Texnika obyektlarini konstruksiyalash va modellashtirish

5. Texnik loyihalash va modellashtirishning metodlari.
Bilimlarni tо‘g‘ri idrok etishlari, anglashlari, eslab qolishlari va amalda ijodiy qо‘llashlari, zarur kо‘nikma va malakalarni egallashlari uchun didaktika va prinsiplari va о‘rganiladigan materialning xarakteriga muvofiq mehnat ta’limining eng samarali metodlaridan foydalanishi kerak. Ma’lumki ta’lim metodining turli klassifikatsiyasi mavjuddir. Mehnat ta’limi, unumli mehnat va talabalarning texnik ijodkorligi amaliyoti uchun eng ma’quli о‘zaro bog‘liq ikkita jarayon-pedagogning rahbarlik faoliyati va talabalarning mustaqil ijodiy faoliyati yaqqol namoyon bо‘ladigan - pedagog va talabalar ishining usullari bо‘yicha beriladigan metodlar klassifikatsiyasidir. Bu klassifikatsiya studentlarning mehnatga tayyorlanishi va unumli mehnatida asosiy о‘rinni egallaydi.
Ijodiy faoliyat metodlarining ana shunday klassifikatsiyasi sifatida quyidagilar qabul qilinishi mumkin:

1. 
   Muammoli ta’lim metodlari - о‘quv materialini muammoli bayon etish, izlanish suhbatlari, tadqiqot metodi;
   
2. 
   Og‘zaki metodlar - ijodiy suhbat;
   
3. 
   Kо‘rsatmalilik metodlari - ratsionalizatorlik faoliyatini kuzatish, turli ijodiy ishlarni namoyish qilish;
   
4. 
   Amaliy ish metodlari - talabalarning mustaqil ijodiy ishlari, texnik adabiyotlar va spravochniklar bilan ishlash;
   
5. 
   Nazorat qilish metodlari - ijodiy topshiriqlarni tekshirish, texnik masalalarni hal etish va ularni nazorat qilish.
   

Bunda pedagogning vazifasi har bir amaliy mashg‘ulotda texnik ijodkorlikning turli metodlarini uyg‘unlashtirib, talabalar о‘quv materialini chuqur о‘zlashtirishini ta’minlashdan iboratdir.
Texnik ijodkorlikning turli metodlari va didaktik usullari о‘quv materialining mazmuniga va mashg‘ulotda hal qilinadigan didaktik hamda tarbiyaviy vazifalarga qarab har xil yо‘sinda qо‘shib va о‘zaro bog‘lab qо‘llanadi.
О‘quvchilarni ijodiy faoliyatga jalb etish bо‘yicha asosiy psixologik pedagogik talablarni bajarish bilan birga bunday faoliyatning mazmuniga qо‘yilgan maqsadga va о‘quvchilarning yoshiga muvofiq metodlarni tanlash ham katta ahamiyatga ega.
Hozir qator samarador metodlar aniqlangan, ularga quyidagilar kiradi: buyumlarni konstruksiyalash (modellashtirish), manipulyativ konstruksiyalash, ma’lumotlari qisqartirilgan texnik xujjatlarni qо‘llash, ijodiy masalalarni hal qilish, ijodiy topshiriqlarni bajarish, ilgari tayyorlangan konstruksiyalarni о‘zlashtirib, ishlarni qayta bajarish hayoliy eksperiment, texnik vositalar (shu jumladan trenajerlar)dan foydalanib kam-kо‘stlarini tuzatish kabilar. Ana shu metodlardan muayyan tartibda foydalanish о‘quvchilarning ijodiy qobiliyatlarini о‘stirish ularda texnik sohasidagi mehnatga qiziqish uyg‘otish imkonini beradi.