Termodinamik potensiallar. Gibbs–gelmgols tenglamasi

Oxirgi ikki ifoda Gibbs va Gelmgolst tenglamalari deb ataladi. G va F kattaliklar kimyoviy reakstiyalarda (izotermik va qaytar o’tkazilganda) – masalan galvanik elementlarda maksimal ish mazmuniga egadir, Gibbs va Gelmgolst tenglamalardagi ikkinchi qo’shiluvchilar mohiyat jihatidan qaytar jarayon issiqliklarini bildiradi, chunki

 GpSQqayt

 FVV SQqayt.

Gibbs va Gelmgolst tenglamalari yordamida elektrokimyoviy elementlarning tajribada aniqlangan EYuK lari orqali kimyoviy reakstiyalar issiqlik effektlarini, S ni va boshqa termodinamik kattaliklarni aniqlash mumkin.

Misol. 298 K va bosim 0,1013 mPa da rombik va monoklinik oltingugurtning absolyut entropiyalari mos ravishda 31,88 va 32,55 Dj(mol.K). Rombik va monoklinik oltingugurtlarning yonish issiqliklari ham mos ravishda –296,9 va –297,2 KDjmolga teng. Rombik oltingugurtni monoklinik oltingugurtga aylanish jarayoni uchun standart Gibbs energiyasini o’zgarishi aniqlansin. Bu sharoitda Rombik oltingugurt monoklinik holatga o’z-o’zidan o’ta oladimi?

Misol. 298 K va bosim 0,1013 mPa da rombik va monoklinik oltingugurtning absolyut entropiyalari mos ravishda 31,88 va 32,55 Dj(mol.K). Rombik va monoklinik oltingugurtlarning yonish issiqliklari ham mos ravishda –296,9 va –297,2 KDjmolga teng. Rombik oltingugurtni monoklinik oltingugurtga aylanish jarayoni uchun standart Gibbs energiyasini o’zgarishi aniqlansin. Bu sharoitda Rombik oltingugurt monoklinik holatga o’z-o’zidan o’ta oladimi?

Echish. Go H0 - TSo bo’yicha Go ni topish uchun Ho va So ni hisoblash kerak. Har xil modifikastiyali oltingugurt uchun yonish issiqliklarida qiymatlaridan foydalanib bularni topamiz

Ho = -296,9 – (-297,2) = 0,3 kdjmol

So = 32,55 – 31,88 = 0,67 dj(mol K)

Go = H - TSo = 0,3 –298 0,67 10-3 = 0,3 – 0,2  0,1 kdjmol

Olingan natija Sp Sm jarayon o’z-o’zidan bormasligini, ya’ni Go  0 ligi jarayonni o’z-o’zidan bormasligini ko’rsatayapti. Oddiy sharoitda rombik oltingugurt barqarordir.