Tеz tibbiy yordam. Favqulotda vaziyatlar (o`quv uslubiy qo`llanma) Farg`ona 2021 Saydaliyev S. S

Laborator ko‘rsatkichlar. Metabolik atsidoz, PaO., bosimini kama yishi arteriovenozda O 2 farqining kamayishi, giperglikemiya, giperka liemiya, laktat va boshqa organik kislotalar konsentratsiyasining oshishi, metabolik jarayonlarga to‘qimalarda O 2 sarflanishi qon plazmasidagi laktat miqdorini baholaydi. SogMom odam arteriya qonida muskullar tinch holatida O 2 sarflanishi 2m/mol, shok. vaqtida 4m/molga teng bo‘ladi. Qonda leykotrombopeniya, PH ko'rsatkichining pasayishi qon ivish xususiyatini pasayishi, siydikda solishtirma og‘ir!ik oshishi kuzatiladi.
Kollaps holatidan farqli ravishda shokda fazali kechish kuzatiladi,gipovolemiya hisobidan mikrotsirkulyatsiyaning boziiishi, organlarperfuziyasming kamayishi va KIM boziiishi bilan namoyon bo‘Iadi.
Nazoratning umumiy dasturishokning asosiy 5 ta parametrlarini har qanday sharoitda transportda, tibbiyot muassasalarining barcha qatlam larida o’lchab bo‘ladi, bular:
arterial bosim;
markaziy vena bosimi;
nafas olish chastotasi;
soatlik diurez;
teridagi qon aylanishini baholash(rangi, harorati, kapillyarlaraing qonga to`lishi).
Nazoratning maxsus dasturi reanimatsiya va intensiv terapiya bolimlarida amalga oshiriladi va quyidagi tekshirishlarni o‘z ichiga oladi: Gemodinamikani tekshirishni xususiy usuli (qon hajmi, qon ivishi, arterial bosim, minutlik qisqarish hajmi, periferik qarshilik, MVB, yurak furiksiyasini tekshirish); '
Metabolik muvozonat va mikrotsirkulyatsiyani tekshirish;
Qon ivish vaqtini tekshirish;
Nafas faoliyatini tekshirish;
Siydik chiqishmi tekshirish;
Venoz va kapillyar Hb farqini tekshirish;
Qonning bioximyaviy taxlili va kislotaishqor muvozanatini tekshirish.
Shok holati tamoyilga asosan 2 xil gemodinamik variantda kechadi.
1. Gipodinamik (sovuq) shakli periferik vazokonstriksiya, YuZH, Yul, AB, MVB, diurezning kamayishi va periferik qarshilikni, kislorodning arteriovenoz farqini oshishi bilan kuzatiladi. Shokning bu variant! ko‘p uchraydi (septik shok) va barcha shoklarning oxirgi fazasida kuzatiladi.
2. Giperdinamik (issiq) shakli periferik vazodilyatatsiya, MVB, periferik tomir qarshiligini, kislorodning arteriovenoz farqini kamayishi va YuQS, YuZH, Yul oshishi bilan kuzatiladi. Shokning bu varianti kam uchraydi va septik shokning boshlang‘ich fazasida kuzatiladi. Shokda birinehi bo‘lib zararlanadigan “shok organlari” buyraklar vao'pkaning faoliyatiga alohida e’tiborni qaratish lozim!
Organizmning zo‘riqishga (stress holatiga) nisbatan javob reaksiyasi mexanizmi. ZoTiqish holatiga organizm 2 ta tizim faollashuvi bilan javob beradi: