Termodinamika va statistik fizika

0
, 
*3'33^
bu  yerda  x
0
  ~  solishtirma  entalpiya  boiib,  quyidagi  ifoda  bilan 
aniqlanadi:
E + pV
Xo  ~  
•
m
A gar  oqim  sekin  bo‘lsa,  (3.33)da 
v 2
  2x0
  sh art  o‘rinli  bo'ladi 
va  d x
0
  =  0.  Demak,  h a ra k at  davomida  solishtirma  entalpiya 
o'zgarm as  bo‘lar  ekan.  S hunday  qilib,  oqim  statsionar  bo‘lishini 
t a ’ininlash  u chun  solishtirm a  entalpiyani  o'zgarm as  ushlash 
k erak   ek an   yoki  statsio n ar  oqim larda  solishtirm a  entalpiya 
o‘zgarm as  bo'ladi.
Yuqorida  olingan  natijani  olishda  uzluksiz  m uhitning  zich- 
ligiga  hech qanday shart qo‘yilmaganligi sababli uni gazlar uchun 
ham   tatbiq  qilish  mumkin.
Statsionar oqim larda  entalpiyaning o'zgarmasligi  to ‘g ‘risidagi 
nazariy  natija  Joul-T om son  issiqlik  effektini,  y a’ni  siyrak  gaz- 
larda  energiya  hajm ga  bog'liq  bo'lmasligini  tajribada  tekshi- 
rishda  k a tta   aham iyat  kasb  etgan.  Effektni  tajribada  (1852- 
1862- yillar) kuzatish am alda og'ir  bo'lgan,  chunki gazning issiq­
lik  sig'imi  idishning  issiqlik  sig'im idan  juda  kichik  bo'lganligi 
sababli  tajriba  natijalari  k atta  noaniqlikka  ega  bo'lgan  va  to 'g 'ri 
xulosa  chiqarib  bo'lmas  edi.  Bu  holdan  qutilish  uchun  tajribada 
qaytmas  adiabatik jarayondan  foydalanilgan.  Oqimning  statsionar 
va  tezlikni  kichik  bo'lishini  ta ’minlash  uchun  esa  idishlarni  bir- 
biriga  ulashda  g'ovak  tiqindan  foydalanilgan.