Texnologiyalar va pedagogik mahorat

•  o'ynash  uchun  olingan  rollar;
•  bu  rollami  ijro  etish  vositasi  bo4gan  o‘yin  harakatlari;
•  predmetlami,  ya  ’ni  haqiqiy  narsalam i  shartli,  o'yin  narsalari  o'rnida
 
qo4lash;
• 
o‘yinda  ishtirok  etuvchilaming  real  o'zaro  munosabatlari;
• 
o'yinda  shartli  ravishda yaratilgan  syujet  (mazmun)  — ijro  sohasi.
0 ‘yindan  tushunchalar,  mavzu  va  hatto  o ‘quv  predmeti  b o‘limini
o ‘zlashtirishda o ‘qitish metodi va mustaqil texnologiya sifatida foydalaniladi.
0 ‘yin  bilish  va  unin g   b ir  qism i  (kirish,  m u stah k am lash ,  m ashq , 
nazorat) tarzida tashkil etiladi.
0 ‘yinlar turli maqsadlarga yo‘naltirilgan boMadi.  Ular didaktik, tarbiyaviy, 
faoliyatni  rivojlantiruvchi va ijtimoiylashuv m aqsadlarida qo ilan ilad i.
0 ‘yinning  didaktik  m aqsadi  bilim lar  doirasi,  bilish  faoliyati,  am aliy 
faoliyatda bilim,  m alaka va ko‘nikm alarni qoMlash,  u m u m ta’lim  m alaka va 
k o ‘n ik m alarin i  riv o jlan tirish ,  m e h n a t  k o ‘n ik m alarin i  riv o jlan tirish n i 
kengaytirishga qaratilgan boMadi.
0 ‘yinning tarbiyaviy m aqsadi mustaqillik,  irodani tarbiyalash,  m uayyan 
y o n d ash u v lar,  n u q ta i  n a z a rla r,  m a ’naviy,  estetik   va  d u n y o q a ra sh n i 
shakllantirishdagi ham korlikni,  kollektivizmni, jam oaga kirishib keta olishni, 
komm unikativlikni tarbiyalashga qaratilgan boMadi.
F aoliyatni  rivojlantiruvchi  o ‘yinlar  diqqat,  xotira,  nu tq ,  tafakkur, 
qiyoslash  malakasi,  chog‘ishtirish,  o ‘xshashini  topish,  faraz,  xayol,  ijodiy 
qobiliyat, em patiya,  refleksiya, optim al yechim ni topa olish, o ‘quv faoliyatini 
motivatsiyalashni rivojlantirishga qaratilgan boMadi.
Ijtimoiylashuv  o ‘yinlari  jam iyatning  m e’yorlari  va  qadriyatlariga  jalb 
qilinish,  m uhit  sharoitlariga  k o ‘nikish,  ehtiroslarni  nazorat  qilish,  o ‘z- 
o ‘zini boshqarish,  m uloqotga o ‘rgatish ham da psixoterapiyani nazarda tutadi.
Pedagogikaga oid adabiyotlarda pedagogik o ‘yin degan tushuncha mavjud.
Pedagogik  jarayonni  tashkil  etishning  bir  qator  m etodlari  va  usullari 
ham da turli shakldagi pedagogik o ‘yinlar «o‘yinli pedagogik texnologtyalar»ni 
tashkil e ta d i..
Pedagogik o ‘yinda ta ’limning pedagogik maqsadlari aniq qilib q o ‘yiladi.
Pedagogik o ‘yinlar asosida talabalam i o ‘quv faoliyatiga yoMlovchi o ‘yinli 
usullar va vaziyatlami vujudga keltirish yotadi.
G .K .  Selevko  to m o n id a n   pedagogik  o ‘yinlar  tasnifi  va  uni  amalga
93

---

oshirishning  asosiy  y o ‘nalishlari  ishlab  chiqilgan.
Pedagogik o ‘yinlar quyidagi asosiy yo ‘nalishlarda b o ‘ladi:
•