|
Qaytmas
Qaytar
0.21
0.18
0.06
0.18
0.09
0.09
0.09
0.45
0.45
PE F-0220-S
uchun yo„qotishlarni hisoblaymiz
1. Transportirovka paytidagi yo‗qotishlar (qaytmas).
K
1
= 0, 007 %
8964— 100 %
x — 0,007 %
62748
.
0
100
007
.
0
8964
x
2. Quritish vaqtidagi yo‗qotish (qaytmas).
K
2
= 0, 002 %
8964 — 100 %
x — 0,002 %
17928
.
0
100
002
.
0
8964
x
3. Ekstruderda plyonka olish vaqtidagi yo‗qotish (qaytar).
K
3
= 0, 006 %
8964— 100 %
x — 0,006 %
53784
.
0
100
006
.
0
8964
x
4. Mexanik ishlov berish (qaytar).
K
4
= 0, 006 %
8964 — 100 %
x — 0,006 %
53784
.
0
100
006
.
0
8964
x
64
5. Maydalagichdagi yo‗qotish (qaytmas).
K
5
= 0, 003 %
8964— 100 %
x — 0,003 %
26892
.
0
100
003
.
0
8964
x
6. Aralashtirgichdagi yo‗qotish (qaytmas).
K
6
= 0, 003 %
8964 — 100 %
x — 0,003 %
26892
.
0
100
003
.
0
8964
x
7. Granulyatordagi yo‗qotish (qaytar).
K
7
= 0, 003 %
8964— 100 %
x — 0,003 %
26892
.
0
100
003
.
0
8964
x
Xamma yo‗qotishlar:
∑K
1
+ K
2
+ K
3
+ K
4
+ K
5
+ K
6
+K
7
= 0.62748 + 0.17928 + 0.53784 +
0.53784 + 0.26892 + 0. 26892 + 0. 26892 = 2.6892 t/y
Qaytar = 1.3446 t/y
Qaytmas = 1.3446 t/y
(PE=8964
t/y
+ 2.6892
yo‗q
= 8966.6892 t/y)
8-jadval.
Qaytmas
Qaytar
0.62748
0.53784
0.17928
0.53784
0.26892
0.26892
0.26892
1.3446
1.3446
65
SK uchun yo„qotishlar hisobi
1. Transportirovka paytidagi yo‗qotishlar (qaytmas).
K
1
= 0, 007 %
36 — 100 %
x — 0,007 %
00252
.
0
100
007
.
0
360
x
2. Quritish vaqtidagi yo‗qotish (qaytmas).
K
2
= 0, 002 %
36 — 100 %
x — 0,002 %
00072
.
0
100
002
.
0
360
x
3. Ekstruderda plyonka olish vaqtidagi yo‗qotish (qaytar).
K
3
= 0, 006 %
36 — 100 %
x — 0,006 %
00216
.
0
100
006
.
0
360
x
4. Mexanik ishlov berish (qaytar).
K
4
= 0, 006 %
36 — 100 %
x — 0,006 %
00216
.
0
100
006
.
0
360
x
5. Maydalagichdagi yo‗qotish (qaytmas).
K
5
= 0, 003 %
36 — 100 %
x — 0,003 %
00108
.
0
100
003
.
0
360
x
6. Aralashtirgichdagi yo‗qotish (qaytmas).
K
6
= 0, 003 %
36 — 100 %
x — 0,003 %
00108
.
0
100
003
.
0
360
x
66
7. Granulyatordagi yo‗qotish (qaytar).
K
7
= 0, 003 %
36 — 100 %
x — 0,003 %
00108
.
0
100
003
.
0
360
x
Xamma yo‗qotishlar:
∑K
1
+ K
2
+ K
3
+ K
4
+ K
5
+ K
6
+ K
7
=
0.00252 + 0.00072 + 0.00216 +
0.00216 + 0.00108 + 0.00108 + 0.00108 = 0.0108 t/y
Qaytar = 0.0054 t/y
Qaytmas = 0.0054 t/y
(SK=36
t/y
+0.0108
yo‗q
= 36.0108 t/y)
9-jadval.
Qaytmas
Qaytar
0.00252
0.00216
0.00072
0.00216
0.00108
0.00108
0.00108
0.0054
0,0054
JAMI yo‗qotishlar:
PE F-0120
+
PE F-0220-S + SK = 0.9 + 2.6892 + 0.0108 = 3.6 t/y
∑ 12 000 + 3.6 = 12 003.6 t/y
Demak, 1 yilda 12 000 t plyonka olish uchun yo‗qotishlar bilan 12 003.6 t
xom-ashyo kerak bo‗lar ekan.
67
Jadvalda ifodalasak:
10-jadval.
Kirim
Miqdor
Chiqim
Miqdor
PE
F-0120
3000.9 t/y
Tayyor mahsulot uchun
3000 t/y
1. Transportirovkadagi yo‘qotish.
0.21 t/y
2. Quritish vaqtidagi yo‘qotish.
0.06 t/y
3. Ekstruderda yo‗qotish.
0.18 t/y
4. Mexanik ishlov berish.
0.18 t/y
5. Maydalagichdagi yo‘qotish.
0.09 t/y
6. Aralashtirgichdagi yo‘qotish.
0.09 t/y
7. Granulyatordagi yo‗qotish.
0.09 t/y
PE
F-02
20-S
8966.6892
Tayyor mahsulot uchun
8964 t/y
1. Transportirovkadagi yo‘qotish.
0.21 t/y
2. Quritish vaqtidagi yo‘qotish.
0.06 t/y
3. Ekstruderda yo‘qotish.
0.18 t/y
4. Mexanik ishlov berish.
0.18 t/y
5. Maydalagichdagi yo‘qotish.
0.09 t/y
6. Aralashtirgichdagi yo‘qotish.
0.09 t/y
7. Granulyatordagi yo‘qotish.
0.09 t/y
SK
36.0108 t/y
Tayyor mahsulot uchun
36 t/y
1. Transportirovkadagi yo‘qotish.
0.00252 t/y
2. Quritish vaqtidagi yo‘qotish.
0.00072 t/y
3. Ekstruderda yo‘qotish.
0.00216 t/y
68
4. Mexanik ishlov berish.
0.00216 t/y
5. Maydalagichdagi yo‘qotish.
0.00108 t/y
6. Aralashtirgichdagi yo‘qotish.
0.00108 t/y
7. Granulyatordagi yo‘qotish.
0.00108 t/y
Jami:
12003.6 t/y
Jami:
12003.6 t/y
69
ISHLAB CHIQARISH
TEXNOLOGIK SXEMASIGA
KO‗RA ASOSIY VA
YORDAMCHI JIXOZLARNI
TANLASH ULARNI ISHLAB
CHIQARISH UNUMDORLIGINI
HISOBLAB, KERAKLI
MIQDORINI ANIQLASH
70
1 yildagi ish kunini yakshanba, bayram va ta‘mirlash kunlarini chiqarib
hisoblaymiz:
365-52-11-15=285
Bu yerda :
52 – yakshanba kunlari.
11 – bayram kunlari.
17 – o‘rtacha yillik ta‘mirlash (remont) kunlari.
Korxonada 1 yilda 285 kun ishlanadi.
1 kunda ishlab chiqarish kerak bo`lgan mahsulot hajmini hisoblaymiz:
12000 : 285 = 42.105 tonna kuniga. Bunday ishlab chiqarish quvvatiga 3
smenali ish kunini qabul qilamiz va korxona ish soatini sutkada 24 soatga
yetqazamiz.
42.105 : 24 = 1.754
Bu yerda :
42.105 – sutkalik ishlab chiqarish quvvati.
24 – sutkalik ish soati.
1.754 – soatlik ishlab chiqarish quvvati.
Men tanlagan ekstruderning ishlab chiqarish quvvati soatiga 90 kg ni tashkil
etadi.
90 × 24=2160
Bu yerda:
90 – ekstruderning bir soatda o‘rtacha ishlab chiqarish quvvati.
2160 – ekstruderning bir sutkada o‘rtacha ishlab chiqarish quvvati.
42.105 : 2160 = 19.493 19.493 ≈ 20
Bundan ko‘rinib turibdiki belgilangan yillik ishlab chiqarish quvvati (12000 t)
ni ishlab chiqarishimiz uchun shunday ekstruderdan 20 ta kerak bo‘ladi.
Xar bir ekstruder soatiga 90 kg ishlab chiqarsa 1 yilda 12312 tonnaga
erishiladi.
12312 > 12000
Shart bajarildi.
71
TEXNOLOGIK JARAYONIDA
ASOSIY JIHOZNI TANLASH,
JIHOZNING ISSIQLIK
BALANSINI, BIRON – BIR
QISMINI MEXANIK
MUSTAHKAMLIGINI
HISOBLAB TOPISH
72
Ekstruziyalash mashinasining issiqlik balansi
Issiqlik balansini hisoblashdan maqsad, tanlangan jihozdagi issiqlik
almashinish yuzasini yoki isitkichlarining quvvatini aniqlashdir.
11-jadval.
d
sh
=70 mm
C=2,1 kDj
l=90x20mm=2100mm
T
1
=50°C=232 K
Q=90 kg/s=0,025kg/sek
T
2
=190°C=463K (YUBPE)
W=1500 ay/min
ΔT=140°C
N=15 kVt
Ekstrudernning issiqlik balansini hisoblashda qulaylik tug‗dirish maqsadida
quvvat birliklaridan foydalanamiz. Dastlab issiqlik balansini hisobini tuzamiz.
N
mex
+ N
nagr
= N
G
+ N
pot
+ N
oxl
N
mex
– chervyakning mexanik ishlashi hisobiga ajralib chiquvchi issiqlik, Vt.
N
nagr
– mashina material silindridagi elektr qizdirishlar quvvati, Vt.
N
G
– silindr ichidagi polimerlarni qizdirish uchun talab etiladigan quvvat, Vt.
N
pot
– silindr sirt yuzasi orqali atrof – muhit havosiga issiqlik yo‗qotish, Vt.
N
oxl
– chervyak ichki kanalidagi va material silindrni yuklash zonasidagi
sovituvchi suvni qizdirish uchun sarf bo‗luvchi quvvat, Vt.
Issiqlik balansi moddalarini (statya) aniqlash
N
mex
= 3.2 ∙ 10
-4
QS
p
(T
2
-T
1
)
Bu yerda:
Q –ekstruderning unumdorligi, kg/soat;
S
p
- polimerning solishtirma issiqlik sig‗imi, J/kg ∙ K;
T
2
va
T
1
– yuklash va dozalash zonalarida polimerning xarorati, K;
N
mex
= 3.2 ∙ 10
-4
∙ 350 ∙ 2.1 (463 - 323) = 33 Vt
N
mex
= QS
p
(T
2
-T
1
) ∙ 1/3600
Bu yerda:
73
S
p
- polimerning solishtirma issiqlik sig‗imi, J/kg ∙ K;
T
2
va
T
1
– yuklash va dozalash zonalarida polimerning xarorati, K;
N
pot
= Fα ∆T
Bu yerda:
F – silindr tashqi yuzasi maydoni (issiqlik izolyatsiyasi bo‗yicha), m
2
;
α – issiqlik berish koeffitsienti, Vt/m
2
K;
∆T – tashqi issiqlik yuzasi bilan atrof – muhit orasidagi temperaturalar farqi,
K.
Avval F topiladi:
F = l ∙ S = 2100 mm ∙ 140mm = 0,29 m
2
S = d
shnek
∙ 2 =70
∙ 2 = 140 m
2
α = 9,74 + 0,07 ∙ ∆T = 9,74 + 0,07 ∙ 140 = 19,54 Vt/m
2
K;
N
pot
= F ∙ α ∙ ∆T = 0,29 m
2
∙ 19,54 Vt/m
2
K ∙ 140 K = 793,3 Vt = 0,7933 kVt
So‗ngra N
oxl
= G
V
∙ S
V
∙ ∆T
V
topiladi.
Bu yerda:
G
V
– sovituvchi suv sarfi, kg/s;
S
V
– suvning issiqlik sig‗imi, J/kg ∙ K;
∆T
V
– sovituvchi suvning boshlanish va oxirgi harorati farqi, K.
G
V
= 600 l/soat = 0.17 l/sek;
S
V
= 1 J/kg ∙ K;
∆T
V
= (T
2
-T
1
) = 120°C - 20°C = 100°C
N
oxl
= 0.17 kg/sek ∙ 1 J/kg∙K ∙ (120°C - 20°C(393K – 293K)) = 0.17 kg/sek ∙
∙ 1 J/kg∙K ∙ 100 K = 17kJ/sek =17 kVt
N
nagr
= N
G
+ N
pot
+ N
oxl
- N
mex
= 7,9 + 8,1 + 17 - 9,1 = 23,9 kVt
Hisoblab topilgan talab qilingan qizdirish quvvati ekstruderga o‗rnatilgan
qizdirgichlar quvvatidan yuqori bo‗lmasligi kerak, boshqacha aytganda, quyidagi
shart bajariligi lozim:
N
fakt
= 26.4 kVt (zavod)
N
hisob
= 23.9 kVt
N
fakt
≥ N
hisob
74
26.4 kVt ≥ 23.9 kVt
Talab qilinayotgan isitish quvvati jihozdagi o‗rnatilgan isitkichlar
quvvatidan kichkina ekan; shart bajarildi. [15]
Do'stlaringiz bilan baham: | 
