Termiz davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti

Tana harorati o‘zgarishining xavflari
Inson – issiq qonli jonzot. Bu degani, organizm tana haroratini tashqi muhit faktorlari ta’siridan qat’iy nazar stabil ushlab turadi. Lekin, juda ham past haroratda organizm harorati ham pasayadi, yoki juda issiq ob-havo sharoitida organizm qizib ketishi ham mumkin. Bunga sabab, organizmning tashqi muhit haroratiga sezuvchanligidir, haroratning 2-3 gradusga o‘zgarishi ham organizmda moddalar almashinuvi, gemodinamika va nerv hujayralarida impulslarining o‘tishiga ta’sir etadi. Natijada qon bosimi oshadi, es-hushning yo‘qolishi va sudorgi (talvasa) holatlari kelib chiqishi mumkin.
Tana haroratining ko‘tarilishi bilan namoyon bo‘luvchi kasalliklarda, o‘ziga xos bo‘lgan ko‘rsatkichlar bor. Ya’ni ular ma’lum bir diapozon oralig‘ida bo‘ladi. Shuning uchun shifokorlar kasallikka diagnoz qo‘yishda tana haroratining ko‘rsatkichi emas, balki tana haroratining ko‘tarilish turini bilishlari muhimdir.
Tibbiyot sohasida tana haroratining oshishining bir necha xil ko‘rinishlari bor:

• 
  Subfebril – 37 °C​ dan 38 °C​ gacha;
  
• 
  Febril – 38 °C​ dan 39 °C​ gacha;
  
• 
  Baland ko‘rsatkich – 39 °C​ dan yuqori;
  
• 
  Kriz holati – hayot uchun xavfli bo‘lgan 40,5-41 °C​.
  

Tana haroratining koʻtarilishi har doim ham kasallikning ogʻirlik darajasini belgilab beravermaydi, bunda qoʻshimcha simptomlarni ham inobatga olish kerak.
Masalan, subfebril koʻrsatkichdagi tana harorati oshishi sil, virusli gepatit, piyelonefrit va boshqa jiddiy kasalliklarda kuzatilishi mumkin. Baʼzi holatlarda kasallikning xavfli jihati, tana haroratining 37-37,5 °C​ koʻrsatkichlarida doimiy turishidir. Bu esa, endokrin tizimi tomonidan patologiyalar va yomon sifatli oʻsma kasalliklaridan dalolat beradi.
Bunday termometrning kamchiligi tana haroratini biroz xato ko‘rsatishidir. Shuning uchun termometrni sotib olganda normal ko‘rsatkichni aniqlab olish kerak va shu ko‘rsatkich bo‘yicha qo‘llash lozim.