Texnologik jarayon ruda va boyitmadan sifatli metal olish uchun dastlabki materiallarni fizik kimyoviy o`zgartirish tushiniladi

1.Zamonaviy metallurgic pechlar qurilishida ko`p miqdorda turli materiallar qo`llash talab qilinadi. Ulardan asosiylari issiqlikka va o`tga chidamli materiallar, metal qotishmalar va oddiy qurilish materiallari. Issiqlikka va o`tga chidamli materiallar peclarning ishchi qismlarini ya`ni yuqori haroratli jarayonlar boradigan ishchi bo`limlarni yig`ishda ishlatiladi. Metal va metal qotishmalari pechning tashqi qoplamalarini, mahkamlash ustunlariga, harakatlanuvchi qismlarda, sovitish sistwmalarida qo`llaniladi. Oddiy qurilish materiallari g`isht, stement, qum, xarsang tosh va shag`allar asosan pechlarning fundamentini tayyorlashda, texnologik gazlar harakatlanuvchi qismlarni yig`ishda foydalaniladi.

Metallurgik pechlarning ishlashi bir paytda boradigan 5 ta jarayondan iborat: texnalogik, energetik, aeromexanik, mexanik va issiqlik almashinuvlardir. Amaliyotda bu jarayonlarning barchasi bir vaqtda boradi va bir biriga bog`liqdir, ya`ni ularning bittasini jadallashtirish boshqalarini jadallashtirishga olib keladi. Pechda yoqilg`i qanchalik tez yonsa shuncha ko`p gaz paydo bo`ladi va pechning harorati ko`tariladi. Bu esa gazdan qattiq moddaga issiqlik berishni tezlashtiradi va fizik kimyoviy jarayonlarning tezroq o`tishiga olib keladi. Zamonaviy pechlarda boradigan o`rganishda faqat kompleks nazariyasi bo`lishi kerak, ya`ni metallurgiyada texnalogik jarayonlarning o`tishi va energetic jarayonlar uzviy bog`liqlikda deb qaraladi.

Kompleks nazariya yuqorida keltirilgan jarayonlarning umumiy qonuniyatlari va ularning pechlarda o`tadigan jarayonlarga ta`sirini o`rganadi.

Texnologik jarayon ruda va boyitmadan sifatli metal olish uchun dastlabki materiallarni fizik kimyoviy o`zgartirish tushiniladi.

Energetik jarayon pechning ishchi hajmiga jarayonga yetmagan issiqlikni berish bilan va ortiqcha issiqlikni pechdan chiqarib yuborish bilan baholanadi.Shuning bilan birga pechdagi issiqlikning atrof muhitga sarfi ham inobatga olinadi.

Issiqlik almashinuv jarayoni fizik kimyoviy jarayonlarga duch kelgan materiallarga issiqlik berish yoki undan ajratishdan iboratdir, bunda sistemaning energetik tizimi o`zgarishi ro`y beradi.

Gazlar aeromexanikasining ahamiyati nihoyatda katta, chunki gazning hajmi katta bo`lib bu hajm qattiq va suyuq moddalarning hajmidan bir necha barobar ortiq. Shuning uchun pechning asosiy o`lchovlarini gazning normal harakatlanishi shartidan aniqlanishi lozim.

XULOSA: Metallurgic pechlarning kompleks nazariyasi bilan tanishdim. Pechlarning ishlashi bir paytda sodir bo`ladigan 5 ta jarayonlardan iborat bo`ladi. Bular texnalogik, energetic, aeromexanik, mexanik va issiqlik almashinuvlardir. Bulardan asosiysi texnalogik jarayon hisoblanadi. Boshqa jarayonlar esa unga bo`ysinadi.Ularning rivojlanishi texnologik jarayonni sifatli va samarli qilishi kerak. Bu jarayonlar bir biriga bo`gliq bo`ladi. Ulardan bittasi jadallashsa qolganlari ham jadallashadi.

2.Pechlarning issiqlik balansi deb pechlarga keladigan va sarflanadigan issiqlik miqdorini har bir manbalar bo`yicha to`liq solishtirishga aytiladi. Energiyani saqlanish qonuniga asosan har qanday pechlar uchun ham barcha manbalardan keladigan issiqliklar yig`indisi barcha manbalar bo`yicha sarflanadigan issiqlik miqdori yig`indisiga teng bo`lishi shart, buni formula orqali ifodalasa issilik balansi tenglamasini quyidagi ko`rinishda bo`ladi:

€