Texnologik jihozlar va ularning ekspluatatsiyasi

4. Dvigatel krivoship-shatun va gaz taqsimlash mexanizmlarining texnik holatini nazorat qiluvchi va sozlovchi jihozlar
Gazlarning karterga o’tishi stilindr-porshen guruhi (TSPG) detallarini eyilishiga bog’liq bo’lib, ish jarayonida ko’payib boradi. Gazning hajmi, tashxislash jihozi yordamida, yuklanish va eng katta burovchi momentda aniqlanadi. U gaz schetchigi yordamida aniqlanib, moy o’lchash tayoqchasi o’rniga ulanadi va ma’lum vaqt ichida karterga o’tgan gaz miqdori aniqlanadi.
Dvigatellarning turiga qarab stilindrlardagi kompressiya kompressometr yoki kompressograf (3.19-rasm) yordamida aniqlanadi.
Siqish takti oxiridagi bosimni yoki kompressiyani dvigatel 7080S gacha qizdirilgach aniqlanadi. Kompressometrning rezinkali konussimon kallagi o’t oldirish shami teshigiga o’rnatilib, starter yordamida tirsakli val aylantiriladi va jihozning ko’rsatkichi hisoblanadi. Dizel dvigatellaridagi kompressor 80S haroratda 450550 aylmin tezlikda, salt yurishda har bir stilindr uchun aniqlanadi. Bu holatda kompressometr tekshirilayotgan stilindrning forsunkasi o’niga qo’yiladi. Kompressiya karbyuratorli dvigatellar uchun 0,440,78 MPa ni, dizel dvigatellari uchun kami bilan 2 MPa ni tashkil qiladi (bu ko’rsatkich me’yordan 3040 % dan kam bo’lmasligi kerak).
Kiritish taktidagi havo siyrakligi havo to’ldirish tezligiga, kompressiyaga, havo tozalagich qarshiligiga, klapanlarning egarida to’liq o’tirmasligiga va ish jarayonini notekis borishiga bog’liq bo’ladi. Shuning uchun havoning siyrakligi va uning doimiyligi dvigatelni texnik holatini xarakterlaydi. Havoning siyrakligi vakuummetr yordamida, kiritish kollektori orqali aniqlanadi. Dvigatel mexanizmlari holatini aniqlash, ta’minot va o’t oldirish tizimlari sozlangandan so’ng bajariladi.
Dvigatelning soz holida, uni starter bilan aylantirganda ko’rsatgich 0.5-0.57 MPa ni hamda salt yurishda 0.64-0.745 MPa ni tashkil etishi va bu ko’rsatgich o’zgarmay turishi kerak.