Termodinamika” fanidan o`quv- uslubiy majmua

Mash’alali yoqish. O’txonaning FIK ni orttirish va yoqilg’ining to’liq yonishini ta׳minlashda qattiq yoqilg’imaxsus tegirmonlarda kukun holatiga keltirilib, havo oqimi bilan birgalikda o’txonaga uzatiladi. Bug’n­day yonish mash’alali yonish deyiladi
(14.1-rasm, b).
Mash’alali yoqishning asosiy afzalligi yoqilg’i isrofsiz yonadi va katta miqdorda issiqlik ajralib chiqadi. Gaz-havo, oqimidagi zarralarning suyrilik darajasi kichik bo’lganligidan mash’alali yoqish jadalligining chegaralanganligi hamda oqim o’zgarishi yonishga tez ta׳sir etishi bug’ usulda yoqishning asosiy kamchiligi hisoblanadi.
Uyurmali yoqish. O’txona bo’shliida kuchli, uyurmali oqim hosil, qilish usuli bilan yoqilg’i yoqilganda yoqilg’i zarralari uzoq vaqt o’txonada bo’ladi va to’liq yonadi (14.1-rasm). Havo oqimi yoqilg’i zarralarini uyurma tra­ektoriyasi bo’ylab olib o’tadi va jadal yoniщni ta׳minlaydi. Yoqilg’i zarralarining o’lchami 3 — 5 mm ni tashkil etsa ham o’txonada ular ancha muddat davomida uchib yurganligidan to’liq yonadi va katta mikdordagi issiqlikni ajratadi. Kul va shlak o’txona oxiridan uchib va oqib chiqadi.
CHangsimon holatga keltirilgan qattiq yoqilg’ilarni bug’ usullarda yoqishning o’ziga xos afzalliklari bor:
a) pats navli ko’mirni, ko’mir qazib olishda va uni boyitishdagi qoldiq chiqindilarni katta quvvatli qozon qurilmalari o’txonalarida yoqiщ mumkin;
b) ortiqcha havo koeffitsienti a_h =1,2—1,25 qilib olinganda chala yonishda vujudga keladigan isroflar juda kam va o’txona samaradorligi iqtisodiy jihatdan yuqori bo’ladi;
v) yonish jarayonini to’la mexanizatsiyalashtirish va avtomatlashtiriщ mumkin;
g) pats quvvatlarni osongina olish mumkin.
Bug’nday afzalliklari bilan birga qurilmalarning narxi qimmat, tegirmon va ventilatorlarga qo’shimcha elektr energiyasi talab etiladi, gaz-havo oqimi kuchliligidan yonish mahsulotining kul qismining 80% ga yaqini atmosferaga uchib chiqadi va atrof-muhitni ifloslantiradi.


14.3. Suyuq va gaz yoqilg’ilarini yoqish moslamalari