Термодинамиканинг иккинчи ва учинчи rонунлари. Энтропия. Термодинамик потенциаллар



Download 258,5 Kb.
bet7/8
Sana31.12.2021
Hajmi258,5 Kb.
#201463
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
2-mavzu “Tеrmodinamikaning II qonuni. Entropiya. Tеrmodinamik po

Termodinamik potentsiallar.

(izoxor-izotermik va izobar-izotermik potentsiallar)

Izolirlangan sistema uchun bir jarayonning entropiyasini o’zgarishiga qarab reaktsiyani qaytar yoki qaytmas ekanligini aytish mumkin. Agar S (+) bo’lsa jarayon o’z-o’zidan sodir bo’ladi, S=0 bo’lsa qaytar bo’ladi. Bu kriteriya yopiq sistemalar uchun qo’llanilmaydi. SHuning uchun yana 2 ta termodinamik funktsiya kiritilgan. Bu Gibbsning va Gelmgoltsning erkin energiyasidir. YOki termodinamik potentsiallar izobar-izotermik, izoxor-izotermik potentsiallar deyiladi.



N - TS funktsiya G xarfi bilan belgilanib Gibbsning erkin energiyasi deyiladi. Bu qiymat G=H-TS izobar-izotermik yoki izobar potentsial deb xam ataladi. G - holat funktsiyasi bo’lgani uchun G o’zgarishi: G=H-TS-ST xolda bo’ladi.

T=const; T =0 bo’lgani uchun: G=H-TS xolda yoziladi. Qaytar jarayon uchun H-TS=0 Qaytmas jarayon uchun H-TS<0. Demak, G=0 bo’lsa qaytar jarayon; bo’lsa qaytmas jarayon. G=0 muvozanat belgisi. G<0 jarayonning qaytmaslik belgisi (kriteriyasi).

Agar jarayon doimiy xajm (V=const) va doimiy haroratda (T=const) sodir bo’lsa: Q=G’

G’-TS=0 (qaytar jarayon uchun)

H-TS<0 (qaytmas jarayon uchun)



G’-TS funktsiya xarfi bilan belgilanadi va Gelmgoltsning erkin energiyasi deb yuritiladi: G’=G’-TS

G’=0 bo’lishi qaytar jarayonlar uchun;

G’<0 bo’lishi qaytmas jarayonlar uchun;

G’=0 muvozanat belgisi; G’<0 qaytmaslik belgisi.

SHunday qilib, 1) G=0 xolda sistema dinamik muvozanatda bo’ladi. Masalan:



  1. G<0 xolda o’z-o’zidan reaktsiya chapdan o’ngga qarab sodir bo’ladi.

  2. G>0 bo’lsa, reaktsiya o’ngdan chapga qarab sodir bo’ladi.

Demak, G belgisiga qarab, tajriba qilmasdan reaktsiya yo’nalishini aytib berish mumkin. Buning uchun H, S va T qiymatlarini bilish kerak. CHunki tenglama G=H-TS.

Termodinamik potentsiallarga qarab oldindan reaktsiyaning ketish ketmasligini va yo’nalishini aytish mumkin. Ya’ni termodinamik potentsiallar ta’sir etuvchi moddalarning reaktsiyaga kirishish qobiliyatining mezonidir. Ularning belgisi esa reaktsiya yo’nalishini ko’rsatadi. Masalan, SO2+1/2O2=SO3 reaktsiyasini taxlil qilsak, SO2 ni hosil bo’lish issiqlik effekti H 29706,4J (71000 kal) yoki 29,7 kJ.



S - entropiya SO2 uchun jadvaldan olinadi. 248,5 J/mol. K

S - entropiya 1/2O2 uchun jadvaldan olinadi. 102 J/mol. K

S - entropiya SO3 uchun jadvaldan olinadi. 256,06 J/mol. K

Reaktsiya natijasidagi entropiya o’zgarishi -95 J/mol. K

Termodinamikada H -reaktsiyaning issiqlik effekti;

Oddiy moddalarning entropiyasi nul emas. Ularni standart sharoitda o’lchanadi. Maxsus standart entropiya keltirilgan spravochniklar mavjud.

Gess qonuni bo’yicha reaktsiyaning issiqlik effekti hosil bo’lgan moddalarning hosil bo’lish issiqlik effektidan dastlabki moddalar issiqlik effektlarining ayirmasiga teng:

S=256,06-(248,5+102)=-94,44 J/mol. K



TS=298 . (-94b44)=28143,12

G=N-TS=-23500-(-6760)=-16740 J/mol. K

G ning manfiy qiymatga ega bo’lishi reaktsiyani chapdan o’ngga yo’nalishini ko’rsatadi.


Download 258,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish