Termiz Davlat Universiteti Tabiiy Fanlar Fakulteti geografiya ta'lim yo'nalishi 2-kurs 220-guruh talabasi musurmonqulov eralining o'zbekiston geografiyasi fanidan taqdimoti

44. O'zbekiston qishloq xo'jaligi geografiyasi

Qishloq xo'jaligidagi bosh vazifa - ishlab chiqarishni intensivlashtirish, ya'ni ekinlar hosildorligini va chorvachilik mahsuldorligini oshirishdir. Yer va suv resurslari cheklanganini hisoobga olib, mamlakatimiz qishloq xo`jaligini rivojlantirishning yagona to`g`ri yo`li – qishloq xo`jaligini intensive rivojlantirish, yerlarning meleorativ holatini tubdan yaxshilassh, seleksiya ishlarini chuqurlashtirish, yuksak agrotexnologiyalarni joriy etish va suvdan oqilona foydalanishdan iborat.

Mamlakatimizda qishloq xo`jaligi mahsulotlari ishlab chiqarish hajmi oshib bormoqda. Jumladan, 2013-yilda bu ko`rsatkich 2000-yilga nisbatan 2,3 marta ko`paydi. Aytish kerakki, izchil yuqori o`sish sur`atlari barobarida, yalpi ichki mahsulot hajmida qishloq xo`jalik mahsulotlari ulushining kamayish tendensiyasi kuzatilmoqda. Masalan, 2000-yilda bu `korsatkich 30,1 foizni tashkil etgan bo`lsa, 2013-yilda faqatgina 16,8 foizni tashkil etdi. Bu mamlakatimiz iqtisodiyoti tarkibiy tuzilishidagi ijobiy o`zgarishlarning, ya`ni agrar respublikadan izchil ravishda sanoati rivojlangan industrial davlatga aylanayotgani alomati deya faxrlanmog`imiz darkor.

45. Agrosanoat majmuasi

Agrosanoat majmui (ACM) – xalq xoʻjaligida qishloq xoʻjaligi xom ashyosidan aholining oziq-ovqat va xalq iste’mo-li tovarlariga boʻlgan ehtiyojlarini ta’minlashda oʻzaro hamkorlikda fa-oliyat koʻrsatadigan tarmoqlar, kor-xonalar, faoliyat turlari majmui. ASM murakkab va koʻp tarmoqlidir. Uning ishlab chiqarish tuzilmasida qishloq xoʻjaligi va oʻrmon xoʻjaligi muhim ahamiyatga ega. ASM 3 sohani oʻz ichiga oladi: 1) qishloq xoʻjaligi(aholining tomorqa xoʻjaligi ham kiradi) va oʻrmon xoʻjaligi; 2) qishloq xoʻjaligiga ishlab chiqarish vositalari yetkazib beradigan sanoat tarmoqlari – traktor va qishloq xoʻjaligi mashina-sozligi, meliorativ va suv xoʻjaligi ob’ektlari qurilishi tarmoqlari, asosiy fondlar ta’miri boʻyicha korxo-nalar, mineral oʻgʻit va oʻsimliklarni himoya qilish vositalari, biologik faol preparatlar ishlab chiqarish, ozuqa va mikrobiol. sanoati, turli idishlar (tara) tayyor-lash va b; 3) qishloq xoʻjaligi mahsulotlarini qayta 166ishlash va iste’molchiga yetkazib berish bilan band boʻlgan tarmoqlar(tayyorlov, qayta ishlash, saqlash, tashish, sotish va boshqalar).