Тестология ва унинг фанлар тизимидаги ўрни режа

Тестологиянинг предмети ва объекти
Тестлаштириш ва тестологик тадқиқот аралаштириш керак эмас- улар бир бирига бо-лиы бўлса-да, аммо бу икки хил фаолиятдир. Тестология фанининг предмети ва объекти методологик фан сифатида амалий текшириш (тестлаштиришдан) дастурининг предмети ва объектидан бир мунча фарқ қилади. Тестологик тадқиқотда бевосита объект-бу методика ёки методикалар (кўпликда), унинг предметини эса ушбу объектнинг (методикалар) функционал хусусиятлари, яъни тестларнинг психометрик (метрологик) сифатларини ўрганишдан иборат Шундай қилиб, методологик тестология технологик жараёнларга, тест методларидан амалий фойдаланувчиларнинг технологик (услубий) қуролланишига йўналтирилган махсус фандир. Ҳар сафар объект сифатида муайян шахсга эга бўлган методикадан амалий фойдаланувчидан фарқли ўлароқ, тестологнинг фаолият объекти айнан фаолият воситаси-методикадир.
Тест методининг хусусиятларини ўрганувчи олим аниқ одамларни текширишнинг амалий вазифасини эмас, балки муайян методиканинг имкониятларини текширишнинг илмий-методик вазифасини ҳал этади. Методиканинг психометрик (тестологик) хусусиятларини текшириш жараёнида тест тадқиқотчиси муайян илмий фаразлар орқали бу методиканинг функционал хусусиятга эга (ёки эга эмас) эканлиги билан уларни ўрганади.
Тестологияда тестларнинг функционал сифати одатда "психометрика" деб аталади. Бу терминологик анъана умуман психологик тестнинг торроқ соҳасига алоқадордир. Бу эса универсал тестологик атамалар ишончлилик, валидлик, репрезентативлик орқали яққол методиканинг сифат кўрсаткичини таъминлайди.
Тестологиянинг фанлар тизимидаги ўрни
Тестологияга берилган изоҳ асосида, у фақат психология ёки педагогикага алоқадор фан сифатида ёндашиш нотўғридир. Шу боисдан ҳам тестологиянинг фанлар тизимидаги фан сифатида муносабат билдириш муҳимдир. Метрологик муносабатларга алоқадор фан соҳалари тестологиянинг маълум талаблари ва принципларига бўйсунади. Шунинг учун бу борадаги мулоҳазаларга изоҳ сифатида қуйидаги маълумотлар жамламини тақдим эьтиш мақсадга мувофиқ.