Termodinamika va statistik fizika

J exp(
m  
r 
mv:
v   =   n \ h r r z
  ex P  “
, 
,  k T  
1 
_  
v^dv„  = n j ----- - v -   - n v .
2ттт 
4
13. H avosi so 'rib  olingan idishning to r tirq ish id a n  m olek u lalar 
d a s ta s i  chiq m o qd a.  D astad a  z a rra la rn in g   o 'r ta c h a   tezligi  v a 
o 'rta c h a   k v a d ra tik   tezligini  toping.
14.  B itta  m olekulaning  birlik  v a q t  ichida  b a rc h a   m olek u lalar 
bilan  tu q n a sh ish   to ‘la  soni  va  u n in g   o 'rta c h a   y u g u rish   yo'lini 
to p in g .  M o le k u la la r  R g  ra d iu s li  m u tla q   e la s tik   s h a r la r   d e b  
q aralsin .
41

---

15.  E nergiyasi  e l  =  kT   d an   "kichik  v a  k a tta   en erg iy alarg a 
ega  bo‘lgan  z a rra la r  sonining  nisbatini  aniqlang.
16.  Bir  jinsli  grav itatsio n   m aydondagi  ideal  gaz  u stu n in in g  
og'irlik  m a rk a zin i  toping.  T e m p e ra tu ra   T,  e rk in   tu sh ish   tez- 
lanishi  g.
17.  R adiusi  R,  balandligi  h  b o'lgan  silindr  idishda  m olekula- 
larining m assalari m v m 2, ..., m n bo'lgan ideal gaz aralashm asining 
m a ssa  m a rk a z in i  toping.  Id ish d ag i  tu rli  n a v d a g i  g azlarn in g  
m iqdori  b ir  xil.
18.  300  К  te m p e ra tu ra d a   Y er  atm osferasidagi  kislorod  m ole- 
k u la la rin in g   q a n d a y   qism i  Y ern in g   g ra v ita ts io n   m a y d o n in i 
y en g a  oladi?
19.  Bosim  va  te m p e ra tu ra la ri  mos  rav ish d a  p p  T 1  v a  p 2,  T 2 
b o 'lgan  ikki  idish  S   kesim li  qisqa  n ay ch a  bilan  tu tash tirilg an . 
A g ar  gaz  m olekulalarining  m assalari  m l  =  m 2  =   m ,  bosim lari 
p,  =  2p
2
  v a  te m p e ra tu ra la ri  T 1  =  2T2  m u n o sab atd a  bo'lsa,  b ir 
id ishd an   ikkinchisiga  oqib  o‘tg a n   gaz  m assasini  aniqlang.
K o 'r sa tm a :  b irid a n   ik k in ch isig a  oqib  o 'tg a n   gaz  m assasi 
oqim lar  fa rq id a n   topiladi,  y a ’ni
20. 
S iy rak lash g an  gaz p bosim  ostida  b erk  idishga joylashgan. 
A g a r  id ish d a   S 0  y u zali  k ic h k in a  tirq is h   ochilsa,  u n d a n   gaz 
q a n d a y   tezlik  bilan  chiqadi?  G az  M aksvell  tezliklar  b o 'yicha 
taq sim o tig a  b o 'y su n ad i  d eb  hisoblang.