Texnologiya umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 5-sinfi uchun darslik

Matoning o‘ng tomonini aniqlash
Matoning tomoni o‘ng va ters tomonga ega bo‘ladi. Kiyimlarni tayyorlash uchun 
ularni farqlashni o‘rganish kerak. Matoning o‘ng tomonini tersidan farq qiladigan 
asosiy belgilarini ko‘rib chiqamiz: 
1) matolarga bosilgan rasmlar matoning o‘ng tomonida yorqinroq ko‘rinadi;
2) matoning o‘ng tomonidagi kamchiliklar, ya’ni tugunlar, ilmoqlar kamroq bo‘ladi, 
ular atayin matoning ters tomoniga o‘tkaziladi;
3) sarjalik to‘qilgan matolarning o‘ngidagi diagonal bo‘rtma chi ziqlar pastki chap 
burchakdan o‘ng tomondagi ustki burchakka qarab yuradi;
4) satinli gazmollarning o‘ng tomoni yorqinroq, yaltiroq, ters tomoni esa xira, 
qoramtirroq bo‘ladi.

---

138
138
 Matodagi bo‘ylama ipning yo‘nalishini aniqlash texnologiyasi
Materiallar va jihozlar:
to‘rtburchak turidagi matoning ikkita namunasi (milki bor va 
milki yo‘q turidan), katta igna, lupa, bo‘r va qalam. 
Ishni bajarish tartibi
1. Milki bo‘lgan matoga bo‘r (qalam) bilan bo‘ylama ipning yo‘nalishini ko‘rsatib 
turgan mil (strelka)ni chizing.
2. O‘sha matoni oldin uzunasiga, keyin enidan torting. Qaysi holatda mato kamroq 
cho‘zilishini aniqlab, o‘sha yo‘nalishni tikuvchilik bo‘ri bilan chizing. Bu 
gazlamaning bo‘ylamasi bo‘ladi.
3. Milki bo‘lmagan gazlamani oldin bo‘yidan, keyin enidan torting. Gazlama qaysi 
yo‘nalishda kamroq tortilganini aniqlab, o‘sha yo‘nalishni tikuvchilik bo‘ri bilan 
chizing.
4. Milki bo‘lmagan gazlamani igna yordamida oldin chiziq bo‘ylab birinchi ipni, 
so‘ngra ushbu chiziq to‘g‘risidan ketgan ikkinchi ipni tortib chiqaring. Bu iplarni 
lupa orqali ko‘ring. Berilgan j
advalni ishchi daftaringizga chizib, to‘ldiring. 
Ip yo‘nalishi
Milki
Cho‘zilishi Ovozi
Yupqa-