Termodinamika va statistik fizika

F  =  - k T
 In Zjd  -  fcTln 1 + 4 
v0nN
=  Fid-/cT  In
1 +   nb
( S - r
(6.25)
248

---

A gar
nb(^ _1)<]L 
(6-26)
sh art  bajarilsa,
F  =  Fid  + nb(kT -  U
) . 
(6.27)
(6.25)  ifodaga  ko'ra,  ag ar 
kT  >   U
  bo'lsa, 
F  >
  F.d  va  agar 
kT  < 
U
  bo'lsa, 
F  <   F.d
  bo'ladi.  U shbu  natija  m olekulalar  orasidagi 
o'zaro  tortishish  kuchi  bilan  bog'langan.  A gar 
U  =   kT
  bo'lsa, 
bun d ay   real  gaz  erkin  energiyasi  ideal  gaz  energiyasiga  teng 
bo'lib  qoladi.  Quyida  bir  qator  term odinam ik  kattaliklar  uch u n  
ifodalarni  keltiram iz:
Gibbs  term odinam ik  potensiali
Ф  =  F +   p V  =  Fld+ n b ( k T - U )  + pV.
 
(6.28)
Gaz  bosimi
Nk T
p
  = -----
y  
V
~ Pid+ ^ ( / c T - [ J ) .  
(6.29)
(6.29)  ga  asosan  (6.28)  ifoda  quyidagi  ko'rinishni  oladi:
Ф  =  Фи +2  
n b { k T - U ) .
 
(6.30)
Bu  ifodaga  ko'ra 
U
  issiqlik  energiyasi 
kT
  dan  k atta  bo'lsa,  real 
gaz  Gibbs  potensiali  ideal  gaz  Gibbs  potensialidan  kichik  bo'ladi 
va  aksincha.  A gar 
U  =   kT
  bo'lsa,  ular  teng  bo'lib  qoladi.
Real  gaz  entropiyasi  uchun  ifodani  yozamiz: