Termiz davlat universiteti tojik filologiyasi va sharq tillari kafedrasi


-topshiriq. Yangi so’zlarni yozing va yodlang. واژه ها



Download 1,42 Mb.
bet105/193
Sana03.02.2022
Hajmi1,42 Mb.
#427904
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   193
Bog'liq
Termiz davlat universiteti tojik filologiyasi va sharq tillari k (1)

5-topshiriq. Yangi so’zlarni yozing va yodlang.
واژه ها

tarjima

– tarjume

ترجمه

odob

– odob

آداب

tarjima qilmoq

– tarjume kardan

ترجمه کردن

maqbara

– oromgoh

آرامگاه

chegara

– hadd

حد

sirlar

– asror

اسرار

hudud

– hudud

حدود

otmoq, tashlamoq

– andoxtan (andoz)

انداختد(انداز)

taqribiy

– hudude

حدود

ular

– ishon

ایشان

huquq, maosh

– ho‘quq

حقوق

qobiliyatli

– bohush

باهوش

xabar bermoq

– xabar dodan

خبر دادن

tadrijiy

– be tadrij

به تدریج

tasavvur

– xiyol

خیال

tug‘lmoq

–be dunyo omadan

به دنیا آمدن

bajarmoq

– do‘ro‘st kardan

درست کردن

tezda

– be so‘ra’t

به سرعت

Olamdan o‘tmoq

– dar go‘zashtan

در گذشتن

kirishmoq

– pardoxdat

پرداختن

davolash

– darmon

درمان

uchmoq

– paridan

پریدن

diqqat

– deqqat

دقت

besh yoshligida

– panj solagi

پنج سالگی

davolamoq

– darmon kardan

درمان کردن

yuksalish

– pishraft

پیشرفت

bepul

–roygon

رایگان

yuksalmoq

– pishraft kardan

پیشرفت کردن

matematika

– riyoziy

ریاضی

tajriba

– tajrube

تجربه

qattiq, og‘ir

– saxt

سخت

o‘sish

– tadrij

تدریج

o‘qish

– mutole’e

مطالعه

sir

– serr

سر

muolaja

– mu’alaja

معالجه

tezlik

– so‘ra’t

سرعت

taniqli

– ma’ruf

معروف

sham

– sham’

شمع

natija

– natije

نتیجه

boshlamoq

– sho‘ru’ kardan

شروع کردن

astronomiya

– no‘jum

نُجوم

tibbiyot

– tebb

طب

o‘tiribdilar

– neshaste- and

نشسته اند

tabib

– tabib

طبیب

saqlamoq

– negoh doshtan

نگاه داشتن

qiziqish

–’aloqa

علاقه

u(inson.nis.)

– vey

وی

ilm

– ’ elm

علم

hijriy qamariy

– hijriy qamariy

ه .ق.

g‘oyib ilmi

– ’ elm g‘oyib

علم غیب

barcha odamlar

– hameye mardum

همه مردم

ilmlar

– o‘lum

علوم

iste’dod

– hush

هوش

fazl

– fazl

فضل

ishonchli

– yaqin

یقین

qonun

– qonun

قانون

ishonmoq

– yaqin doshtan

یقین داشتن

qochmoq

– go‘rixtan

گریختن


39-amaliy mashg’ulot

مضارع التزامی Hozirgi zamon shart-istak mayli
Reja:

  1. Hozirgi zamon shart-istak mayliningyasalishi.

  2. Hozirgi zamon shart-istak maylibo’lishsizlik shaklining yasalishi va tuslanishi.

  3. Hozirgi zamon shart-istak mayliquyidagi ma’nolarni ifodalaydi.



Tayanch so‘zlar:
Mo’zoriye eltezomiy, aorist, shart, istak, zaruriyat, majburiyat, bo‘lishsiz shakli, shart-istakni bildirgan sodda gaplarda, modal fe’llar va modal so‘zdan so‘ng, maqsad ergash gapda, toldiruvchi ergash gaplarda.

مضارع التزامی Hozirgi zamon shart-istak mayli
Hozirgi-kelasi zamon shart-istak mayli ingliz tilida “aorist” deb yuritiladi. Bu shakldagi fe’llarda bir necha xil ma’no jamlangan bo’ladi.
Aorist ish harakatning ma’lum shart, istak, zaruriyat, majburiyat orqali amalga oshishi yoki uning bajarilishi gumon ekanligini bildiradi.
مضارع التزامی mo‘zorye eltezomi – hozirgi zamon fe’l negiziga shaxs-son qo‘shimchalari va به be old qo‘shimchasini qo‘shish bilan yasaladi.
خواندن xondan – o‘qimoq
بخوانم bexonam – o‘qisam, o‘qiy بخوانیم bexonim – o‘qisak,o‘qiylik
بخوانی bexoni – o‘qisang بخوانید bexonid – o‘qisangiz
بخواند bexonad – o‘qisa, o‘qisin بخوانند bexonand – o‘qisalar,o‘qisinlar
Qo‘shma fe’llarda به – be old qo‘shimcha tushib qoladi.
باز کردن boz kardan – ochmoq
باز کنم boz ko’nam – ochsam,ochay باز کنیم boz ko’nim – ochsak, ochaylik
باز کنی boz ko’ni – ochsang باز کنید boz ko’nid – ochsangiz
باز کند boz ko’nad – ochsa, ochsin باز کنند boz konand – ochsalar, ochsinlar
Hozirgi zamon shart-istak maylining bo‘lishsiz shakli به be old qo‘shimchasining o‘rniga نه na inkor yuklamasini qo‘shish orqali yasaladi.
رفتن (رو) raftan – bormoq
نروم naravam – bormasam نرویم naravim – bormasak
نروی naravi – bormasang نروید naravid – bormasangiz
نرود naravad – bormasa نروند naravand – bormasalar
Hozirgi zamon shart-istak mayli: shart-istakni bildirgan sodda gaplarda, modal fe’llar va modal so‘zdan so‘ng, maqsad ergash gapda, toldiruvchi ergash gaplarda qo‘llaniladi.
Orzu-istakni ma’nosini bildirgan gaplarda ish-harakatning bajarilishi gumon ekanligini ko‘rsatadi. Bunda gap ko‘pincha so‘roq ma’nosini bildiradi.
این متن را بخوانم in matnro bexonam – bu matnni o‘qisamفردا پیش شما بیایم fardo pishe sho‘mo beoyam – ertaga sizning oldingizga kelaymi?
Maqsad ergash gaplarning kesimi muzoreye eltizomida bo’ladi.پادشاهی دانشمندی را خواست و گفت: من خواهم تورا قاضی این شهر بکنم podshohi doneshmandiro xost va go‘ft: mixoham to‘ro qoziye in shahr beko’nam – bir podshoh bir donishmandni chaqirib, men seni shu shaharning qozisi qilmoqchiman dedi.
من بعد از درس بخانه شما می روم که شمارا ببینم man baad az dars be xoneye sho‘mo miravam ke sho‘moro bebinam–men darsdan so‘ng sizni ko‘rish uchun uyingizga bormoqchiman.
اگرagar,تاtoyordamchiso‘zlaribilanboshlanganshartergashgaplarningkesimishartistakmaylidabo’ladi.
اگر شما بخواهید از یک طرف خیابان به طرف دیگر عبر کنید به قواعد عبر رعایت کنید agar sho‘mo bexohid az yek tarafe xyobon betarafe digar o‘br ko‘nid, be qavoide o‘bur reoyot ko’nid – agar siz ko‘chaning bir tarafidan ikkinchi tarafiga o‘tmoqchi bo‘lsangiz, o‘tish qoidalariga rioya qiling.
تا دانه نیفکنی نروید to done nayafkani naruyad – don sepmasang , ko‘karmaydi.
To‘diruvchi ergash gaplarda خواستن xostan – xohlamoq, توانستن tavonestan –qila olmoq fe’llaridan so‘ng kesim shart-istak maylida bo‘ladi. من نمی توانم این کتاب را بشما بدهم man namitavonam in ketobro be sho‘mo bedeham – men bu kitobni sizga berolmayman.
باید boyad – kerak, lozem ast – lozim kabi zaruriyat bildirgan so‘zlardan so‘ng kelib, kelajakda bajarilishi lozim bo‘lgan harakatni bildiradi. آنها باید اینجا بیایدonho boyad injo beyoyand – ular bu erga kelishlari kerak. لازم است که او باید به پرسشهای ما پاسخ بدهدlozem ast ke u boyad be po‘rseshhoye mo posux bedehad – u bizning savollarimizga javob berishi lozim.
Bundan tashqari قرار بر این شد qaror bar in sho‘d – shunga qaror qilindi, مقرر شد mo‘qarrar sho‘d – muqarrar bo‘ldi, مجبور کردن majbur kardan – majbur qilmoq kabi fe’llardan keyin to‘ldiruvchi ergash gaplarning kesimlarida ham, ممکن است mumkin ast – mumkindir so‘zlari bilan boshlangan gaplarning kesimida, برای اینکه baroye inke – shuning uchun bog‘lovchisi ishlatilgan sabab ergash gaplarning kesimlarida qo‘llaniladi.
1-topshiriq. Quyidagi gaplarni yozing va tarjima qiling.
برادرم باید نامه بنویسد. اجازه بفرمایید نگاهی بکنم. شما نباید از من چیزی بپرسید. شاید آنجا دربهار بُنفشه فراوان باشد. اجازه می فرماید تلفن بکنم؟ شاید زود به من جواب بدهید. پسر فاطمه ازش خواهش کرده برایش نان شیرین بپزد. شاید فردا دوستم را ببینم. شاید حسن تابستان به ده برود. می خواهی پسر تو با خودت بیاوری ؟ میل دارید آب سرد بنوشید؟ امروز دوستم باید پیش ما بیاید. می توانید برایشان انار و پسته ببرید؟ زنش می خواهد خانه داری کند. امروز می توانم برایتان غذا بپزم . فاطمه خانم از بچه هایش خواهش کرد سفره پهن کند. ما مجبوریم از نوع شروع کنیم. احتمال نمی رود امروز تهران برسند. ممکن نیست در این فصل سال باران بیاید. رفت نان بخرد.
2-topshiriq. Quyidagi gaplarni fors tiliga tarjima qiling.
Biz bu forscha so‘zlarni o‘zbek tiliga tarjima qilishimiz kerak. Men o‘g‘limni o‘zim bilan olmoqchiman. Men sizga yordam bera olmayman. Hasan Parvizdan derazani ochishni iltimos qildi. Siz shoshilishingiz kerak. Sherozgacha birga borishimiz mumkin. Ruchkangizni berib turasizmi? U bizning shahardan ketishga majbur.O‘ylab ko‘rishga biroz vaqt bering. Bu ishni qachon qilishimiz kerak edi. Ehtimol deraza yonida o‘tirarsiz. Siz u yerga borishingiz kerak emas, hammasini o‘zimiz bajaramiz.
3-topshiriq.O‘qing va tarjima qiling.
اجازه می دهید تا فردا از این کتاب لغت استفاده کنیم. مجبور بودم چند ساعت بیشتر در کتابخانه بمانم و کار بکنم. پدر و مادرم دوست ندارند من در این خانه زندکی بکنم. من از خود پرسیدم امروز درس زبان فارسی را یاد بگیرم یا فردا؟ او به احمد گفت، این جمله ی مشکل را دو باره بنویسیم. پریروز به دوستان خود پیشنهاد کردم روز تعطیل بریم بازار و شب گردش بکنیم. مادرم گفت: بگذار دوستانت هم بیایند. پدر به پسر گفت: بیا پسرم شطرنج بازی کنیم. استاد از شاگردانش پرسید، این را دوباره تکرار کنم؟ مادر بزرگم گفتند: بگذار برود. مادرت صبح زود تورا بیدار نکرد و گفت: بگذار بخوابد! تابستان آینده به اروپا سفر کنیم. خواهرم دیروز گفت: بعد از ظهر پیش خاله مان برویم. دوستم گفت در قراٸتخانه پهلوی همدیگر بنشینیم و درس فردا را یاد بگیریم. من تصمیم دارم، فارسی را خوب بیاموزم. او از دوستش پرسید: ناهار را کجا می خوری؟ من از مادرمپرسیدم دوست خودرا به خانه ی ما دعوت کنم.
4-topshiriq. Eshiting va takrorlang.
بیا گردش برویم. امروز به پارک نرویم.، بتآتر برویم. کتاب این نویسنده را بخوانیم. بگذار دانشجو این جمله را چند بار تکرار کند. بگذار او هم از این سیب شیرین بخورد. بیا برای مادرمان این کتاب روسی را بخریم. بیا با هم صبحانه حاضر کنیم و بعد بخوریم. تو هم میخواهی قهوه بخوری؟
پنجره را باز کنم؟ روی میز را پاک کنم؟ ناهاررا من حاضر کنم یا خواهرم؟ فردا چه ساعتی از خواببیدار شویم؟ این حکایت را دوباره بخوانیم؟ اسم اورا به شما بگویم؟ امروز بعد از ظهر، بازار برویم یا مغازه؟ این روزنامه را به شما بدهم یا به دانشیار؟

Download 1,42 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   193




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish