Texnologiyalari universiteti

Аylanish davri



Geografik o’q
Geomagnit ekvator
3.6-rasm. Van-Allen zonalaridagi radiatsiya darajalari: GN – geografik shimol; MN – magnit shimol; R/Rz – nisbiy masofa, bu yerda R_yer = 6371 km (Yer radiusi), R – balandlik
Past aylanishli. Ekvator tekisligiga nisbatan orbita tekisligining og‘ishi qiymatiga bog‘liq ravishda pastki ekvatorial (og‘ish 0^o), qutbiy (og‘ish 90^o) va og‘ma orbitalarga bo‘linadi. Kichik og‘ishli va qutbiy orbitalarli tizimlar 30 yildan beri mavjud va asosan ilmiy-tadqiqotlar maqsadlari, masofadan zondlash, navigatsiya, metrologik kuzatishlar, Yer sirtini sur’atga olish uchun qo‘llaniladi. Mobil va personal aloqani tashkil etish uchun bu tizimlar faqat so‘nggi 5-7 yillarda ishlatilmoqda. Bugungi kunda 700—1500 km balandliklardagi kichik og‘ishli va qutbiy orbitalarli, shuningdek 2 ming km balandlikdagi pastki ekvatorial orbitalar jadal o‘zlashtirilmoqda.

Past orbitalardagi sun’iy yo‘ldoshlar boshqa KAlarga qaraganda energetik xarakteristikalar bo‘yicha sezilarli ustunliklarga ega, lekin ularga aloqa seanslarining davomiyligi va KAning aktiv bo‘lishi vaqti

bo‘yicha yutqazadi. KAni yer stansiyalarining radio ko‘rinish zonasida bo‘lishi davomiyligi maksimal vaqti 10-15 minutdan oshmaydi.