Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent



Download 3,49 Mb.
Pdf ko'rish
bet126/137
Sana29.12.2021
Hajmi3,49 Mb.
#80759
1   ...   122   123   124   125   126   127   128   129   ...   137
Bog'liq
«SIMSIZ ALOQA TIZIMLARI VA DASTURLARI»

 
5.5. Kognitiv radio 
 
 
 
Kognitiv  radio  (Cognitive  Radio  System,  CRS)  bu  o‘z 
ishlatilishi o‘ziga xos xususiyatlari haqida ma’lumotlarni ola oladigan 
va  bu  ma’lumotlar  asosida  o‘zining  ishlashi  parametrlarini  tuzata 
oladigan  radiotizim  hisoblanadi.  Bunday  tizim  alohida  radioaloqa 
xizmati  hisoblanmaydi,  balki  mavjud  radioxizmatlardan  istalgani 
doirasida  texnologiya  sifatida  ishlatiladi.  Buning  uchun  u  mos 
chastotalar  polosasida  birlamchi  yoki  ikkilamchi  asosda  ishlatilishi 
imkoniyati bo‘lishi kerak [28,29]. 
Kognitiv radio texnologiyasi ishlatiladigan radiochastota spektri 
resurslarini  samaraliroq  boshqarish  uchun  terminallar  va  bir  necha 
radiotizimlar,  radioaloqa  tizimlari  operatorlari  orasida  bog‘lanishlarni 
rekonfiguratsiyalashda,  shuningdek  radiochastotalar  spektriga  yanada 
tez  moslashuvchan  ulanishni  tashkil  etishda  va  jamoaviy  vosita 
sifatida ishlatilishi mumkin. 
Smartfonlarning  keskin  ortishi  tufayli  simli  tarmoqlarda 
ma’lumotlarni  uzatish  chastotalarning  halokatli  yetishmasligiga 
uchrashi  mumkin,  shuning  uchun  XEAI  mobil  operatorlarga  va 
tadqiqotlar 
laboratoriyalariga 
spektrdan 
yanada 
samaraliroq 
foydalanish  uchun  yechimlarni  qidirish  bo‘yicha  urinishlarni 
kengaytirishni  tavsiya  etdi.  Bunday  yechimlardan  biri  kognitiv 
radioning  ishlatilishi  hisoblanadi,  u  bu  momentda  ishlatilmayotgan 
chastotalar 
polosasini 
aniqlashi 
va 
ma’lumotlarni  uzatilishi 
uzilmasdan bunday bo‘sh kanallar orasida qayta ulanishi mumkin. 
Kognitiv radio tamoyilini ishlatadigan va CogRadio deyiladigan 
bunday  qurilmalarning  birinchilaridan  biri  Nyu-Jersida  yaratilgan. 
Ishlab  chiqilgan  yuqori  tezlikli  namuna  bo‘lishi  mumkin  maksimal 
100  MGsdan  7.5  GGsgacha  chastotalar  diapazonlarida,  shu  jumladan 
televidenie,  Wi-Fi  va  GSM  uchun  chastotalarda  ishlashi  mumkin  va 
spektrdan  samaraliroq  foydalanishga  imkon  beradi.  Qurilma  band 
bo‘lmagan  chastotalarni  detektorlay  oladi  va  ular  orasida  50 
mikrosekundda  qayta  ulana  oladi,  alohida  hollarda  esa  videoqimlarni 
translyasilash  uzilmasdan  1  mikrosekundda  qayta  ulana  oladi. 
Shuningdek  qurilma  tijorat  mahsulotlarida  ishlatiladigan  dasturiy 
ta’minotlarni  ishlatishi  va  testlashi  mumkin.  Ma’lumotlar  sekundiga 


197 
 
400  Mbit  tezlikda  uzatiladi,  bu  mavjud  Wi-Fi  qurilmalardagidan 
ancha tez. 
 
  Kognitiv radio butun qator yangi xizmatlarni yaratishi  mumkin. 
Masalan, u sotali qo‘ng‘iroqlarni Wi-Figa marshrutlashtirishi mumkin, 
bu  bugungi  kunda  uncha  katta  bo‘lmagan  simsiz  microcell  bazaviy 
stansiyalarda  amalga  oshirilmoqda  va  Internetga  ulanish  uchun  optik 
toladan foydalanishni inkor etishi mumkin, buning o‘rniga esa mavjud 
400 MGs diapazondagi televidenie spektri ishlatilishi mumkin. 
Barcha  bunday  loyihalardagi  eng  katta  muammo  katta 
chastotaning  tez  qayta  ulanishi  va  yuqori  o‘tkazish  qobiliyati 
hisoblanadi.  Katta  unumdorlikni  ishlatilishi  uchun  ko‘p  ishlar  -  chip 
dizayni,  interfeys  va  boshqa  ko‘p  ishlarni  amalga  oshirilishi  turgan 
bo‘lsada, kognitiv radio bunday loyihalar uchun ideal to‘g‘ri keladi 
Shu bilan birga, dunyoda ehtiroslar jo‘sh urmoqda, chunki mobil 
tarmoqlarga talablar ortmoqda. Bell Labs 2020 yilga kelib mobil trafik 
25 martaga, Cisco 18 martaga oshadi deb hisoblaydi, FCC esa mavjud 
spektr  yaqin  yillarda  tugashini  va  bu  holda  yangi  texnologiyalar 
hayotiy  zarur  bo‘lishini  ta’kidlaydi.  Bularning  barchasi  sohani  yangi 
texnologiyalarni rivojlantirishga majburlaydi. 
 
Maxsus  chastotalarni  ajratilishiga  ehtiyoji  bo‘lmagan  va 
qandaydir  qo‘shimcha  simsiz  texnologiyalarga  ehtiyoji  bo‘lmagan 

Download 3,49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   122   123   124   125   126   127   128   129   ...   137




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish