Termodinamika” fanidan o`quv- uslubiy majmua

Issiqlik balansi. Qozon agregatiga issiqlik kelishi va uning sarflanishi muvozanatlashgan, ya׳ni balanslashgan bo’lishi kerak. Qozon agregatining issiqlik balansini tuzish — issiqlikning kelishi va sarflanishini alohida qismlar bo’yicha aniqlash, qozon agregatining f.i.k. ni topish va isroflami aniqlashdan iborat.
Agar o’txonaga issiqlik faqat yoqilining yonishi natijasida kelsa, u holda ixtiyorimizdagi issiqlik Qⁱ_i yoqilining yonish issiqligi Qⁱ_q ga teng bo’ladi, ya׳ni Qⁱ_i= Qⁱ_q
Lekin o’txonaga yoqilining yonish issiqligidan tashqari fizikaviy issiqlik deyiladigan qo’shimcha issiqlik ham keladi. Bug’ issiqlikni ham hisobga olganda o’txonadagi issiqlik miqdorini kirish issiqligi tenglamasi bilan ifodalash mumkin:
Qⁱ_i = Qⁱ_q+Q_x.f.n+Q_yo.f.n
bug’ erda Q_x.f.n — yoqilini yoqish uchun o’txonaga puflanadigan isitilgan havoning fizikaviy issiqligi;
Q_yo.f.n— o’txonaga berilayotgan isitilgan yoqilining fizikaviy issiqligi;
Ma׳lumki, bug’ hosil bo’lishiga issiqlikning hammasi sarflanmaydi. Uning bir qismi albatta isrof bo’ladi. Issiqlikning o’txonada isrof bo’lishini hisobga olib, issiqlik sarfi tenglamasini quyidagi ko’rinishda yozish mumkin:
Q=Q₁+Q₂+Q₃+Q₄+Q₅(a)
Bug’ erda Q₁ — bug’ hosil bo’lishiga sarflanadigan issiqlik;
Q₂ — chiqib ketayotgan gazlar bilan issiqlikning isrof bo’lishi;
Q₃ — ximiyaviy to’la yonmaslikdan issiqlikning isrof bo’lishi;
Q₄ — mexanikaviy to’la yonmaslikdan issiqlikning isrof bo’lishi;
Q₅— issiqlik izolyatsiyasi orqali issiqlikning isrof bo’lishi.
YUqorida aytib o’tilganidek, o’txonaga issiqlikning kelishi bilan uning sarflanishi balanslashgan bo’lishi lozim, ya׳ni