Test topshiriqlari

26-§ GEN MUHANDISLIGI TADQIQOT OBYEKTLARI VA RIVOJLANISH TARIXI
27-§. Hujayraning genetik elementlari
28-§. Hujayra irsiyatining o'zgarishiga olib keladigan jarayonlar
29-§. Gen muhandisligida qo'llaniladigan fermentlar
30-§. Rekombinant DNK olish
31-§. Gen muhandisligiga asoslanib o'simlik irsiyatini o'zgartirish
32-§. Hujayra muhandisligi asosida hayvonlar irsiyatini o'zgartirish. Gibridoma
33-§. Gen va hujayra muhandisligiga asoslangan biotexnologiya
34-§. O'zbekistonda gen muhandisligi va biotexnologiya fani yutuqlari

821. Gen injeneriyasi fanining maqsadi qaysi javobda to`g`ri ko`rsatilgan ?

A) Irsiyatning moddiy asoslari – xromosomalar, genlar DNK va RNK molekulalarining strukturasi va funksiyasini tekshirish
B) Genlarning ichki tuzilishini va xromosomada tutgan o`rnini ehtiyojga mos ravishda o`zgartirib, ularning faoliyatini idora etish
C) Odamlarda turli iris y kasalliklarning paydo bo`lishini o`rganish, ularning oldini olish va davolashning samarali metodlarini yaratish
D) Organizmlar belgi va xususiyatlarining kelgusi avlodlarga berilishi va rivojlanish qonuniyatlarini o`rganish
822. Bir molekula oqsilning biologik sinteziga javobgar bo‘lgan, DNK zanjiridagi nukleotidlar qatori …. deb ataladi.
A) gen B) genlarmajmuasi
C) petdid zanjir D) nuqtali mutatsiya
823. DNKning qo‘sh zanjir ekanligi, DNKning ma’lum
qismini kesuvchi restriktaza fermenti, genetik kod va uning oqsilni sintez qilishdagi ahamiyati o‘rganilishi, laboratoriya sharoitida gen sintez qilinishi qaysi yillarda amalga oshirilgan?
A) 1950-1970-yillarda B) 1970-1990-yillarda
C) 1950-1960-yillarda D) 1960-1970-yillarda
824. DNKni klonlash texnologiyasi, somatik hujayralarni
gibridlash yo‘li bilan monoklonal antitanani ishlab chiqaruvchi gibridoma yaratilgan, rekombinant bakteriyalar yordamida birinchi marotaba somatostatin
gormoni olingan, transgen o‘simlik yaratilishi qaysi yillarda amalga oshirilgan?
A) 1950-1970-yillarda B) 1970-1990-yillarda
C) 1950-1960-yillarda D) 1960-1970-yillarda
825. Ko‘chib yuruvchi elementlarni aniqlagan AQSH olimasi В. M ak Klintok qaysi yilada Nobel mukofotiga sazovar bo’lgan?
A) 1940-yil B) 1984-yil
C) 1960-yil D) 1965-yil
826. Ko‘chib yuruvchi elementlarning necha xil tipi mavjud?
A) 3 B) 2 C) 5 D) 4
827. Ko‘chib yuruvchi elementlarni ta’riflariga mos ravishda joylashtiring.
1. transpozonlar -
2. Retrotranspozonlar –
3. Retropozonlar -
a) bo‘lib, ular DNK ning bir joydan ajralib chiqib, ikkinchi joyiga borib o‘rnashadi.
b) DNK ning bir bo‘lagi bo‘lib, ular tuzilishi jihatidan
RNK-tutuvchi viruslami eslatadi.
c) ko‘chish mexanizmi bo‘yicha retrotranspozonlarga
o‘xshaydi, ya’ni ularni nusxalari sintezlanib, boshqa joyga ko‘chadi.
A) a-1; b-3; c-2;
B) a-1; b-1; c-3;
C) a-1; b-2; c-3;
D) a-2; b-3; c-1;
828. 0 ‘simliklar genomining qariyb necha foizi transpozon, retrotranspozon va retropozonlardan tashkil topgan.
A) 50 B) 20 C) 30 D) 40
829. Rekombinantlar hosil bo‘lishining necha xil usuli mavjud?
A) 3 B) 2 C) 5 D) 4
830. Amerika olimlari Lederberg va Tatum qachon bakteriyalarda jinsiy jarayonlar sodir bo‘lishini aniqladilar.
A) 1940-yil B) 1946-yil
C) 1984-yil D) 1965-yil
831. ikkita bakteriya ingichka ko‘prikcha bilan bog‘lanadi va shu ko‘prikcha orqali bir hujayra (donor)dan boshqasi (retsipiyent)ga DNKning bir ipi o‘tadi.
Ushbu ta’rif Rekombinantlar hosil bo‘lishining qaysi usuliga talluqli?

1. 
   Transformatsiya B) transduksiya C) konyugatsiya D)translatsiya
   

832. Barcha fermentlarni shartli ravishda nechta guruhlarga ajratish mumkin?
A) 3 B) 2 C) 5 D) 4
833. 1958-yilda Korenberg va uning hamkorlari tomonidan Esherichia coli (ichak tayoqchasi bakteriyasi) dan ajratib olingan fermentni toping?
A) DNK polimeraza B) DNK ligaza
C) Restriktaza D) revertaza
834. qaysi ferment yordamida MRNK ning DNK nusxalarini olish mumkin?
A) DNK polimeraza B) DNK ligaza
C) Restriktaza D) revertaza
835. Qo‘shni nukleotidlar orasidagi fosfodiefir
bog‘larini tiklash orqali DNK bo‘laklarini bog‘lash vazifasini bajaruvchi ferment …………. deb ataladi.
A) DNK polimeraza B) DNK ligaza
C) Restriktaza D) revertaza
836. Qo‘sh zanjir DNK molekulasini «yopishqoq» uchlar hosil qilib kesuvchi restriktazalar (I), «to‘mtoq» uchlar hosil qilib kesuvchi restriktazalar (II) ni aniqlang.
A) I- EcoR I, II- Нра I
B) I- EcoR I, II- Bam H I
C) I- Bam HI, II- Нра I
D) A va B
837. Gen muhandisligiga bag‘ishlangan tadqiqotlar 0 ‘zbekistonda kim tomonidan boshlangan.
A) 1980-yil O.S. Sodiqov
B) 1992-yil I. A. Karimov
C) 1995-yiI. Abdurahmonov
D) 1992-yil R. S. Muhamedov
838. O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasida tashkil qilingan gen muhandisligi va biotexnologiyasi laboratoriyasiga Birinchi Prezidentimiz I.A.Karimov qachon tashrif buyurgan?
A) 1980-yil
B) 1982-yil
C) 1995-yiI
D) 1992-yil
839. Monoklonal antitana nima uchun ishlatiladi ?
a) splenotsitlar va mieloma-rak hujayralardan iborat gibridoma hosil qilish uchun
b) gibridoma hujayralardan pronukleus yaratish va zigotaga kirish uchun
c) xastaliklarni o`ta aniq tashxis qilish uchun
d) poliklonal antitana hosil qilish uchun
840. Mutatsiyaga uchragan mikrorganizmlar qaysi oziq muhitida o`stiriladi ?
a) qattiqi
b) selektiv
c) boyitilgan
d) maksimal
841. Plazmid tarkibidagi t–DNK bo`lagi o’simliklarda qanday o`zgarishlarga olib keladi ?
a) o`simlik tanasida shish hosil qiladi
b) o`simlik tanasidagi shishni yo`qotadi
c) hayvon tanasida shish hosil qiladi
d) hayvon tanasida shishni yo`qatadi
842. Splenotsitlar qaysi organ hujayralaridan hosil bo`ladi ?
a) jigar
b) taloq
c) buyrak
d) yurak
843. Retrotranspozonlar tuzilishiga ko`ra nimaga o`xshaydi ?
a) poligenga
b) onkogenga
c) DNK ga
d) RNKga
844. Moddaning har xil antigen gurupalariga alohida antitana sintez qiluvchi hujayralar qanday ataladi ?
a) osteoblastlar
b) splenotsitlar
c) trombotsitlar
d) eritrotsitlar
845. Antitanalar o`z xossasiga ko`ra qanday moddalar hisoblanadi ?
a) oqsil
b) gormon
c) lipid
d) ferment
846. Gibridoma hujayralar olish texnalogiyasi qaysi kashfiyotga asoslangan holda ishlab chiqildi ?
a) restriktazaning kashf etilishi
b) ligaza fermentini olish
c) monoklonal antitananing kashf etilishi
d) hujayra injeneriyasidan foydalanib
847. Transpozaza fermenti DNKmolekulasiga qanday ta’sir ko`rsatadi ?
a) DNK molekulasini yopishqoq uchlar hosil qilib kesadi
b) DNK molekulasining nukleotidlar izchilligini buzadi
va DNKni reduplikasiya qiladi
c) DNK bo`laklarining ligaza fermenti ta’sirida kimyoviy bog`lar orqali bog`lanishini tezlashtiradi
d) faglar DNKsini bakterya DNKsi bilan biriktiradi
848. Ikki molekulani bir – biriga bog`lovchi ferment qanday ataladi ?
a) oksidoreduktazalar
b) liazalar
c) ligazalar
d) izomerazalar
849. R–shtammning S–shtammga transformatsiya bo`lishida qanday modda ishtrok etadi ?
a) oqsil
b) iRNK
c) DNK va RNK
d) DNK
850. Transformatsiya natijasida nima o`zgaradi ?
a) timidinkinaza fermentining miqdori va sifati
b) hujayra irsiyati
c) organizm kariotipi
d) xromosomalarning gaploid to`plami
851. Retrotranspozonlar o`simlik genomining qancha qismini tashkil etadi ?
a) hammasini
b) o’simlik genomini tashkil etmaydi
c) chorak qismini
d) yarimini
852. Makkajo’xori o’simligida ko’chib yuruvchi genetik elementlar qaysi olim tomonidan aniqlangan?
a) A.Buxoriy
b) G.Georgiyev
c) J.Bishop
d) B.Klintok
853. Transgen g’o’za va bug’doy osimliklarini yaratgan olimlarni aniqlang.
a) O.Jalilov va N.Nazirov
b) S.Jatayev va F.Muhammedxonovalar
c) O.Odilova
d) S.Jatayev va O.Odilov
854.Transpozonlar ….
a) qo’shimcha xromasomalar
b) avtonom plazmidlar
c) ko’chib yuruvchi genetik elementlar
d) avtonom plazmidlar
855. Qaysi plasmid mustaqqil holda nasldan-naslga o’tadi?
a) avtonom
b) transmissibl
c) restriktazalar
d) endonukleazalar
856. Antibiotiklarni parchalovchi genlar bir plazmiddan ikkinchisiga nima orqali o’tadi?
a) tronspozonlar
b) endonukleazalar
c) restriktazalar
d) kallus to’qima
857. Restriktazalar …. molekulalarni mayda bo’laklarga bo’luvchi fermentdir.
a) oqsil
b) DNK
c) PNK
d) yog’larni
858. Transformatsiya-……
a) ona hujayrani ketma-ket bo’linishidan hosil bo’lgan koloniya
b) qizdirish yo’li bilan bijg’ishdan halos bo’lish
c) bir organizm irsiy molekulasini ikkinchi organizm molekulasi bilan birikishi
d) DNK molekulasini profagdan holatdan ajralib chiqishi
859. Lizis bu …
a) fag bilan zararlangan bakteriya koloniyasining yo’qolishidir
b) fag bilan zararlangan ba’zi bakteriyalarning ofatdan qutilishi
c) bakteriya avlodi koloniyasini vujudga kelishi
d) DNK bo’lagining xromasoma bilan birikishi
860. “Tikuvchi” fermentni aniqlang.
a) restriktaza
b) polimeraza
c) ligaza
d) integraza
861. Qanday yo’l bilan ichak tayoqchasi bakteriyasida insulin sintezi amalga oshiriladi?
a) genotipiga insulin geni kiritish orqali
b) xromasomasini o’zgartirish bilan
c) insulin gormoni sitezini nazorat qiluvchi gen ta’sirida
d) insulin gormoniga ichak tayoqchasi bakteriyasining genlarini kiritish bilan
862. Maxsus tuzilishga ega bo’lgan DNK bo’lagining xromasoma bilan birikishi va undan ajralish jarayonida o’zi bilan birga genni ko’chirib chiqish jarayoni nima deb ataladi?
a) transformatsiya
b) transduksiya
c) lizogen reaksiya
d) ekssiziya
863. Plazmidlar tarkibi asosan qanday genlardan iborat?
a) oqsilni parchalovchi va sintez qiluvchi
b) organizmni o’stiruvchi gormonlarni sintezlovchi
c) zaharli moddalarni to’plovchi fermentlarni sintezlovchi
d) zaharli toksinlarni parchalovchi fermentni sintezlovchi
864. Hozirgi kungacha nechtadan ortiq retriktazalar o’rganilgan?
a) 200 ta
b) 300 ta
c) 400 ta
d) 500 ta
865. Plazmidlar ikki xil bo’ladi. Bular qaysilar?
a) hujayralardagi qo’shimcha xromasomalar va rekombinatsiya bo’la oladigan
b) DNK izchilligini kesib, rekombinatsiya bo’la oladigan va avtonom holda replikatsiyalanuvchi
c) asosiy xromosoma bilan birikuvchi va transpozonlar bilan birikkan holda ko’chib o’tuvchi
d) asosan antibiotik sintez qiladigan, DNK molekulasini mayda bo’laklarga bo’luvchi fermentni sintez qiladigan.
866. Qaysi plazmid asosiy xromosomaga birika olmayd?
a) transmissibl
b) avtonom
c) restiriksion
d) transpozon
867. Genetik injineriya qanday darajada amalga oshiriladi?
1.to’qima 2.hujayra 3.organizm 4.xromosoma 5.ferment 6.gen
a) 1.2.5
b) 1.2.3
c) 2.3.4
d) 2.6
868.Faglarning litik reaksiyasi deb nimaga aytladi?
a) fag bilan zararlangan bakteriya koloniyasining
yo’qolishiga
b) fag bilan zararlangan bakteriyalarning ayrimalarini
ofatdan qutilib qolishiga
c) faglarning faol holatidan nofaol holatga o’tishiga
d) fagning bakteriya xromosomasining maxsus
izchilligini kesib birikishiga
869.Transpozonlarni qaysi olimlar kashf etgan?
1)Barbara Makklintok; 2.Griffit; 3.Lvov; 4.Ahmad Buxoriy; 5. L.Paster; 6. Boyer 7. G.Georgiyev
a)1.3.5
b)1.4.7
c)2.5.6
d)2.3.6
870. Transmissibl plazmid qaysi paytda o’z
mustaqilligini yo’qotadi?
a) asosiy xromosomaga birikmaganda
b) asosiy xromosomaga birikish oldidan
c) asosiy xromosomaga birikkandan keyin
d) hujayradan hujayraga ko’chib o’tganda
871. Yo’naltirilgan mutatsiya deb qanday
usulga aytiladi?
a) gen injenerligi usuli yordamida hujayrani ko’chirib
o’tkazish biotexnologiyasiga
b) DNK bo’lagning xromasoma bilan birikishi va undan
ajralib chiqish usuliga.
c) gen injenerligi usullarni qo’llash yordamida
bakteriya klonlarini hosil qilish usuliga
d) istalgan xromosomani, istalgan genini, istalgan nukleotidini almashtirish
872. Hujayra darajasidagi genetik injeneriya qanday amalga oshiriladi?
a) ikki hujayrani qo’shish bilan
b) hujayra yadrosiga qo’shimcha xromosomalar kiritish
c) transgen hujayradan sun’iy sharoitda yetuk o`simlik o`stirish orqali
d) vektor konstruksiyani hujayraga kiritish va transgen hujayra olish orqali
873. Gen darajasidagi genetik injeneriya qanday bosqichlarda amalga oshiriladi ?
a) ahamyatga ega bo`lgan gen funksiyasi orqali qidirib topiladi, ajiratib olinadi va tizilishi o`rganiladi
b) ajratib olingan gen xromosoma DNKsi bilan rekombinatsiyalanuvchi biror fag geni bilan biriktirilib, vektor konstruksiyasi yaratiladi
c) vektor konstruksiya hujayraga kiritiladi va transgen hujayra olinadi. d) yuqoridagilarni barchasi
874. Restriktazalar deb nimaga aytiladi?
a) DNK molekulasining qo’sh spiralini hosil qilishda ishtirok etuvchi fermentlarga
b) asosiy xromosomadan bir necha barobar kichik bo’lgan DNK halqasiga
c) DNK molekulasini mayda bo’laklarga bo’luvchi fermentlarga
d) bir plazmiddan ikkinchisiga transpozon bilan birikib o’tadigan gen
875. Amerkalik olimlar Boyer va Koenlar tomonidan biotexnologiyaga oid qanday ishlar amalga oshirilgan?
a) tuban eukaroit hujayralarda asosiy xromosomadan tashqari qo’shimcha xromasomalar borligini isbotlashgan
b) ko’chib yuruvchi genetik elementlarni kashf etishgan
c) bir organizm irsiy bo’lagini bashqa organizm irsiy molekulasiga birikishini aniqlashgan
d) sun’iy sharoitda rekombinat DNK olish va genlarni klonlashni kashf etgan
876. Kallus to’qima deb nimaga aytiladi?
a) tronsformatsiya qilingan o’simlik hujayrasining bo’linishi natijasida ma’lum bir programma asosida rivojlanmaydigan hujayralar to’plami
b) tronsformatsiya qilingan o’simlik hujayrasining bir tekis bo’linadigan hujayralar to’plami
c) transformatsiya qilingan o’simlik hujayrasidan trasgen o’simlik olish
d) o’simlik embrionini hosil qiladigan hujayralar to’plami
877. Zamburug’larning zaharli toksinlarga chidamliligini nima ta’minlaydi?
a) plazmidlar
b) transpozonlar
c) klonlar
d) endonukleazalar
878. Plazmidlar qanday genlardan tuzilgan?
1. antibiotiklani parchalovchi, ferment sintez qiluvchi 2.toksinlarni parchalovchi fetment sintez qiluvchi 3. uglevodlarni parchalovchi fermentni sintez qiluvchi 4.oqsilni parchalovchi fermentni sintez qiluvchi 5. yog’ni parchalovchi fermentni sintez qiluvchi
a) 1.2
b) 2.3
c) 3.4
d) 4.5
879. Nima sababdan monoklonal antitanalar olish biotexnalogiyasi yaratildi?
a) restriktazalar
b) genlarni klonlash
c) restriktaza va ligaza fermentlarining kashf etilishi
d) gibridoma texnologiyasi
880. Yuksak hayvonlar klonlarini yaratish biotexnologiyasini qaysi olim nechanchi yili ishlab chiqan ?
a) C. Kanash 1965
b) Griffit 1960
c) Lvov 1970
d) J. Gyordon 1977
881. Avtonom plazmidlarga xos xususiyatni aniqlang?
1 asosiy xromosomga birikadi 2 asosiy xromosomaga birika olmaydi 3 o`z – o`zini replikatsiya qiladi 4 o`z – o`zini replikatsiya qilolmaydi 5 nasldan nasilga o`tadi
a) 1.4
b) 2.3
c) 2.5
d) 4.5
882. Transpozonlarning ko`chib yurishi qaysi vaqitda oshadi ?
a) yashash muxiti keskin o’zgarganda
b) ko`payish urchish davrida
c) oziqlanish keskin o`zgarganda
d) plazmidlar hosil bo`lganda
883. gen terapiya …
a) genlarni ko`chib o`tishi
b) o`zgargan genlarni tuzatish
c) yangi genlar hosil qilish
d) gibridom hujayralar olish
884. Xalq ho`jaligida va meditsina uchun xar xil moddalar ishlab chiqarish maqsadida tirik o`rganizimlar va biologic jarayonlardan faydalanuvchi sanoat miqiyosda maxsulot ishlab chiqarishga nima diyiladi ?
a) gen injenerligi
b) hujayra injenrligi
c) biotexnologiya
d) mikroorganizmlar seleksiyasi
885. Transpozonlar qanday tuzilishga ega ?
a) transpozonlar murakkab biologik tuzilma
b) trznspozonlarning ikki uch yopishqoq tuzilishga ega bo`lib
ligaza yordamida DNK ga ulanadi
c) ikki chetida nukleotidlar izchilligi markazidan bir nechta fermentlarni sintezlovchi genlar joylashgan
d) ikki cheti maxsus nukleotidlar ketma – ketligi, markazidan transpozana fermentini sintez qiluvchi genlar joylashgan
886. Transpozon DNK molekulasiga qanday qilib birikadi ?
a) transpozaza fermenti DNK yopishqoq uchlar hosil qilib notekis kesadi va transpozon uchlariga qovishtiriladi
b) transpozon DNK molekulasiga bevosita birikadi
c) xromosoma DNK si bilan transpozon, ligaza fermenti yordamida qovushtiriladi
d) A va C javoblar to’g’ri.
887. Bakteriya va tuban eukariot hujayralardagi qo’shimcha xromosomalar nima deb ataladi?
a) klonlar
b) transpozonlar
c) plazmidlar
d) restriktazalar
888. E.Coli bakteriya xromosomasi va L.Fag molekulasining rekombinatsiyalanishi qanday ataladi?
a) duplikatsiya
b) trasformatsiya
c) transduksiya
d) eksiziya
889. Ko’chib yuruvchi genetic elementlar molekulalarining markaziy qismidagi gen sintezlaydigan moddani belgilang.
a) transpozon
b) transpozaza
c) integraza
d) ligaza
890. Bakteriya hujayrasiga kirgan virus ineksiyasidan qo’riqlash vazifasini nima bajaradi?
a) bakterofag
b) limfotsit
c) restriktaza
d) traspozaza
891. Getrolitik DNK bo’lagini plazmid tarkibiga klonlashda rekombinat plasmidli hujayra plazmidsiz bakteriyadan qaysi xususiyatiga qarab olinadi?
a) antibiotikka chidamliligiga ko’ra
b) molekulalarini og’irligi
c) gen kovaklardan o’tishi
d) suvda erishi
892. Antitana sintezlovchi limfasit hujayrasi bilan cheksiz bo’linuvchi rak hujayrasini bir-birga qo’shish natijasida olingan hujayra nima deyiladi?
a) kallus to’qima
b) gibridoma
c) genlarni klonlash
d) vector konstruksiya
893. Qaysi organism hujayralarida qo’shimcha xromosomalar bo’ladi?
a) viruslar, prokaroidlar
b) bakteriya va tuban eukaroidlarda
c) ko’k-yashil suvo’tlari va yuksak o’simliklarda
d) ko’k-yashil suvo’tlari va ochiq urug’lilarda
894. Transpozonlar deb nimaga aytiladi?
a) ko’chib yuruvchi genetic elementlar
b) DNK bo’lagining xromosoma bilan birikishi
c) DNK bo’lagining xromosomadan ajralib chiqishi
d) ofatdan qutilgan bakteriya
895.Quyida berilgan hujayralarning qaysi biri tadqiqotchilarda irsiyatni rejali o’zgartirish fikirini uyg’otdi?
1. DNK strukturasining kshf etilishi 2.DNK irsiyatining moddiy asosi ekanligini tan olinishi 3. transformatsiya
4. trnsduksiya 5. genetic elementlarni ko’chib yurishi
a) 1.4.5
b) 1.3.4
c) 1.2.3
d) 3.4.5
896. Qaysi usuldan foydalanib gibridoma hujayrasini olish biotexnologiyasi yaratildi?
a) gen injineriyasi
b) hujayra injineriyasi
c) xromosoma injineriyasi
d) DNK tuzilishini o’rganish
897.Bakteriyani klonlash usulini kashf etgan olimni toping.
a) L.Paster
b) Lvov
c) Griffit
d) Arrenus
898. Gen injineriyasi yo’li bilan plazmid tarkibiga DNK bo’lagi kiritiladi. Bu usul bilan nima hosil qilinadi?
a) shtamm
b) kallus to’qima
c) vektor konstruksiya
d) rekombinat plazmida
899. Gen injineriyasi yutuqlarini hujayra injineriyasi yutuqlari bilan uyg’unlashtirish natijasida qanday organizmlar olish biotexnologiyasi yaratildi?
a) transgen
b) mutagen
c) g’o’za
d) kartoshka
900.O`simlikda shish hosil bo`lishiga … sabab bo`ldi .
a) Ti – plazmidaning T – DNK geni
b) agrobakteriumning genofori
c) Ti – plazmidaning T – RNK geni
d) vector konstriksiyasi
901. Poliklonal antitanga xos xususiyatni toping
a) faqat o`ziga tegishli antitana guruxini taniydi
b) turli antigen aralashmasidan ibarat
c) xar – xil antitana aralashmasidan iborat va faqat o`ziga tegishli antitgen guruppani taniydi
d) bir – xil antitana aralashmasidan iborat
902.R – Shtammning transformatsiyalanishida
S – Shtammning DNK molekulasi qatnashishini qaysi olim va qachon isbot qilgan ?
a) Lvov 1953 yil
b) Georgiev 1953 yil
c) Eyveri 1944 yil
d) Mok Kinton 1950 yil
903. Qaysi moslama yordamida DNK bo`laklari katta – kichikligiga qarab ajiratiladi, va bo`yaladi.
a) vekor konstruksiya
b) elektroforez
c) elektromagnit maydoni
d) kallus to’qima
904. Yuksak o`simliklarning klonlari qanday yo`l bilan olinadi?
a) urug`lar
b) sporalari orqali
c) sporangiyalari orqali
d) qalamchani payvandlash
905.Asos hujayralarini kim va qachon aniqlagan?
a) 1997-yil Roslin
b) 2000-yil Feld
c) 1998-yil Tomson
d) 1977-yil Gyordon
906.”Asos” hujayralarni A vitaminli muhitda o’stirishdan qanday to’qimalar sintezlash mumkin?
a) kallus to’qima
b) nerv to’qimasi
c) mushak to’qimasi
d) biriktiruvchi to’qima
907.Limfotsit va rak hujyralarini qo’shish natijasida qanday hujayra yaratildi?
a) gepotosit
b) fagosit
c) gibridoma
d) gibrid
908.Monoklonal antitana sintezida qaysi hujayralarning gibridomalari qo’llaniladi?
a) eritrotsit, mieloma
b) splenosit,mieloma
c) mieloma, granulosit
d) rak hujayrasi, suyak hujayrlari
909 .Gepatit B xastaligini davolash uchun vaksina yartishda qaysi rekombinant virusdan foydalaniladi?
a) NCB
b) poliedr
c) NBB
d) BCB
910.Gepatit B ni chaqiruvchi (1) jigarda rak xastaligini chaqiruvchi (2) va gepatit B ga qarshi vaksina olishda qo’llanilgan (3) viruslarni ko’rsating:a.NCB/ b.NBB/ c) poliedr
a) 1-a/ 2-d/ 3-b
b) 1-b/ 2-a/ 3-c
c) 1-b/ 2-a, b/ 3-d
d) 1-d/ 2-a/ b, 3-b
911.Jigarda rak xastaligini chiqaruvchi virus-…
a) poliedr
b) NBB
c) NCB,NBB
d) rizosfera
912.Gen daktiloskopiya usuli-bu….
a) genning DNK izchilligi va genlar spektriga asosan noma’lum shaxsni aniqlash
b) genning RNK izchilligi va genlar spektriga asosan ixtisoslashgan hujayralarni aniqlash
c) genning DNK izchilligi va genlar spektriga asosan ixtisoslashgan hujayralarni aniqlash
d) genning DNK izchilligi va genlar spektriga asosan patologik genlarni aniqlash.
913. Peptonlar-bu….
a) oqsillarni to’la parchalanishi natijasida hosil bo’lgan mahsulotlar
b) oqsillarning chala parchalanishi natijasida hosil bo’lgan mahsulotlar
c) ferment tabiatiga ega bo’lgan oqsillar
d) oziqlik xususiyatiga ega bo’lgan oqsil
914.Taloqda hosil bo’luvchi va odam organizmning imunitet xususiyatini ta’mninlashda ishtirok etuvchi moddani belgilang.
a) leykotsitlar
b) eritrotsitlar
c) ovositlar
d) limfotsitlar
915. Ipak qurtida kasallik chaqiruvchi virus ... ...
a) poliedr virusi
b) NBB virusi
c) NCB virusi
d) rizosfera virusi
916. Qoramolda super ovulyatsiyaning vujudga kelishiga qanday usul orqali erishiladi?
a) yuqori sifatli yem-xashak beriladi
b) o’sish gormonini ineksiya qilinadi
c) vitamin ineksiya qilinadi
d) kun uzunligi uzaytiriladi
917. Metallar biotexnologiyasida qaysi organizmlardan foydalaniladi?
a) fag molekulalaridan
b) bakteriofag
c) avtotrof bakteriyalardan
d) E.coli
918. Pnevmokokning SvaR shtamlaridagi ,,S’’va,,R’’ harflari nimani ko’rsatadi?
a) pnevmokokkning patogen yoki nopatogenligini
b) pnevmokokk hujayra qobig’i sirtining holatini
c) transformatsiyalanganligini
d) aktivligini
919. Qaysi molekula asosiy xromosomadan ajralgan holda ham mustaqil halqa molekula sifatida faoliyat yurita oladi?
a) transpozon
b) retrotranspozon
c) transmissibl plazmid
d) avtonom plazmid
920. Genomdan o’zini qirqib boshqa joyga ko’cha oladigan molekulalarni ko’rsating
a) transpozon
b) retrotranspozon
c) transmissibl plazmid
d) avtonom plazmid
921. DNK molekulasining neytral sharoitdagi zaryadi qanday bo’ladi?
a) musbat
b) manfiy
c) zaryadsiz
d) o’lchamiga qarab musbat yoki manfiy
922. Elektroforez gelidan xohlagan kattalikdagi DNK bo’lagini qanday ajratib olish mumkin?
a) kuchli elektr maydon ta’sirida
b) kuchli qizdirib
c) gen tortuvchi uskunalar yordamida
d) suvda eritib
923. Kallus to’qimadan qanday qilib embrional to’qima olish mumkin?
a) o’simlik gormonlari va boshqa regulyator genlar vositasida
b) hujayraga maxsus programma kiritib
c) ma’lum vaqt oziqlantirishni cheklab
d) tuproqqa ekib
924. Vektor konstruksiya kiritishdan hosil bo’lgan rekombinant agrobakterium ma’lum muddat...bilan o’stirilganda vektor o’simlik genomiga rekombinatsiyalanadi.
a) о’simlik hujayrasi
b) o’simlik yadrosi
c) o’simlik protoplazmasi
d) o’simlik qobig’i
925. Qaysi biologik fanlarning rivojlanishi natijasida zamonaviy biotexnologiya kelib chiqdi?
1. evolutsion ta’limot 2. biokimyo 3. ekologiya 4. mikrobiologiya 5. gen injenerligi 6. genetika
a) 1.3.5
b) 2.4.6
c) 2.3.5
d. 1.4.6
926. Yangi organ yaratish biotexnologiyasi genetik injeneriyaning qaysi usuli orqali olindi?
a) genom
b) xromosoma
c) hujayra
d) gen va xromosoma
927. Retrotranspozonlar bir joydan ikkinchi joyga ko’chganda sintezlanadigan moddani ko’rsating?
a) i RNK
b) t-DNK
c) m RNK
d) r RNK.
928. Transgen banan o’simligini ahamiyati nima?
a) yuqumli kasaliklarga qarshi vaksina sintez qilish
b) vitaminlar sintezini tezlashtiradi
c) irsiy kasaliklarni davolaydi
d) yuqumli kasaliklarga qarsgi vaksina sintez qilish va irsiy kasalliklarni davolaydi
929. Retrotranspozon-bu mRNK vositasida o’z nusxasini sintezlab, genomning boshqa joyiga ko’chiradigan virussimon ... molekulasi
a) DNK
b) RNK
c) oqsil
d) nukleoproteid
930. DNK ni yopishqoq uchlar hosil qilib kesuvchi fermentni aniqlang
a) interferon
b) integratsiya
c) integraza
d) transferaza
931. Profagning bakteriya genomidan chiqib ketish jarayoni nima deb ataladi?
a) induksiya
b) ekssiziya
c) litik reaksiya
d) lizogen reaksiya
932. Quyidagi kashfiyotlarning qaysi biri gen injinerligi fanining paydo bo’lishiga sabab bo’ldi?
1.DNKni spetsifik bo’laklarga bo’luvchi enzimlarning kashf etilishi
2.DNK nukleotidlarining spetsifik ketma ketligini aniqlash
3. elektroforez uskunasining kashf etilishi
4. DNK bo’laklarini ulovchi enzimlarning ochilishi
a) 1.2.3
b) 1.2.4
c) 1.3.4
d) 1.2.3.4
933. Vektor konstruksiya vositasida bakteriya hujayrasiga kiritilgan yot DNK bo’lagi nima deb ataladi?
a) geteroxromatin
b) geterologik
c) geterozigota
d) rekombinant DNK
934. Restriktazalar vositasida parchalangan DNK bo’laklari elektroforez moslamasida nimasiga binoan ajratiladi?
1. zaryadi 2. o’lchami 3.tuzilishi 4.tarkibi
a. 1.3
b. 2.4
c. 1.2
d. 1.2.3.4.
935. Profag holatidagi fagning aktiv holatga o’tib litik reaksiyaga kirishi nima deyiladi?
a) lizis
b) lizogeniya
c) induksiya
d) ekssiziya
936. Rizosfera bakteriyasiga qaysi bakteriyadan genlar oilasini ko’chirib o’tkazilgan?
a) T-DNK
b) E.coli
c) Nitrifikator
d) Psevdomonas
937. Kim rizosfera genomiga psevdomonas bakteriyasining genlarini ko’chirib otkazgan?
a) R.S Muhamedov
b) Z. Bo’riyev
c) Sh.S.Azimova
d) O.G. Odilova
938. Adliya vazirligining sud med-eskspertiza bo’limi ,,Geninmar’’ bilan hamkorlikda qaysi usulni tadbiq etishdi?
a) polidaktiliya
b) braxidaktiskopiya
c) daktiloskopiya
d) dermatoglifika
939. Respublika kardiomarkazi qaysi genning irsiylanishini o’rganmoqda?
a) dilyatatsion kardiomiopatiya
b) miokard infarkti
c) ishemiya
d) insult
940. AQSh qishloq xo’jaligi va mexanika universiteti biotexnologiya markazi bilan hamkorlikda qanday genlar ajratib olingan?
a) poliedr virusi genlari
b) rizosfera bakteriyasi genlari
c) bug’doyning gullashini boshqaradigan
d) g’ozaning gullashini boshqaradigan
941.S.Jatayev va F. Muhamedovalar genetik injeneriya sohasida qanday ish olib borishgan?
a) quyon zigotasiga o’stiruvchi gen kiritishdi
b) g’o’za va bug’doyning gerbitsidga chidamli navlarini yaratishdi
c) paxtaning gullashini boshqaradigan formalarini yaratishdi
d) poliedr virusining genini olishdi
942. F. Grifit tajribalaridan olingan natijalarni qaysi olim tushuntirib bergan ?
a) J. Tomson
b) J. Gyordan
c) F. Grifit
d) O. Eyveri
943. Organizimga kirgan begona gen qanday nomlanadi ?
a) antibioz
b) antitoksin
c) antigen
d) antitana
944. J. Hamidov qanday transgen formani yaratdi ?
a) tuproqni gerbitsid va pestitsidlardan tozalovchi bakteriyalar
b) bug`doy va g`o`zani gerbitsidga chidamli navlarini
c) tuproqdagi simobni o`zlashtradigan o`simlik
d) tez o`suvchi va yirik transgen quyon
945. Biotexnologiya sohasiga oid ilmiy ishlar o`tkazishda qatnashmagan O`zbekiston olimlarini aniqlang ?
a) R. Muhammedov b) O. Odilova c) j. Musayev
d) N. Nazirov e) J. Hamidov f) O Jalilov j) Sh. Azimova
k) I. Abdurahmonov i) D. Abdukarimov
a) a, b, e, j, k
b) a, b, c, d
c) e, f, j, k, i
d) c, d, f, i
946. Rekombinat DNK olish va genlarni klonlash biotexnologiyasini ilk bor qaysi olim amalga oshirgan?
a) J.Gyordon c) Keller
b) Roslin f) Milshteyner
c) J.Tomson j) Boyer
d) I.Abdukarimov k) Koen
a) c,d
b) a,b
c) j,k
d) e,f
947. Transpozon tarkibidagi gen tomonidan kodlangan DNK malekulasini “yopishqoq” uchlar hosil qilib kesuvchi fermentni aniqlang.
a) transpozaza
b) endonukleaza
c) ligaza
d) resrtriktaza
948. Transgen banan qanday yaratilgan va uning xususiyatlarini aniqlang.
a) banan genomiga yuqumli kasalliklarga qarshi vaksina ishlab chiqaradigan gen kiritib
b) zigotasiga somatik hujayrasining yadrosi ko’chirib o’tkazilgan
c) mevasini iste’mol qilganda ayrim yuqumli kasalliklarga immunitet hosi bo’ladi
d) urug’ va mevasidan vaksinalar tayyorlanadi va bolalar emlanadi
a) a.b.c.d
b) a.c.
c) c.d
d) a.b
949. Qaysi olimlar hayvonlar klonini yaratishda o`z xisalarini qo`shishgan ?
a. J. Gyordon; b. Roslin; c. J. Tomson; d. I. Abdukarimov;
e. Keler; f. Milshteyn; j. Koen
a) j, k
b) c, d
c) e, f
d) a, b
950. DNK ning ikki hissa ortishi nima deyiladi ?
a) reduplikatsiya
b) degeneratsiya
c) renaturatsiya
d) denaturatsiya
951. Transformatsiya jarayonini kashf etgan olimni aniqlang ?
a) J. Gyordon
b) J. Tomson
c) O. Eyveri
d) F. Grifit
952. Ko’chib yuruvchi genlar majmuasi qanday nomlanadi?
a) endonukleaza
b) plasmid
c) gibridoma
d) transpazon
953. Hayvonlarda ko’chib yuruvchi genlarni kashf etgan olimni aniqlang?
a) A. Buxoriy
b) G. Georgiyev
c) B. Mak-Klintok
d) J. Bishop
954. Yangi organlar yaratish texnalogiyasini qaysi olim(lar) kashf etgan?
a) J.Gyordon b) Roslin c) J.Tomson d) I.Abdukarimov
e) Keler f) Milshteyn j) Boyer k) Koen
a) a,b,d
b) j,k
c) e,f
d) c
955. Organizmning irsiyatini o’zgartirishda qaysi jarayonlardan keng foydalaniladi?
a) trasformatsiya b) trasduksiya c) simbioz d) klonlash
a) a,d
b) b,d
c) a,b
d) a,b,c,d
956. Yot genni hujayraga kiritib, undan sun’iy sharoitda yaratilgan yangi xususiyatli o’simlik-.....
a) lizogen
b) gibridoma
c) klon
d) transgen
957. Mikrorganizmlarda ko’chib yuruvchi genlarni kashf etgan olim (lar) ni aniqlang?
a) J. Bishop
b) A. Buxoriy, J.Bishop
c) B. Makklinton
d) G. Georgiyev, A. Buxoriy
958. DNK bo’lagini klonlashda vektor sifatida nimadan foydalanish mumkin?
a) virusning DNK molekulasidan b) traspozondan
c) plazmidlardan d) endonukleazadan e) gormonlardan
a) c,d,e
b) a,b,c
c) b,c,e
d) a,b,d
959. Bakteriya hujayrasiga ma’lum genlarni kiritish usuli nima deb ataladi?
a) gen muhandisligi
b) xromosoma muhandisligi
c) hujayra muhandisligi
d) genom muhandisligi
960. ... o`rtacha 3-10 dona genlardan iborat bo`lib, ularning 2 xili farqlanadi.
a) restriktazalar
b) transpozonlar
c) antigenlar
d) plazmidlar
961. O. Odilova qanday transgen formani yaratgan?
a) tuproqdagi simobni o`zlashtiradigan o`simlik
b) tuproqni gerbitsid va pestitsidlardan tozalovchi bakteriya
c) tez o`suvchi va yirik quyon
d) bug`doy va g`ozaning gerbitsidga chidamli navi
962. Sun’iy sharoitda tez ko`payadigan va antitana sintezlovchi duragay hujayrani yaratgan olimlarni aniqlang.
a) J. Gyordon b) Roslin c) J. Tomson d) I. Abdukarimov
e) Keler f) Milshteyn j) Boyer k) Koen
a) c, d
b) e, f
c) a, b
d) j, k
963. Avtonim (a) va transmitsibl (b) plazmidlarga xos hususiyatni aniqlang.
1. DNK si halqasimon tuzilgan
2. 3-10 ta geni bor
3. qiz hujayralarga tasodiffiy tarqaladi
4. asosiy xromasomaga birika oladi
5. asosiy xromosomaga birika olmaydi
6.o’z-o’zini mustaqqil replikatsiya qilish xususiyatiga ega
7. tarkibida antibiotikka chidamlilik geni bor
8. Asosiy xromosomaga rekombinatsiyalana oladi
9. antibiotikka chidamlilik geni bir plazmiddan, ikkinchisiga traspozon orqali o’tadi.
A) a) 1.2.3.5.6.7.9 b) 1.2.3.4.7.8
B) a) 1.2.3.5.6.7.9 b) 1.2.4.7.8.9
C) a) 1.2.5.6.7.9 b) 1.2.4.7.8
D) a) 1.2.3.4.5.6.7 b) 1.2.3.4.5.7.8.9
964. Transmitsibl va avtonom plazmidlarining o’xshashligini aniqlang.
1.DNK molekulasi xalqasimon
2.qiz hujayralariga tasodifiy taqsimlanadi.
3.3-10 ta geni bor
4.asosiy xromosomaga birika oladi
5.antibiotikka chidamli geni bor
6.antibiotikni parchlovchi genlar 1-plazmadan 2-siga transpozon orqali o’tadi
a) 1,2,3,5,6
b) 1,3,4,5,6
c) 1,2,3,46
d) 1,3,5,6
965. Qaysi ferment (lar) DNK molekulasini “yopishqoq” uchlar hosil qilib kesadi?
a) transpozaza, ligaza
b) ligaza
c) restriktaza
d) endonukleaza, transpozaza
966. Rekombinant DNK olish usulining amaliy ahamyatini ko’rsating.
a) yuqoridagilarning barchasi to’g’ri
b) antibiotikka chidamlilik genlarini antibiotikka chidamsiz organizmga kiritiladi
c) organizmlarning foydali hususiyatlarini ko’paytiriladi
d) organizmning kerakli genlarini klonlanadi
967. Kesib olingan DNK bo’laklari ligaza fermenti yordamida bir-biriga qanday bog’lar yordamida ulanadi?
a) kovalent
b) dipol
c) vodorod
d) disulfide
968. Zaxarli toksinni parchalovchi fermentni kodlovchi gen nima tarkibida uchraydi?
a) tranpozon
b) gibridoma
c) endonukleaza
d) plasmid
969.Restriktazalar deb nimaga aytiladi?
A) transpazon markazidagi genga
B) DNK bo’laklarini bir –biriga biriktiruvchi fermentlarga
C) replikatsiyani amalga oshiruvchi fermentlarga
D) DNKni bo’laklarga bo’luvchi fermentlarga
960. Genlarni klonlash bu... dir.
A) ma’lum sharoitda bir organizmning irsiy molekulasini har qanday ikkinchi organizm hujayrasiga funksional aktiv holatda ko’chirib o’
tkazish
B) bakteriofag DNK bo’lagining bakteriya xromosomasiga birikib olib so’ngra undan ajralib chiqish jarayoni
C) yot DNK bo’lagini rekombinant vektor konstruksiyalar vositasida ko’paytirish
D) sun’iy sharoitda antitelo sintez qiluvchi hujayraning cheksiz ko’paytirilishi
961. Georgiy Georgiyev qaysi tuzulmalarni aniqladi?
A) transpozon
B) plasmid
C) endonukleaza
D) gibridoma
962. … muhitda, asosan, faqat ma’lum bir mikroorganizm o’sadi.
A) To’yingan
B) Selektiv
C) Oddiy
D) Murakkabb
963. Nima uchun mutatsiyag uchtagan bakteriyalar o’sadigan oziq muhitlarga purin, pirimidin, aminokislotalar, vitaminlar qo’shib beriladi?
A) ularning mutatsiyaga uchrashini oldini olish uchun
B) bakteriya hujayrasi hech qachon mutatsiyaga uchramaydi
C) ularda maxsus fermentlar bo’lmaydi
D) mutatsiyaga uchragan bakteriyakar ko’proq oziqlanadi
964. Ekssiziya-bu …
A) bakteriofagning bakteriya genomiga profag xolida joylashib olish qobiliyati
B) profagning bakteriya genomidan chiqib ketish jarayoni
C) DNK bo’lagi genomining ma’lum joylarga kirishi
D) DNK molekulasidagi yagona nuqta
965. Tuproqda yashaydigon prokariotni ko’rsating.
A) agrobakterium
B) E.coli
C) bakteriofag
D) BamHI
966. Bakteriofaglar bilan davolanadigan kasalliklarni aniqlang.,
1) o’lat; 2) vabo; 3) ensefalit; 4) qizamiq; 5) qutirish; 6) ichburug’
A) 1,2,3
B) 1,2,6
C) 4,5,6
D) 3,5,6
967. LIgaza fermenti ikki xil DNK bo’lakchalarini qanday bog’ yordamida ulaydi?
A) fosfodiefir bog’
B) disulfide bog’
C) ion bog’
D) kavolent bog’
968. Djoshua va Ester Lederbergi bakteriyalarda spontan mutatsiya borligini isbotlashda qaysi usulni qo’llashgan?
A) yo’naltirilgan mutatsiya
B) bakteriya koloniyalarini replikatsiyalash
C) elektroforez
D) sun’iy mutagenez
969. Qaysi moddalarning tarkibida DNK mavjud?
1) Eco R1 2) RSS 101 3) Bam H1 4) Hae III 5) Ti 6) pBR-322 7) E.coli
a) 2,4,5,7
b) 1,3,4,6
c) 3,5,6,7
d) 2,5,6,7
970.Quyidagi moddalarning qaysi biri xromosoma xisoblanadi?
A) plasmid
B) retrotransppozon
C) endonukleaza
D) transpozon
971. Hujayraning bo’linishidan hosil bo’lgan, deyarli ixtisoslashmagan hujayralar massasi nima?
A) meristema to’qima
B) kallus to’qima
C) pronukleous
D) protoplast
972. iRNK matritsa vositasida o’z nusxasini sintezlab, genomning boshqa joyiga ko’chib o’tadigan virussimon DNK molekulasi nima?
A) avtonom plasmid
B) retrotranspozon
C) transmissibl plasmid
D) vector konstruksiya
973. Timindikinaza(tk) fermentini sintez qiluvchi genini yo’qatgan mutant eukariotik hujyra sun’iy sharoitda qanday modda bo’lmasa o’ladi?
A) serin
B) lizin
C) timin
D) arginin
974. Genetika texnologiyalar markazida g’o’zaning transgen formalari kimlar tomonidan yaratilmoqda?
A) Abdukarimov, Bo’riyev, Abdurahmonov
B) R.S.Muhammedov, A.Ikromov
C) R.S.Muhammedov, Z.Bo’riyev
D) O.T.Odilova, J.H.Hamidov
975. Tirik organizmlar tuzilishi, hayotiy jarayonlarni ma’lum maqsadni ko’zlab barpo etilgan sharoitda kuzatishda qaysi ilmiy-tadqiqot usuli ko’p qo’llaniladi?
A) taqqoslash
B) kuzatish
C) tarixiy
D) eksperimental
976. Pseudomanas bakteriyasidan rizosfera bakteriyasiga qanday gen guruhi o’tkazilgan?
A) organikmoddanisintezini oshiruvchi
B) o’simliklarning hosildorligini oshiruvchi
C) tuproqda to’planib qolgan pestitsid qoldiqlarini zararsizlantiruvchi
977. Funksional jihatdano’xshash bo’lgan moddalarniko’rsating.
A) ligaza, restriktaza
B) t-DNK, avtonomplazmid
C) transpozaza, Eco RI
D) gibridoma, HaE III
978. Qaysi organizmlar tarkibida profag uchrashi mumkin?
1) raymondi; 2) klotshianum; 3) Esherixa coli(E.coli); 4) Pseudomanas; 5) rizosfera; 6) vertitsil
A) 4,5,6
B) 3,4,5
C) 1,4,6
D) 1,2,4
979. Tuort va D’Erell 1915 yili … isbotladilar.
A) bakteriyalar genlarining boshqa genlarga ko’chib o’tishi va ulardan ajralib chiqib ketish jarayonini
B) DNK molekulasining mayda bo’lakarga bo’linishini va ularning maxsus fermentlar yordamida biriktirish mumkinligini tajribada
C) faglarning zararlangan bakteriyalar ichida o’z-o’zidan ko’payib, ularni o’ldirishi
D) bakteriyalarda genlar mutatsiyasining o’z-o’zidan sodir bo’lishini bakteriya koloniyalaridan nusxz ko’chirish usulini qo’llash vositasida
980. Monoklanal antitana qanday maqsadda ishlatiladi?
a) poliklanal antitana ilishda
b) genlarni klonlashda
c) kasallikni o’ta aniq tashxis qilishda
d) gibridoma olishda
981. Quyidagilardan qaysilari yot genetic material sifatida hujayraga kiradi (a), qaysilari yot genetic materialni parchalab tashlashi (b) mumkin?
1) Eco RI; 2) RSS 101; 3) Bam HI; 4) Hae III; 5) Ti; 6) pBR-322; 7) E.coli
a) a-2,4,6; b- 2,4,6
b) a-1,3,5; b- 2,4,6
c) a-2,5,7; b- 3,4,6
d) a-2,5,6; b- 1,3,4
982. Pnevmakokk bakteriyasi uchun xos bo`lgan
xususiyatlarni belgilang.

1. 
   sharsimon bakteriya; 2) tayoqsimon bakteriya; 3) membrana burmalari bor;
   

4. 
   S va R shtammlari bor; 5) R shtammi pathogen; 6) R shtammi nopatogen;
   

7. 
   S shtammi R shtammga transformatsiya bo`ladi
   

A) 3,6,7
B) 1,3,4,5
C) 2,4,5,7
D) 1,3,4,6
983. Quyida berilganlar orasidan endonukleazalarni (a) va plazmidalarni (b) aniqlang.
1) RSS-101; 2) Bam HI; 3) T-DNK;
4) pBR-322; 5) Hae III; 6)Ti; 7) Esherixa coli;
8) EcoRI
A) a-2,5,8; b-4,1,6
B) a-1,6,3; b-5,2,7
C) a-2,3,7,8; b-4,5,6
D) a-8,1,2,4; b-3,5,6,7
984. Ti-plazmidga ega bo`lgan bakteriyani ko`rsating.
A) psevdomonas
B) rizosfera
C) agrobakterium
D salmoella
985. Qaysi organizmlar tarkibida profag uchramaydi?
1) raymondi; 2) klotsianum; 3) Esherixa coli (E.coli); 4) Pseudomonas; 5) rizosfera; 6) vertitsill
A) 1,2,6
B) 1,2,3
C) 1,3,4
D) 4,5,6
986. Vismut-sulfit agarli muhitda qaysi bakteriyalarning o`sish va rivojlanishi susayadi?
A) dizenteriya
B) poliedr
C) salmonella
D) qizamiq
987. Luyi Paster bakteriyalarning qaysi xususiyatlarini ko`rsatib berdi?
1) xilma-xilligi; 2) ularning irsiyati mavjudligi; 3) prokariot hujayra ekanligi; 4) xususiyatlarini irsiyatga bog`liqligini; 5) bakteriyalarni klonlash; 6) kon`yugatsiya; 7) xromosoma tuzilishi
A) 3,4,5,6,7
B) 1,2,3,4,7
C) 1,2,4
D) 2,3,4,5
988. Gepatit B xastaligining oldini olish uchun vaksina yaratgan olim-
A) Sh. Azimova
B) R. Muhamedov
C) O. Odilova
D) S. Jatayev
989. Quyidagi belgilarning qaysilari modifikator genlar uchun xos bo’ladi?
1) belgiga bevosita ta’sir ko’rsatadi; 2) belgiga ta’sir etuvchi gen faoliyatini kuchaytiradi;3) belgiga ta’sir etuvchi gen faoliyatini susaytiradi; 4) qoramollarda qora va oq yungining har xil miqdorda irsiylanishini ta’minlaydi; 5) qoramollarda bir xil qora yungli bo’lishini ta’minlaydi; 6) buzoqlar oq yungli bo’lib tug’iladi
a) 1,5,6
b) 2,3,4
c) 2,3,5
d) 1,4,6
990. Qaysi moddalarning tarkibida aminokislotalar mavjud?
1) Eco R1 2) RSS 101 3) Bam H1 4) Hae III 5) Ti 6) pBR-322 7) E.coli
a) 2,5,6
b) 1,3,4
c) 3,5,6,7
d) 1,4,6
991. Genlar terapiyasi nima maqsadda amalga oshiriladi?
1) 1 ta sog’lom hujayrani sun’iy ozuqa muhitida o’stirish 2) irsiy kasal odam hujayrasiga funksional gen kiritish
3) asos hujayralarni sun’iy muhitda o’stirib, har qanday to’qima hosil qilish 4) irsiy kasalliklarni davolash
a) 2,4
b) 1,2
c)3,4
d) 1,3
992. Hayotning hujayrasiz shakllarini aniqlang.
1) tamaki mozaikasi 2) ensefalit qo’zg’atuvchisi 3) qizilchaning qo’zg’atuvchisi 4) vaboning qo’zg’atuvchisi 5) kuydirgining qo’zg’atuvchisi 6) gommoz qo’zg’atuvchisi 7) bakteriofag 8) plazmida 9) rizosfera
a) 1,3,4,5
b) 2,3,7
c) 1,2,6,7
d) 2,3,8,9
993. Psevdomanas bakteriyasi shtamidan olingan gen g’o’za tomiri tolasida yashovchi rizosfera bakteriyasiga ko’chirib o’tkazishdan maqsad nima?
a) o’simliklarda shish hosil qilish
b) g’o’zaning gullashini boshqarish
c) kallus to’qima hosil qilish
d) tuproqni gerbitsit va pestetsidlardan tozalash
994. Oqsillarning chala parchalanishidan hosil bo’lgan mahsulot nima deb nomlanadi?
a) optimal oziq
b) to’yingan oziq
c) peptonlar
d) uglerod manbai
995. Faglar zararlangan bakteriyalarni ichida tezlik bilan ko’payib ularni o’ldirishi mumkinligini kimkashf etgan?
a) Tuort va D.Errel
b) Joshua va Ester Ledenberg
c) Lui Paster
d) Griffit
996. Genlari to’xtovsiz ishlab turadigan organizmlarni aniqlang.
1) pseudomonas; 2) xrokokk; 3) agrobakterium; 4) nitella; 5) ulva; 6) laminariya; 7) rizosfera; 8) nostok; 9) chirituvchi bakteriyalar; 10) achituvchi bakteriyalar; 11) tugunak bakteriyalar
a) 3,4,5,9,10
b) 1,3,9,10,11
c) 2,4,5,6,8
d) 1,3,4,6,8,9
997. Faglarning litik hayot tarsi ketma-ketligini belgilang.
1) fag bakteriyaga DNK kiritadi; 2) bakteriyada fag DNK si replikatsiyalanadi; 3) fag xromasomasi bakteriya xromasomasiga rekombinatsiyalanadi; 4) fag xromasomasi profag xolatga o’tadi; 5) fag xromasomasi oqsil qobiq sintezlaydi; 6) bakteriyadan fag xromasomasi ajralib chiqadi; 7) fag bakteriya hujayrasini yorib tashqariga chiqadi
a) 1,4,5,6
b) 1,3,4,6
c) 1,2,5,7
d) 2,3,5,7
998.O’simlik tanasida shish hosil qiluvchi genom bo’lagini belgilang.
a) T-RNK
b) T-DNK
c) I-RNK
d) pBR-322
999. Ipak qurti hujayrasida transgen poliedr virusi necha sutka davomida ko`payadi?
a) 1 sutka
b) 4 sutka
c) 2.5 sutka
d) 1.5 sutka
1000. Bakteriyalar kalloniyasini hosi qilish uchun bakteriyani qanday oziq bilan boqiladi?
a) kislorod
b) agar – agar
c) kislorodsiz
c) meva sharbati

V BOB. HAYOTNING TUR VA POPULATSIYA DARAJASIDAGI UMUMBIOLOGIK QONUNIYATLAR

35-§ HAYOTNING TUR VA POPULATSIYA DARAJASI.

TUR TUSHUNCHASI. TUR M EZONLARI

1001. «Tur» atamasini sistematik birlik sifatida fanga birinchi marta kim olib kirgan?

A) K. Linney
B) Ch. Darvin
C) J. B. Lamark
D) Djon Rey
1002. Tur haqidagi olimlarning fikrlarini mos ravishda aniqlang.
1) K. Linney
2) Ch. Darvin
3) J. B. Lamark
a) tabiatda turlar paydo bo‘ladi, yo‘qoladi, o‘zgaradi, bir tur yangi turning paydo bo‘lishiga asos bo‘ladi;
b) turning realligini tan olmagan holda tabiatda faqat individlar mavjud deb hisoblagan;
d) tabiatda turning real mavjudligini tan olgan, lekin tur o‘zgarmas deb hisoblagan.
A) a-3; b-2; c-1
B) a-2; b-3; c-1
C) a-1; b-2; c-3
D) a-3; b-1; c-2
1003. Qiyofadosh turlar qaysi sinf vakillari orasida uchraydi?
1.suvda hamda quruqlikda yahovchilar, 2.reptiliyalar, 3.sutemizuvchilar, 4.hasharotlar, 5.qushlar, 6.baliqlar
A) 1,2,3,5 B) 1,2,3,4,5
C)1,2,4,5,6 D) 1,2,3,4,5,6

1004. 2 tadan qiyofadosh turga ega bo’lgan hayvonlarni aniqlang?

A) drozofila, bezgak chivini, qora kalamush B) drozofilla, chivin, kulrang kalamush
C) pashsha, drozofilla, qora kalamush
D) qushlar, sutemizuvchilar
1005. Uzoq vaqt davomida asosiy hisoblanib kelingan mezon qaysi?
A) fiziologik B) biokimyoviy C) morfologik D) ekologik
1006. Bir-biridan alohida turga kiradigan qaysi turlar o’zaro chatishib nasl beradi?
1.chinor, 2.terak, 3.kanareyka, 4.tol, 5.qora kalmush, 6.tovushqon
A) 1,2,3,4,5,6 B) 6,4,2,3 C) 2,3,4,5
D) 2,3,5,6
1007. Tovushqon va kanareyka turlarining o’zaro chatishib nasl berishi nimani isbotlaydi?
A) turlararo bepushtlik mavjudligini
B) fiziologik mezon turlarni farqlashda yetarli emasligini
C) har xil tur vakillarni erkin chatishmasligini
D) tur mezonlarining tabiatda mavjud emasligini

1008. Har xil turga kiruvchi organizmlar asosan qaysi molekulalari bilan farq qiladi?

1.oqsillar miqdori, 2.uglevod, 3.peptidlar, 4.nuklein kislotalar, 5.oqsillar sifati,
A) 1,4,5 B) 1,2,3,4,5 C) 1,2,4 D)1,3,4,5
1009. Organizmlarni qaysi turga kirishini aniqlashda ularning qaysi molekulalari muhim hisoblanadi?
A) peptidlar B) uglevodlar C) oqsillar D) nuklein kislotalar

1010. Moslang.

1.morfologik, 2.genetik, 3.fiziologik, 4.biokimyoviy, 5.ekologik, 6.geografik.
a-qoraqrag’ay, b-chittak, c-chumchuq, d-kalamush, e-ayiqtovon, f-lyuping.
A) 1-c,2-d,3-b,4-f,5-e,6-a. B) 1-b,2-d,3-c,4-f,5-e.
C) 1-b,2-d,3-c,4-f,5-e,6-a. D) 1-b,d,2-d,3-c,4-f,5-e,6-a.

1011. Lazarevka qaysi turkumga mansub?

A) qushlar B) chumchuqsimonlar C) yirtqichlar D) kaptarsimonlar

1012. Lyupingga xos xususiyatlarni aniqlang.

1.o’simliklar guruhiga mansub, 2.barglari oddiy, 3.barglari murakkab, 4.fiziologik mezonga kiradi, 5.biokimyoviy mezonga kiradi, 6.gullari sariq, 7.gullamaydi, 8.gullari binafsharang, 9.barglari poyada navbat bilan joylashgan.
A) 1,3,5 B) 1,2,5,6,9 C) 3,4,7,9 D)1,3,5,8,9
1013. Nima uchun genetik mezon nisbiy sanaladi?
A) tur ichida xromasomalar soni farq qilishi mumkin
B) tur ichida xromosomalr tuzulishi farq qilishi mumkin
C) har xil turlarda xromosomalar soni teng bo’lishi mumkin
D) barchasi
1014. Karamdagi xromosomalarning birikish guruhi va turpdagi xromosomalarning gaploid soni nechaga teng ekanini ko’rsating?
A) 18 va 18 B) 18 va 9
C) 9 va 18 D) 9 va 9

1015. G'afurov ma'lumotlariga ko'ra Xumson qishlog'idagi yetti nuqtali tugmachaqo'ng'iz tekshirilganda ularning qanday belgili xillari borligi aniqlangan?

1.tanasining uzunligi 5,5 mm, 2.tanasining uzunligi 6 mm, 3.tanasining uzunligi 8 mm, 4.rangi och jigarrang, 5.rangi to’q jigarrang, 6.qora dog’larining kattaligi bilinar bilinmas, 7.qora dog’larining shakli bilinar bilinmas, 8.qora dog’larining kattaligi aniq ifodalangan.
A) 1,2,3,4,5,6,7,8 B) 1,3,4,5,6,8 C) 1,2,4,5,6,7 D) 1,3,4,5,6,7,8

1016. Quydagilardan qaysilari politipik hisoblanadi?

1.yetti nuqtali tugmachaqo’g’iz, 2.qoraqarag’ay, 3.qora kalamush, 4.lazarevka, 5.kolarado qo’ng’izi, 6.terak, 7.tol, 8.ayiqtovon.
A) 1,5 B) 1,2,3,5 C) 1,2,3,4,5,8 D) 1,2,3,4,5,6,7,8

1017. Tur doirasidagi belgilarning tarqalishiga nima sabab bo’ladi?

A) tabiiy tanlanish, vaqtning uzoq muddatligi
B) sharoitning o’zgarishi, tabiiy tanlanish
C) shariotning o’zgarishi, tabiiy tanlanish, shaxsiy o’zgaruvchanlik
D) sharoitning o’zgarishi, shaxsiy va guruhli o’zgaruvchanlik

1018. Bir turdan ma’lum tarixiy jarayonda bir necha turlarning paydo bo’lishini Darvin qanday nomlaydi?

A) divergensiya B) konvergensiya C) belgilarning tarqalishi D) A va C

1019. Hozirgi davrda yangi turlar paydo bo'lishining qanday yo'nalishlari e'tirof etiladi?

1.filetik, 2.allopatrik, 3.simpatrik, 4.duragaylash, 5.divergensiya, 6.poliploidiya
A) 1,2,3,4,6 B)1,4,5 C) 2,3,6 D) barchasi

1020. Allopatrik yo'nalish yoki geografik alohidalanish bilan turning paydo bo'lishi tur tarqalgan arealning qaysi qimida ko’proq ro’y beradi?

A) markaziy qismida B) o’rta va chetki qismida
C) chetki qismida D) ikki tur tarqalgan areal chetida

1021. Allopatrik yo’nalishda paydo bo’lgan yangi populyatsiyalarning genofondining mustaqil bo’lishiga va ohir oqibat ularning chatishmasligiga sabab nima?

A) boshqa populyatsiyalar bilan aloqa qilmasligi
B) boshqa populyatsiyalar bilan uzoq muddat aloqada bo’lmasligi
C) yangi mutatsiyalar ro’y berishi
D) B va C

1022. To’g’ri javoblarni birlashtiring.

1.Baykal ko’lida mollyuskalar va chuvalchanglarni boshqa joylarda uchramaydigan juda ko’p turlari bor, 2.Baykal ko’li 20 mlrd yil avval boshqa suv havzalaridan ajralib qolgan, 3.soxta kurakburun simpatrik yo’nalishda paydo bo’lgan, 4.baykal ko’lida boshqa joylarda uchramaydigan bo’g’imoyoqlilar vakillari mavjud, 5.soxta kurakburun Amudaryo va Sirdaryoda uchraydi, 6.qadimgi osyotrsimonlar turkumiga qilquyruq kiradi, 7.soxta kurakburunga o’xshash baliqlar hozirda Janubiy Amerikaning Missisipi daryosida uchraydi, 8. Baykal ko’li 20 mlrd yil avval boshqa suv havzalaridan ajralib qolgan.
A) 1,3,5,6,7,8 B) 2,3,5,7,8 C) 1,4,5,6,8 D) 1,4,5,6,7,8

1023. Geografik alohidalanish natijasida qaysi organizmlar yangi turlari paydo bo’lgan?

1.soxta kurakburun, 2.osyotr, 3.g’o’za, 4.mollyuskalar, 5.chuvalchanglar
A) 1,3,4,5 B) 1,2,3,4,5 C) 1,3 D) 1,2,3

1024. G’o’za avlodining tarlari qachon alohidalashgan va qayerlarda tarqalgan?

A) bo’r davridan, Amerika, Osiyo B) bo’r davridan, Osiyo,Amerika, Avstraliya,Afrika
C) yura davridan, Amerika, Osiyo, Afrika D) Bo’r davridan, Osiyo,Amerika, Missisipi, Avstraliya,Afrika

1025. Qaysi yo’nalishda ajdod turidan ma’lum arealning o’zida yangi tur paydo bo’ladi?

A) allopatrik B) filetik C) geografik D) simpatrik

1026.Simpatrik yo’nalishda paydo bo’lgan yangi tur vakillari qaysi hususiyatlari bilan ajdod turidan farq qiladi?

A) urchish muddati, jinsiy jihatdan B) yashash joyi, individlar soni, urchish muddati
C) urchish muddati, yashash joyi, jinsiy jihatdan D) urchish muddati, shaxsiy o’zgaruvchanligi

1027. Simpatrik yo’nalishda qaysi hodisalar tufayli yangi turlar paydo bo’ladi?

A) tabiiy tanlanish, mutatsion o’zgaruvchanlik
B) yashash uchun kurash, tabiiy tanlanish
C) tabiiy tanlanish, shaxsiy va guruhli o’zgaruvchanlik
D) mutatsion, shaxsiy va guruhli o’zgaruvchanlik o’zgaruvchanlik
1028. 10 ming yil oldin paydo bo’lgan Lanao ko’lida ekologik alohidalanish natijasida bitta baliq turidan va bitta yonsuzar qisqichbaqadan qanchadan turlar kelib chiqqan?
A) 18, 520 B) 250, 18 C) 81, 250 D) 18, 250

1029. Bo’lingan hujayralarda xromosomalar soni kam yoki ko’p bo’lishi nimaga bog’liq?

A) hujayra meyoz usulda bo’linayotganda xromasomalarning notekis taqsimlanishi
B) hujayra mitoz usulda bo’linayotganda tashqi muhit omili ta’sirida
C) mutatsion va shaxsiy o’zgaruvchanlik tufayli
D) sun’iy tanlanish tufayli
1030. Eski tur xromasomalari soni bir necha karra o’zgargan organizm guruhlarini belgilang.
1. tamaki; 2. skerda; 3. g’o’za; 4. xrizantema; 5. iloq; 6. bug'doy;
A) 1,4,6 B) 2,3,4,5 C) 1,2,3,4 D) 1,2,3,4,5,6

1031. Skerda uchun xos hususiyatlarni aniqlang.

1.murakkabguldoshlar oilasiga mansub, 2.3,4,5 xromasomali turlari uchraydi, 3.achambiti bilan bir oilaga kiradi, 4.5,6,7 xromasomali turlari uchramaydi, 5.poliploid zotlari bor, 6.poliploidiya yo’nalishida tur paydo bo’lishiga misol bo’ladi
A) 1,2,3,4,5 B) 1,2,5,6 C) 1,2,6 D) 1,2,4,5,6

1032. Xromosomalar sonining ortishi yoki kamayishi hisobiga kelib chiqqan turlar nima deb ataladi?

A) aniuploid turlar B) poliploid turlar C) allopoliploid turlar D) diploid turlar

1033. Iloqda qanday xromosomali turlar bor?

A) 12 dan 34 tagacha B) 12 dan 43 tagacha C) 10 dan 43 tagacha D) 12 dan 44 gacha
1034. Poliploid turlarni aniqlang?
1. tamaki; 2. skerda; 3. g’o’za; 4. xrizantema; 5. iloq; 6. bug'doy;
A) 1,4,6 B) 2,3,4,5 C) 1,3,4,6 D) 1,2,3,4,5,6

1035. 18 ta xromosomali turlari bor organizmlarni aniqlang.

1.iloq, 2.turp, 3.tamaki, 4.xrizantema, 5.bug’doy, 6.karam
A) 2,4,6 B) 1,2,3,4,5,6 C) 1,2,3,4 D) 1,2,4,6

1036. Olxo’rining qaysi xromosomaga ega bo’lgan turlari nasl beradi?

A) 72 B) 24 C) 48 D) 96

1037. Nasl beradigan olchaning xromosomalar soni nechaga teng?

A) 32 B) 24 C) 48 D) 16

1038. Herbatsium g’o’za turida xromosomalar soni qancha?

A) 13 B) 26 C) 52 D) 39

1039. Barbadenze g’o’za turi qanday kelib chiqqan?

A) geografik alohidalanish natijasida
B) ekologik alohidalanish natijasida
C) xirzitum g’o’zasini boshqa g’o’za turiga chatishtirib, olingan avlod xromosomasini ikki xissa ortirib
D) herbatsium g’o’zasini gaploid to’plami 13 bo’lgan g’o’za turi bilan chatishtirib, olingan avlod xromosomasini ikki hissa ortirib
1040. Xirzitum g’o’za turida xromosomalarning birikish guruhi nechaga teng?
A) 52 B) 13 C) 26 D) 39
1041. Tur mezonlaridan nima uchun foydalaniladi?
A) organizm turlarini bir-biridan farqlash uchun B) organimlar majmuasini o’rganish uchun
C) turning ta’rifi to’liq yaratilganligi uchun D) tur mezonlaridan foydalanilmaydi

1042. Quyidagilar orasida qaysilari tur mezonlari emas?

1.morfologik, 2. fiziologik, 3. biokimyoviy, 4.geografik, 5. ekologik, 6. genetik, 7. biofizik.
A) 1,2,3,4,5,6 B) 1,3,5,7 C) 3,5 D) 7
1043. Evolutsiyaning boshlang’ich materiali?
A) populyatsiya
B) populyatsiya to'lqini, genetik-avtomatik jarayonlar va alohidalanish
C) mutatsion va kombinativ o'zgaruvchanlik
D) kombinativ o'zgaruvchanlik, populyatsiya to'lqini
1044. Morfologik, bioximik, fiziologik, ekologik, genetik jihatdan nisbatan farqlanuvchi, jinsiy jihatdan alohidalashgan kenja tur, populyatsiyalar majmuasi… ni tashkil etadi.
A) turkum B) tur C) populyatsiya D) biotsenoz
1045. Genlar almashinishi va oqimi qaysi tuzulish darjasida ko’proq amalga oshadi?
A) turkum B) tur C) populyatsiya D) biotsenoz

1046. Turning asosiy mezoni?

A) genetik mezon B) fiziologik mezon C) morfologik mezon D) jinsiy alohidalanish

1047. Populyatsiya evolutsiyaning boshlang'ich birligi deyilishiga sabab nima?

A) u tur doirasidagi mustaqil evolutsion rivojlanish mumkin bo'lgan organizmlarning kichik yig'indisi bo’lgani uchun
B) u turkum doirasidagi mustaqil evolutsion rivojlanish mumkin bo'lgan organizmlarning kichik yig'indisi bo’lgani uchun
C) u tur doirasidagi mustaqil evolutsion rivojlanish mumkin bo'lmagan organizmlarning kichik yig'indisi bo’lgani uchun
D) u tur doirasidagi mustaqil evolutsion rivojlanish mumkin bo'lgan organizmlarning katta yig'indisi bo’lgani uchun

1048. Areal hajmi hayvonlarda va o’simliklarda nimaga bog’liq?

A) harakatlanish tezligi va o’z-o’zidandan changlanish masofasiga
B) harakat radiusiga va urug’ tarqatish masofasiga
C) harakatlanish tezligi va chetdan changlanish masofasiga
D) harakat radiusi va chetdan changlanish

1049. Mutatsiyalarning qanday hillari bor?

1.genom, 2.gen, 3.xromosoma, 4.mitoxondrial, 5.sitoplazmatik, 6.endoplazmatik
A) 1,2,3,4 B)1,2,3,5 C) 1,2,3,4,5 D) 1,2,3,5,6

1050. Gen mutatsiyasi qanday kelib chiqadi?

1.gen tarkibidagi nukleotidlar sonining ortishi, 2.gen tarkibidagi nukleotidlar sonining kamayishi, 3.genlar o’rnini almashinishi, 4.aminokislotalar sonining ortishi, 5.gen tarkibidagi nukleotidlarning o’rin almashishi,
A) 2,3,4 B) 1,2,3,4,5 C) 1,2,3 D) 1,2,5
1051. Gen mutatsiyalarining takrorlanishi … ga teng.
A) 10 ^-6—10 ^-8 B) 10⁶—10⁸ C) 10⁵—10⁷ D) 10⁶—10¹⁰
1052. Juda katta o’zgarishga olib keladigan va juda kam hollarda ro’y beradigan mutatsiyalar qaysi?
A) gen va genom B) genom va xromosoma C) xromosoma va genom D) xromosoma va xromosoma

1053. Zararli mutatsiyalar qanday bartaraf etiladi?

A) tabiiy tanlash orqali B) suniy tanlanish orqali
C) mutatsiyaga uchragan organizmlar halok bo’lishi bilan D) tabiiy tanlanish orqali

1054. Qaysi hodisa tufayli evolutsion jarayon boshlanadi?

A) populyatsiya genofondining o’zgarishi B) individual o’zgaruvchanlik
C) guruhli o’zgaruvchanlik D) mutatsion ta’sirlar

1055. Populyatsiya genofondidagi u yoki bu gen ta’sirida vujudga kelgan belgini har bir bo’g’inda takrorlanish miqdori qanday aniqlanadi?

A) vujudga kelgan belgini bir xil organizmlarni bir necha bo'g'inlarda sanash
B) vujudga kelgan belgini turli xil organizmlarni bir necha bo'g'inlarda sanash
C) vujudga kelgan belgini turli xil organizmlarni bir bo'g'inda sanash
D) vujudga kelgan belgini bir xil organizmlarni bir bo'g'inda sanash

1056. Kim retsessiv, letal mutatsiyalarini aniqlash usullarini ixtiro etdi va bu bilan mutatsiyalarni tajriba orqali o'rganish mumkinligini isbotladi?

A) Amerika genetigi Muller B) Amerika zoologi Myuller
C) Amerika genetigi Meller D) Rayt

1057. Populyatsiya genofondidagi genlarning tasodifiy o'zgarishi … deyiladi.

A) populyatsiya to’lqini B) genlar dreyfi C) shaxsiy o’garuvchanlik D) guruhli o’zgaruvchanlik

1058. . Populyatsiya tarkibidagi organizmlarning son jihatdan ortib ketishi yoki nihoyatda kamayib ketishi … deb ataladi

A) populyatsiya to’lqini B) genlar dreyfi C) shaxsiy o’garuvchanlik D) guruhli o’zgaruvchanlik

1059. Bir tur doirasida belgilarning tarqalishiga, turlarning o'zaro chatishmasligiga olib keladigan hodisa qaysi?

A) letal mutatsiyalar B) genlar dreyfi C) populyatsiya to’lqini D) alohidalanish

1060. Qaysi alohidalanish tur doirasidagi organizmlarning chatishmasligiga olib keladi?

A) geografik alohidalanish B) biologik alohidalanish C) ekologik alohidalanish D) barchasi

1061. Bir tur doirasidagi organizmlaming har xil vaqtdagi jinsiy faolligi va jinsiy yetilishi bilan aloqador bo’lgan alohidalanish qaysi?

A) geografik alohidalanish B) biologik alohidalanish
C) ekologik alohidalanish D) etiologik alohidalanish

1062. Hayvonlarning xatti-harakati bilan aloqador bo’lgan alohidalanish qaysi?

A) geografik alohidalanish B) biologik alohidalanish
C) ekologik alohidalanish D) etiologik alohidalanish

1063. Xiva, Kavkaz, Yettisoy kabi kenja turlar qanday alohidalanish mahsuli sanaladi?

A) geografik alohidalanish B) biologik alohidalanish
C) ekologik alohidalanish D) etiologik alohidalanish

1064. Oragnik olam evolutsiyasi haqidagi ta’limotni dastlab kim yaratgan?

A) Ch.Darvin B) K.Linney C) J.B.Lamark D) J.Kyuve

1065. Evolutsiyaning harakatlantiruvchi kuchlari qaysi?

1.irsiyat, 2.yashash uchun kurash, 3.genetik avtomatik jarayonlar, 4.tanlanish, 5.populyatsuya to’lqini, 6.o’zgaruvchanlik, 7.genlar dreyfi.
A) 1,2,3,4,6 B) 1,2,4,6 C) 2,3,4,5,6 D) 6,5,4,3,2,1

1066. Hozirgi paytda organik olam evolutsiyasi shartli ravishda qanday guruhlarga ajratiladi?

A) mikroevolutsiya va makroevolutsiya
B) alohidalanish, migratsiya, populyatsiya to'lqini, genlar dreyfi, tabiiy tanlanish
C) alohidalanish, migratsiya, populyatsiya to'lqini, genlar dreyfi, tabiiy tanlanish, mikroevolutsiya
D) populyatsiya to'lqini, genlar dreyfi, tabiiy tanlanish

1067. Organizmlarning tuzilishi va faoliyatini o'rganib, undan texnik tuzilmalardan foydalanuvchi kibernetikaning bir shoxobchasi.

A) Arxipelag B) Divergensiya C) Arxeologiya D) Bionika

1068. Vidra qaysi sinf vakili hisoblanadi?

A) yirtqichlar B) baliqlar C) sutemizuvchilar D) qushlar

1069. Qaysi tuzulish darajasi “bo'linmaydigan” ma’nosini anglatadi?

A) genofond B) individ C) populyatsiya
D) dizruptiv
1070. Evolutsiyaning boshlang’ich birligi?