Texnologiyasi

 
 
1-§.   Umumiy ma`lumotlar
 
 
 
YEngil  g‘ovakli  to‘ldiruvchilarini  qo‘llanilishi  issiqizolyasiya,  devor 
panellari,  yaxlit    devorlar  va  turli  yuk  ko‘taruvchi  samarali  engil  betonlarni  olish 
mumkin.  Og‘ir  to‘ldiruvchilarni  yengil    to‘ldiruvchilarga  almashtirish  natijasida 
betonning  xususiyatlarini  kerakli  darajada  o‘zgartirish,  zichligini  kamaytirish, 
issiqlik  o‘tkazuvchanligi va boshqalarni  yaxshilash  mumkin.  Issiqlikni  izolyasiya 
qiluvchi  devorbop  panellar,  monolit  devorlar  va  har  xil  yuk  ko‘taruvchi 
konstruksiyalar  tayyorlashda  yengil    g‘ovak  to‘ldiruvchilarni  ishlatib,  samarali 
yengil  betonlar olish imkonini beradi.  SHuningdek ayrim g‘ovak to‘ldiruvchilarni 
etarli  mustahkamligi  asosida  yuqori  mustahkamlikdagi  konstruksion  yengil  
betonlar  tayyorlanadi.  Bundan  tashqari,  sun’iy  g‘ovakli  to‘ldiruvchilar  betonda 
qo‘llanilishi bo‘yicha yuqori sifat va samaradorligi bilan ajralib turadi. 
Respublikamizda  tabiiy  g‘ovak  to‘ldiruvchilar  zahirasi  yetarli  bo‘lmaganligi 
sababli  sun’iy  g‘ovak  to‘ldiruvchilar  olishga  ehtiyoj  seziladi,  ayniqsa  sanoat 
chiqindilari asosida g‘ovak to‘ldiruvchilar ishlab chiqarish  katta ahamiyatga ega. 
SHu sababli O‘zbekistonning turli rayonlarida sun’iy g‘ovak to‘ldiruvchilar  ishlab 
chiqaruvchi  korxonalar  qurilgan.  Sun’iy  g‘ovak  to‘ldiruvchilarni  ishlab  chiqarish 
korxonalari xomashyo  (mahalliy  xomashyodan  foydalanish)  bor,  hamda  suv,  gaz, 
elektr  tarmoqlari  mavjud    va  ularga  talab  bo‘lgan  rayonlarda  quriladi.  Sun’iy 
g‘ovak  to‘ldiruvchilarning  tannarxi tabiiy  to‘ldiruvchilarga  nisbatan  yuqori,  lekin 
chetdan keltiriladigan to‘ldiruvchilarga nisbatan arzonroqdir.     
 
Beton  uchun  qo‘llaniladigan  sun’iy  g‘ovakli  to‘ldiruvchilar  turlari  ko‘p: 
keramzit,  agloporit,  kamporit,  shlakli  pemza,  kupchitilgan  perlit,  dolomit, 
karboporit va b.