Texnologiyalari universiteti

Kvadraturali fazaviy modulyatsiyalash (KFM). FM-2da bitta kanal simvoli bitta uzatiladigan bitni tashiydi. Lekin bitta kanal simvoli ko‘p sonli axborot bitlarini ham tashishi mumkin. Masalan, bir-birlaridan keyin keladigan bitlar juftligi to‘rtta {0 0}, {0 1},

{1 0}, {1 1} qiymatlarni qabul qilishi mumkin.

Agar har bir juftlikni uzatish uchun bitta kanal simvoli ishlatilsa, u holda to‘rtta, masalan, {s₀(t), s₁(t), s₂(t), s₃(t)} kanal simvollari talab qilinadi, shunday ekan M = 4 bo‘ladi. Bunda aloqa kanalida simvollarni uzatilishi tezligi modulyator kirishiga axborot bitlarini kelishi tezligiga qaraganda ikki marta past bo‘ladi va har bir kanal simvoli endi T_ks = 2T_s davomiylikdagi vaqt intervalini egallashi mumkin. Xususan, fazaviy modulyatsiyalashda kanal simvollari sifatida quyidagi signallarni tanlash mumkin:
s_i(t) = s[t, φ_i(t)] = A∙cos[2πf₀ t + φ_i(t)] =

=Re[A exr{j φ_i(t)}exr{j2πf₀ t}] ,

0 < t < 2T_S ,
bu yerda φ_i(t) ≡ π(2i+1)/4 – i nomerli signal fazasini modulyatsiyalanmagan tashuvchi tebranish fazasidan og‘ishi;

A_j(t) = A∙exp{jφ_i(t)} – i = 0, 1, 2, 3 uchun bu signalning [0, 2T_s] vaqt intervalidagi kompleks amplitudasi.

Keyinchalik to‘rtta kanallar simvolari yoki to‘rtta radiosignallar o‘rniga bitta radiosignal haqida so‘zlaymiz, uning kompleks

amplitudasi 1.32-rasmda signallar turkumi ko‘rinishida tasvirlangan to‘rtta ko‘rsatilgan qiymatlarni qabul qilishi mumkin.

Маvhum qism

Haqiqiy qism

1.32- rasm. FM-4 radiosignal signallar turkumi
Ikki bitlardan har bir guruh mos fazaviy burchakdan iborat bo‘ladi barcha fazaviy burchaklar bir-birlaridan 90°ga ortda qoladi. Ko‘rinib turibdiki, signal nuqtasi haqiqiy yoki mavhum o‘qdan 45°ga ortda qoladi.

Bu modulyatsiyalash usuli quyidagi tarzda ishlatilishi mumkin. 0, 1, 1, 0, 0, 1, 0, 1, 1, 1, 0, 0, …uzatiladigan bitlar ketma-ketligi ikkita

juft 0, 1, 0, 0, 1, 0, … va toq 1,0,1,1,1,0,… ketma-ketliklarga bo‘linadi.

Bu ketma-ketliklardagi bir nomerli bitlar juftliklarni tashkil etadi, ularni kompleks bitlar sifatida qarash mumkin. Kompleks bitning haqiqiy qismi toq nimketma-ketligi, mavhum qismi esa juft nimketma- ketligi bo‘ladi. Bunday usulda olingan kompleks bitlar exp{j2πf₀t} tshuvchi tebranishni modulsiyalash uchun ishlatiladigan ularning haqiqiy va mavhum qismlari +1 yoki –1 qiymatlarili 2T_c davomiylikdagi to‘g‘ri burchakli elektr impulslar kompleks ketma- ketligiga o‘zgartiriladi. Buning natijasida FM-4 (KFM) radiosignal olinadi.

Bitta kompleks bitni ko‘rib chiqamiz. I simvol bilan bu bitning haqiqiy qismidan olingan bitni (bu toq nimketma-ketlik qiymati), Q simvol bilan esa bu kompleks bitning mavhum qismidan olingan bitni (bu juft nim ketma-ketlik qiymatiga mos keladi) belgilaymiz. I va Q simvollar +1 yoki –1 qiymatlarni qabul qilishi mumkin. Quyidagi ma’lum tengsizliklarni yozish mumkin:

_{I cos(2f t)  I} ^{exp{ j2f0t}  exp{ j2f0t}}_,

0 <sub>

2</sub> _




_{Q sin(2f t)  Q}exp{ j2f₀t}  exp{ j2f₀t}




⁰  _{2 j} ^.
U holad quyidagi signalni shakllantirish mumkin: