Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent

Xususiyatlari/Funksiya 
Xarakteristika 
Aloqa turi 
Keng polosali radioimpulslar (Shaped 
pulse) 
Chastotalar diapazoni 
3,1 – 10,6 GGs diapazondagi 
ajratiladigan oraliqlar 
Kanallar kengligi 
500 MGsdan katta; MTO diapazonlarida: 
528 MGs  
Modulyatsiyalash 
Ko‘p chastotali OFDMA  
Ulanish usuli 
CSMA-CA tashuvchini topish va 
kolliziyalarni oldi olinishli ko‘p 
tomonlama ulanish 
Uzatish usuli  
Paketli 
Uzatish quvvati  
Uchta sinfdagi uzatkichlar: 1-sinf – 1 dan 
100 mVtgacha, 2-sinf  – 0,25 dan 2,5 
mVtgacha, 3-sinf – 1 mVtgacha. 
Ma’lumotlarni uzatish 
tezligi 
53,3, 80, 106,7, 160, 200, 320, 400, 480 
Mbit/s. 
Ishlash masofasi 
10 metrlargacha 
Klasterdagi qurilmalar 
soni 
127 tagacha 
 
Passiv  nishon  bilan  ishlashda  qurilma-initsiator  uzluksiz 
nurlantiradi,  qurilma-nishon  esa  faqat  bunday  tarzda  hosil  qilingan 
elektromagnit  maydonni  modulyatsiyalaydi.  Passiv  qurilma-nishonni, 
shunday  tarzda,  qabullagich-uzatkich  (transponder)  sifatida  ko‘rish 

---

191 
 
mumkin.  Aktiv  nishon  bilan  ishlashda  qurilmalar  o‘z  nurlanishini 
javobni kutish vaqtiga uzish bilan uzatish tartibini navbatlashtiradi. 
Simsiz  kartali  tizimlarda  ishlashga  o‘xshash  NFC  texnologiyasi 
asosidagi 
tizimlarda 
aloqa 
bir-birlarining 
yaqin 
maydonlari 
chegaralarida  bo‘lgan  ikkita  ramkali  antennalar  orasida  o‘rnatiladi. 
Aloqa  umumiy  mumkin  va  litsenziyalanmaydigan  ISM  Band 
(Industrial,  Scientific  and  Medical  radio  Band,  Sanoat,  Ilmiy  va 
Tibbiyot  radiochastotalari)  radiochastotalar  chegaralarida  13,56  MGs 
tashuvchi  chastotada    bo‘lib  o‘tadi.  Axborot  signali  energiyasining 
katta  qismi  14kGsdagi  chastotalar  polosasida  bo‘ladi,  lekin 
amplitudaviy  modulyatsiyalash  ishlatilganida  polosaning  to‘liq 
kengligi 1,8MGsga etishi mumkin. 
Standartda  ixcham  antennalarda  maksimal  bo‘lishi  mumkin 
ma’lumotlarni uzatilishi masofasi 10 smni tashkil etadi. 
NFC texnologiyasi orqali signalni ikkita kodlash turi ishlatiladi. 
Ulardan  birinchisida  aktiv  qurilma  ikkilik  ma’lumotlarni  100%  
amplitudaviy    modulyatsiyali  ikki  darajali  kodlash  (shuningdek 
inglizcha  adabiyotlarda  Miller  kodlashi  deyiladi)  ishlatiladi.  Bunday 
rejimda uzatish tezligi 106 Kbit/sni tashkil etadi. 
Ikkinchisida,  aktiv  qurilma  10%    amplitudaviy    modulyatsiyali 
nolinchi  sathga  qaytishsiz  kod  (manchester  kodi  deyiladigan) 
ishlatiladi. Bunday rejimda malumotlarni uzatish tezligi 212 yoki 424 
Kbit/sni tashkil etishi mumkin. 
Passiv  qurilma  har  doim  10%    amplitudaviy    modulyatsiyali 
manchester kodini ishlatadi. 
Binobarin, 
NFC 
qo‘llanadigan  qurilmalar  bir  vaqtda 
ma’lumotlarni  uzatishi  va  qabul  qilishi  mumkin,  ularga  koliziyalarni 
aniqlash  kerak  bo‘ladi.  Kolliziyalarni  aniqlash  uzatilgan  va  olingan 
signallarning  chastotalarini  taqqoslashga  asoslangan  va  ular  mos 
tushganida olingan signal yaroqsizga chiqariladi.  
NFC  texnologiyasi  ma’lumotlarni  kriptografik  himoyalashga 
standartlarni o‘z ichiga oladi va u yuqori darajalar protokollari orqali 
ta’minlanishi ko‘zda tutiladi. 
NFC  texnologiyasi  mobil  aloqa  qurilmalarida  qo‘llaniladi.  Uchta 
asosiy ishlatish usullari amalga oshiriladi: 
Kartani  emulyasiyalash:  NFC  qo‘llanadigan  qurilma  simsiz 
kartani emulyasiyalash uchun ishlatiladi. 

---

192 
 
O‘qigich  rejimi:  NFC  qo‘llanadigan  qurilma  aktiv  rejimda 
ishlaydi 
va 
passiv 
qurilmalardan, 
masalan 
radio-belgidan 
ma’lumotlarni o‘qiydi. 
Nuqta-nuqta  rejimi:  NFC  qo‘llanadigan  ikkita  qurilma  aktiv 
rejimda  ishlaydi  va  o‘zaro  ma’lumotlarni  almashlash  uchun 
texnologiyani ishlatadi. 
Tavsiflangan rejimlar uchun jamoat transportida yo‘l haqini mobil 
to‘lovi,  NFC  qo‘llanadigan  mobil  qurilmalardan  kredit/debet  karta 
sifatida, 
reklama 
oynalaridan 
radiobelgilardan 
qo‘shimcha 
ma’lumotlarni  o‘qish  uchun  foydalanish  kabi  ko‘plab  qo‘llanishlar 
bo‘lishi mumkin. 
NFC texnologiyasidan foydalanish bilan Bluetooth 2.1 yoki Wi-fi 
kabi  boshqa  simsiz  aloqa  texnologiyalaridan  foydalaniladigan  o‘zaro 
ta’sirlashishni  oddiy  va  tez  sozlash  mumkin.  NFC  texnologiyasini 
poezd,  samolyot,  konserlar  va  boshqalarga  chiptalarni  elektron  bron 
qilish  uchun,  “elektron  pullar”  bilan  hisoblashish  uchun,  sayohatchi 
xaritasi,  shaxsni  tasdiqlash  guvohnomasi,  xavfsizlik  tizimlarida 
kontaktsiz  kartalar  sifatida  (shu  jumladan  mehmonxonalar  nomerlari, 
avtomobillar, maishiy qulflar kalitlari o‘rniga) qo‘llash mumkin. NFC 
qo‘llanadigan  qurilmalarni  birja  savdosi,  kontentni  sotib  olish, 
dasturiy  arzonlashtirishlar  va  bonuslar  va  boshqalar  uchun  ishlatish 
mumkin.