Тестология ва унинг фанлар тизимидаги ўрни режа

Тест калити, меъёрлари, қуруқ ва стандарт тест баллари.
Тестологияда асосий ўлчаш тартиби тестни жуда кўп ўтказиш (жавобларни йиғиш) эмас, балки олинган жавобларни қайта ишлашдир. Тест натижаларини қайта ишлашда маълум метрологик алгоритм амалга оширилади, бу эса белгиланган жавоб протоколини тест балли шкаласида маълум қиймат (нуқта) да кўрсатишга олиб келади. Энг оддий ва энг типик ҳолатда бу алгоритм тест топшириқларига тўғри жавоблар йиғиндисини ҳисоблашга тушади. Бу ҳолатда, бу миқдор қанчалик юқори бўлса, ўлчанган мулк миқёсида тест баллари қанчалик юқори бўлса-да, бу баёнотнинг орқасида тахмин қилинган сабабий муносабатлар аксинча бўлса-да: ўлчанган хусусият шкала бўйича қанчалик юқори бўлса, у тўғри ҳал қилишга тайёр.
Тест балини ҳисоблашнинг бундай арзимас усули фойдаланувчидан "тест калити" деган тушунчани яширади ва у умумбашарий тушунча шаклида шаклланмайди.
Тестнинг калити — тест баллари шкаласида жавоблар баёнини ифодаловчи формула ёки алгоритм.
"Калит" ҳақида сўз борганда янада universal кўриниши энг оддий таълим тестларини эмас, балки, масалан, шахс хусусиятларини ёки ижтимоий муносабатни ўлчаш учун фойдаланиладиган тест-сўровномаларини кўриб чиққанимизда пайдо бўлади. Бу ҳолда, тез-тез "тескари саволлар" деб аталмиш қоида ишлатилади — бундай, қайси "тескари калит" тизимлаштирилади. Таваккалчилик тест сўровномасида тескари савол намунаси:" етти marta ўлчаб бир кесинг", деган нақлга қўшиласизми?".
Тестлар устида ишлаш жараёнида яна бир тушунчага дуч келинади. Бу тест меъёрларидир.
Тест меъёрлари-муайян диагностик топилмалар ёки бошқарув қарорлари билан боғлиқ оралиқларни (шкала майдонларини) ажратувчи тест балли шкаласидаги чегаралар.
Тест меъёрлари-муайян диагностик топилмалар ёки бошқарув қарорлари билан боғлиқ оралиқларни (шкала майдонларини) ажратувчи тест балли шкаласидаги чегаралар.
Хом балларни стандарт балларга айлантириш учун формула ёки жадвални қуриш тартиби миқёс деб аталади. Ўлчашнинг энг оддий усули (энг кенг тарқалган) - намуна ўртача ва стандарт оғишнинг статистик параметрларига асосланган чизиқли стандартлаштириш.