
27.O’z-da suvo’tlarini o’rgangan olim?----A.Muzaffarov.
28.Dengiz suvo’tlarida qanday rangli pigmentlar bo’ladi?----Karotin va ksantofil.
29.Zarg’aldoq rangli pigment?----Ksantofil.
30.Yapon laminariyasining yuqori qismi qanday shaklda bo’ladi?----Lentasimon.
31.Yapon laminariyasining tanasida qanday moddalar top’lanadi?----Darmondori, shakar.
32.Qaysi suvo’tini “Dengiz karami” deb atashadi?----Laminariya.
33.Quriya, Xitoy, Yaponiyada qaysi suvo’tlari ovqatga ishlatiladi?----Nemalion va ulva
34.Qaysi mamlakatlarda hayvonlar suvo’tlari bilan boqiladi?----Norvegiya, Islandiya, Angliya, Shotlandiya, Irlandiya.
35.Dengiz suvo’tlaridan qanday modda olinadi?---Yod va brom.
36.1 kg suvo’tidan qancha yod olinadi?---5-20 gr.
37.Agar-agar qaysi suvo’tidan olinadi?---Qizil suvo’tidan
38.Agar-agar sanoatda nima maqsadda ishlatiladi?---Marmelad va muzqaymoq tayyorlashda.
39.Agar-agar labaratoriyada nima maqsadda ishlatiladi?----Bakteriya va zamburug’larni o’stirishda.
40.Laminariya turkumiga oid qancha tur o’simlik o’sadi?---30
41.Nemalion va ulva tarkibida qanday moddalar ko’p bo’ladi?----Oqsil, uglevod, vitamin.
42.Ikkita xivchinga ega bo’lgan suvo’ti?----Xlamidomonada.
43.Xlorella jinssiz yo’l bilan ko’payganda ona hujayra nechta bo’lakka bo’linadi?----4 yoki 8 ta
44.Belbog’li ulotriks qanday suv havzalarida uchraydi?---Daryo va soylarda.
45.Qaysi suvo’ti shohlanmaydi?----Ulotriks.
46.Ulotriksni hujayrasi qanday tuzilishgan?---Hujayra qobig’, sitoplazma va o’rtasida belbog’ ko’rinishida xramatofori bo’ladi.
47.Zoospora nima?—4 ta xivchiga ega bo’lgan hujayra.
48.Ulotriks ipi qanday hosil bo’ladi?---Vegetativ hujayraning ko’p marta ko’ndalangiga bo’linishi natijasida.
49.Ulortiks jinsiy ko’payganda qanday gametalar hosil qiladi?---Ikki xivchinli.
50.Ulotriksni jinsiy kopayishidan hosil bo’lgan zigota nechta hujayra hosil qiladi?----4 ta
51.Ulortriksni nechta turi uchraydi?----25 ta.
52.Spirogira qanday suv havzalarida uchraydi?-----Hovuzlarda, zovurlarda va sekin oqadigan suvlarda.
53.Qaysi suvo’ti suvda erkin qalqib yuradi?---Spirogira.
54.Kladaforaning bo’yining uzunligi necha metga yetadi?----1 metr.
55.Xara suvo’ti qanday suv havzalarida uchraydi?---Ariq, hovuz, ko’l va sholipoyalarda.
56.Xara suvo’tining bo’yining uzunligi necha sm ga yetadi?---30-60 sm
57.Dengiz suvo’tlarining bo’yining uzunligi qancha?—Bir necha santimetrdan, 60-70 m gacha.
58.Dengiz suvo’tlari suv ostidagi nimalarga yopishib o’sadi?---Loy, qum, tosh.
59.Yapon laminariyasi qaysi turkumga mansub?-----Laminariya.
60.Yapon laminariyasining bo’yining uzunligi qancha?---2-6-12 m
61.Yapon laminariyasining eni qancha ?----10-75 sm.
62.Yapon laminariyasining pastki qismi qanday shaklda bo’ladi?---Kalta silindirsimon yoki novsimon.
63.Yapon laminariyasi dengiz qirg’og’idan qancha chuqurlikda uchraydi?---25-35 m
64.Yapon laminariyasining asosiy qismi qaysi dengizda keng tarqalgan?---Yapon dengizining shimoliy qismida.
65.Nemalion va ulva tarkibida qaysi modda kam bo’ladi?---Moy.
66.Suvo’tlari kimyoviy tarkibi chiqatdan nimadan qolishmaydi?---Yaxshi sifatli xashakdan.
Yo’sinlar.
1.Yo’sinlarda ildiz vazifasini nima bajaradi?---Rizoid.
2.Yo’sinlar qanday usul bilan ko’payadi?---Jinsiy va jinssiz bo’g’inlarning gallanishi bilan.
3.Yo’sinlarning ko’payishida qaysi bo’g’in ustunlik qiladi?---Jinsiy.
4.Yo’sinlarning bo’yining uzunligi qancha?---4-5 mm dan 40 smgacha.
5.Yo’sinlar yuksak o’simliklardan qanday farq qiladi?---Ildiz va o’tkazuvchi sistemasining yo’qligi.
6.Erkaklik jinsiy a’zosi nima deb ataladi?----Antrediy.
7.Yo’sinlarning urug’lanish jarayoni qayerda kechadi?---Suvda
8.Poyabargli yo’sinlar qayerlarda o’sadi?---Tundra, botqoqlik va zax yerlarda.
9.Poyabargli yo’sinlarning qancha turi bor?---13000
10.Funariyaning bargi necha qavat hujayradan tuzilgan?---Bir qavat.
11.Funariyaning bargi poyada qanday joylashadi?---Ketma-ket.
12.Funariyaning anteridiylarida qanday hujayralar hosil bo’ladi?----Ikki xivchili spermatozoidlar.
13.Arxegoniy qanday shaklda bo’ladi?---Kolbacha.
14.Arxegoniyda qanday hujayralar hosil bo’ladi?-----Bitta tuxum hujayra.
15.Spermatozoid+tuxum hujayraning qo’shilishidan nima hosil bo’ladi?---Zigota.
16.Funariyaning sporalari qayerda hosil bo’ladi?----Sporangiyda.
18.Funariyaning sporasi o’sib nima hosil qiladi?---Ko’p hujayrali shohlangan ingichak yashil ip.
19.Funariya turkumiga oid nechta tur o’sadi?---200
20.Yo’sinlarda jinssiz bo’g’in …boshlanadi?---Zigotadan.
21.Yuksak o’simliklarni tubani?---Yo’sin.
22.Yo’sinlarni yer yuzida nechta turi uchraydi?----2500 ta
23.Yo’sinlarning qaysi vegetativ organi bo’lmaydi?---Ildiz.
24.Yo’sinlarni urg’ochilik jinsiy a’zosi nima deb ataladi?—Arxegoniy.
25.Yo’sinlar jinsiy a’zolari necha hujayrali?----Ko’p hujayrali.
26.Funariya yo’sini necha uyli o’simlik hisoblanadi?---Bir uyli.
27.Funariya yo’sining bo’yini uzunligi qancha?---1-3 sm.
28.Funariya yo’sinini tuproqqa nima birlashtirib turadi?---Rizoid.
29.Funariya yo’sining barglari yorug’likda qanday moddalarni hosil qiladi?---Organik moddalar.
30.Funariya yo’sining antrediylarida nima hosil bo’ladi?---Ikki xivchinli spermatozoidlar.
31.Funariya yo’sining arxegoniysida nima hosil bo’ladi?—Tuxum hujayra.
32.Funariya yo’sini arxegoniysi qanday shalkda bo’ladi?---Kolbasimon.
33.Funariya yo’sini ko’payishi qayerda amalga oshadi?---Suvda.
34.Funariya yo’sining jinssiz ko’payishidan hosil bo’lgan ip shoxlaridan nimalar paydo bo’ladi?---Kurtaklar.
35.Funariya yo’sining ip shoxlaridagi kurtaklardan nima o’sib chiqadi?---Funariya yo’sini.
36.Qaysi o’simliklar yuksak o’simliklarning tubani hisoblanadi?—Yo’sinlar.
37.Yo’sinlarda jinssiz bo’gin nimadan boshlanadi?---Zigotadan.
Qirqbo’g’imlar.
1.O’z-da qirqbo’g’imning nechta turi uchraydi?----2ta
2.Nima uchun qirqbo’g’im deb ataladi?—Poyasi, shohlari serqirra va bo’g’imlarga bo’lingan.
3.Barglari qanday joylashgan?----Poya va shohlarida halqa hosil qilib.
4.Spora beruvchi boshog’i qayerda joylashgan?-----Poyasi, shohlari uchida.
5.Qirqbo’g’imning sporangiysi qayerda joylashgan?---Sporafillarining ostki tomonida.
6.Spora beruvchi organi?----Sporofill.
7.Qirqbo’g’imlarda urug’lanish qayerda amalga oshadi?---Suvda.
8.Qirqbo’g’mning yozgi poyasi qanday tuzilgan?----Nozik, yashil va shohlangan.
9.Yozgi poyasining vazifasi?----Organik moddalar hosil qilishda ishtirok etadi.
10.Qanday yo’l bilan ko’payadi?----Jinsiy, jinssiz va vegetativ.
11.Sershoh qirqbo’g’imning dala qirqbo’g’imidan farqi?—Bahorgi poyasi yo’qligi, spora beruvchi boshoqlari shohli poyalar uchida joylashgan.
12.Qirqbo’g’imning qaysi qismidan dori tayyorlanadi?----Poya va shohlaridan.
13.Qirqbo’g’imdan qaysi kasallikni davolashda foydalaniladi?---Siydik haydovchi dori.
14.Dala qirqbo’g’imi qayerlarda o’sadi?---Daryo, kanal, ariqlar bo’yidagi sernam yerlarda, zovurlar yoqasida, buloqlar atrofida, marzalarda o’sadi.
15.Dala qirqbo’g’imining spora beruvchi boshog’i qayerda hosil bo’ladi?---Poya va shohlarining uchida.
16.Sporafillari poya va shohlarda qanday joylashgan?—Halqa hosil qlib.
17.Sporofilli shakli o’zgargan nima hisoblanadi?-----Barg.
18.Sporofillarining ostki tomonida nechta sporangiy joylashgan?---6-8 ta.
19.Sporangiylarida nimalar yetiladi?---Sporalar.
20.Dala qirbo’g’imining bahorgi poyasi qanday tuzilgan?---Qo’ng’ir rangli, shohlanmagan, uchida spora beruvchi bitta boshog’i joylashgan.
21.Dala qirqbo’g’imining sporalaridan nima o’sib chiqadi?---Ayrimlaridan erkaklik, ayrimlaridan urg’ochilik o’simtalari o’sib chiqadi.
22.Dala qirqbo’g’imini anteridiylarida nima hosil bo’ladi?---Ko’p xivchinli spermatozoid.
23.Dala qirqbo’g’imining arxegoniysida nima hosil bo’ladi?----Tuxum hujayra.
24.Dala qirbo’g’imining urug’langan tuxum hujayrasidan hosil bo’lgan murtak o’sib, nimani hosil qiladi?----Sporafitni.
Qirqquloqlar.
1.Qirqquloqlarning daraxtsimon vakillari qayerlarda o’sadi?---Tropik va suptropik.
2.Qirqquloqlarning qirqbo’g’imlardan farqi?---Bargi yirikligi va spora beruvchi boshoqlarining yo’qligi.
3.Qirqquloqlarning sporasi qayerda joylashgan?---Soruslari ichidagi sporangiyda.
4.Qirqquloqlarning sporasidan nima o’sib chiqadi?---Gametofit.
5.Qirqquloqning gametofiti qanday tuzilgan?-----Bo’yi 1 sm, yashil, yupqa va buyraksimon.
6.Qirqquloqlarning gametofitida nima yetiladi?----Arxegoniy va anteridiy.
7.Bargi nashtarsimon, uzunligi 10-40 sm, 2-3 karra patsimon tuzilgan o’simlik?-----Zuxrasoch.
8.Qirqquloqlarning suvda o’sadigan vakili?---Suv qirqqulog’i.
9.Suv qirqqulog’ining barglari qanday joylashgan?----2 tasi poyaning ikki yonida, uchinchisi suv ichida.
10.Suv qirqqulog’inibng sporali mevasi joylashgan qismi?---Bargining asosida.
11.Zuxrasoch sporasi qaysi oyda hosil bo’ladi?----Avgust va sentabr.
12.Yer betiga qirqquloqning ….o’sib chiqadi?---Bir to’p patsimon qirqilgan uzun bargi.
13.Qirqquloqlarning daraxtsimon vakillari qayerlarda o’sadi?---Tropik va subtropik.
14.Qaysi o’simliklarni yosh barglari uchi o’ralgan bo’lib, barg o’sgan sari yoyilib boradi?—Qirqquloqlar.
15.Qirqquloqlarning soruslari qanday rangda bo’ladi?---Qo’ng’ir rangda.
16.Qirqquloqlarning anteridiylarida nimalar hosil bo’ladi?----Ko’p xivchinli harakatchan spermatozoid.
17.Qirqquloqlarning urug’langan tuxum hujayrasidan nima hosil bo’ladi?---Murtak.
18.Qirqquloqlarning murtagi o’sib nimani hosil qiladi?---Yangi qirqquloqni.
19.Qirqquloqlarning vegitativ ko’payishi nima orqali amalga oshadi?----Ildizpoyalar.
20.O’zbekistonda qirqquloqlar asosan qayerlarda o’sadi?----Tog’larda, o’rmonlarda, qoyalar soyasida, g’orlar ichida.
21.Zuxrasoch hayotiy shakliga ko’ra qanday o’simlik?---Ko’p yillik.
22.Zuxrasoch qayerlarda o’sadi?---Tog’larda, qoyalarning yoriqlarida, soya joylarda, buloqlar atrofida.
23.Suv qirqqulog’ining sporali mevasi nechta bo’ladi?---4- 8 ta.
24.Suv qirqqulog’ining sporali mevasi qayerda hosil bo’ladi?----Bargining ostki qismida.
25.Suv qirqqulog’i zuxrasoch qirqqulog’idan qanday farq qiladi?---Har xil sporalar hosil qiladi.
26.Suv qirqqulog’ining sporalari qaysi oyda hosil bo’ladi?---Avgust-sentabr.
Ochiq urug’lilar bo’limi.
1.Ochiq urug’lilar qanday o’simliklardan tashkil topgan?----Daraxt va buta.
2.Mevasi qayerda yetiladi?---Qubbalarda ochiq holda.
3.Ochiq urug’li o’simliklar?---Archa, saur, qarag’ay, qoraqarag’ay.
4.Archaning bargi qanday tuzilgan?---Mayda, yashil rangil tangachasimon.
5.O’rta Osiyoda archaning nechta turi o’sadi?---7.
6.O’rta Osiyoda o’sadigan madaniy archalar?---Turkiston, Zarafshaon, Saur.
7.Manzarali daraxt sifatida o’stiriladigan archa?---Virgin.
8.Virgin archasining vatani?—Shimoliy Amerika.
9.Archadoshlar oilasiga mansub daraxt?---Sharq sauri.
10.Sharq Sauri archadan qanday farq qiladi?---Novdalarining o’ziga xos shohlanishi, pishgan qubbalarining notekis choklar orqali ochilishi.
11.Yer yuzida qarag’aylarning nechta turi o’sadi?---100.
12.Qarag’ay o’rmonlari qayerda joylashgan?---Yevropa, Amerika, Osiyo.
13.Qarag’aylar asosan qayerlarda keng tarqalgan?---Shimoliy yarim sharlarda.
14.O’z-da o’sadigan qarag’ayning balandligi?—10-20 m.
15.Qarag’aylar o’rtacha necha yil yashaydi?—200-400.
16.Qarag’aylardan qanday maqsadda foydalaniladi?---Qog’oz tayyorlash va texnik spirt olish.
17.Yer yuzida ochiq urug’li o’simliklarni nechta turi o’sadi?---660 ta
18. Ochiq urug’li o’simlilarni O’zbekistonda nechta turi va turkumi o’sadi?---40 va 18.
19.Nima uchun ochiq urug’li o’simliklar deb ataladi?---Mevasi qubbalarda ochiq holda yetiladi.
20.Archaning bo’yi necha metrga yetadi?---20 m
21.Archa balandligi tog’larda necha metr balandliklarda o’sadi?----3500-4500 m
22.Archaning barglari qanday tuzilgan?---Yashil rangli, mayda, tangachasimon.
23.Archaning urug’idan unib chiqib, katta daraxt bo’lishi uchun qancha yil kerak bo’ladi?----100 yil.
24.Archa necha uyli o’simlik hisoblanadi?---Ikki uyli.
25.Archa qubbalarining uzunligi necha sm bo’ladi?---0,5-1 sm
26.Archaning tuxum hujayrasi qayerda yetiladi?----Urug’kurtak ichidagi arxegoniyda.
27.Nima uchun archaning urug’chi qubbasi qubbameva yoki archa meva deb ataladi?---Urug’chi qubbalari urug’langandan keyin tangachalari tez o’sa boshlaydi, yo’g’onlashadi va o’zlaridan ajralib chiqqan smola orqali bir-biriga qo’shilib, qubbani o’rab turuvchi yumshoq po’stga yalanadi. Pishganda rezavor mevaga o’xshab qoladi.
28.Archaning urug’chi qubbalari urug’langandan keyin necha yilda pishadi?---Ikki yoki uch yilda.
29.O’zbekistonda qarag’ayning necha turi o’sadi?---10 ta.
30.Qarag’ay barglari novdada qanday joylashgan?----2tadan o’rnashgan.
31.Qarag’ay bargining uzunligi va rangi qanday? ----5-7 sm, och yashil.
32.Qarag’ay urug’chi tangachalarida nima joylashgan?---Urug’kurtak.
33.Qarag’ayning urug’langan tuxum hujayrasidan nima hosil bo’ladi?----Murtak.
34.Oddiy qarag’ayning qubbalari necha yilda pishadi?--- 2 yilda.
35.Qaysi o’simligining urug’ saqlaydigan qubbalarining tangachalari juda mustahkam bo’ladi?---Qarag’ay.
36.Nima uchun yopiq urug’lilar deb ataladi?---Urug’i meva ichida yopiq holda yetiladi.
37.Yopiq urug’lilarning hukmron bo’lishiga sabab?---Urug’ining yaxshi, sog’lom, rivojlanishi, tez va oson tarqalishi va o’sishi xususiyatini tez yo’qotmasligi tufayli.
38.Yopiq urug’lilarda hayotiy shakliga ko’ra qanday o’simliklar uchraydi?---Bir yillik, ikki va ko’p yillik, chala butalar va daraxtlar.
39.Yopiq urug’lilarni qancha turi bor?---250000 ta
40.Qaysi olimlar yopiq urug’lilarning dorivor o’simliklari haqida ma’lumotlar keltirganlar?---Ibn Sino va Beruniy.
41.Madaniy o’simliklarning ko’pchiligini qaysi o’simliklar tashkil etadi?—Yopiq urug’lilar.
42.Yopiq urug’lilar qanday sinflarga bo’linadi?---Bir va ikki urug’pallalilar.
43.O’zbekistonda yopiq urug’lilarni nechta turi o’sadi?---4500 ta.
44.Yopiq urug’li o’simliklarni nechtasi bir urg’pallali va nechtasi ikki urug’pallalilarga kiradi?----3700 va 800 ta.
Do'stlaringiz bilan baham: |