Termiz Davlat Universiteti Tabiiy Fanlar Fakulteti geografiya ta'lim yo'nalishi 2-kurs 220-guruh talabasi musurmonqulov eralining o'zbekiston geografiyasi fanidan taqdimoti

39. Mintaqaviy iqtisodiyot

Umuman оlganda, mintaqaviy iqtisоdiyotning ta’rifi ko’p, ammо ular aksariyat hоllarda bir-biridan farq qilmaydi. Masalan, A.G.Granbеrg bu fanning prеdmеti sifatida, eng avvalо, mintaqalar iqtisоdiyoti yoki alоhida оlingan mintaqaning bоshqa mintaqalar (rеgiоnlar) bilan o’zarо alоqadоrlikda o’rganishni ko’rsatadi. A.G.Granbеrg (2000 yil) kеngrоq ma’nоda mintaqaviy iqtisоdiyotni alоhida mintaqa va mintaqalar iqtisоdiy alоqalarini, ishlab chiqarish kuchlari va iqtisоdiy hayotning mintaqaviy jihatlarini o’rganuvchi fan, dеb hisоblaydi. V.F.Pavlеnkо bu fanning asоsiy prеdmеtini alоhida mintaqalar iqtisоdiyoti, ularning rivоjlanish оmillari, qоnuniyatlari va muammоlari bilan bеlgilaydi.

Kam rivojlangan va sanoat taraqqiyoti past mintaqalarda infratuzilma obektlarini barpo etish va ularning boshqa rayonlar bilan aloqalarini yaxshilashdan iborat. Ma’lumki, bozor iqtisodiyoti rivojlangan mamlakatlarda davlat bevosita ishlab chiqarishga aralashmaydi, lekin tadbirkorlarning samarali faoliyat yuritishlari uchun iqtisodiy va huquqiy sharoitlarni yaratish davlatning birinchi darajali vazifasi hisoblanadi. Avtomobil va temir yo’llar, elektr tarmoqlari, gaz va suv quvurlari, aloqa tarmoq mavjudligi bunday hududlarda tadbirkorlikning rivojlanishiga katta yordam beradi. Hozirda mamlakatimizda qishloq aholi punktlarini tabiiy gaz va ichimlik suvi bilan ta’minlash bo’yicha muayyan ishlar amalga oshirilmoqda.

40. Mintaqaviy siyosat

So‘nggi to‘rt yil ichida O‘zbekiston rahbariyati tashabbusi bilan olib borilayotgan yangi mintaqaviy siyosat mamlakatning ochiq, amaliy va konstruktiv tashqi siyosati yo‘lining muhim qismiga aylandi. Toshkentning muloqot va hamjihatlikni rivojlantirish, yaxshi qo‘shnichilikni mustahkamlash va mavjud kelishmovchiliklarni oqilona murosalar asosida hal etishga e’tibor qaratishi siyosiy muhitni sezilarli darajada yaxshilab, mintaqada o‘zaro ishonchni mustahkamlashga imkon berdi. Savdo-iqtisodiy aloqalarni faollashtirish va mintaqaviy hamkorlikning samarali mexanizmlarini shakllantirish uchun sharoitlar yaratilgan bo‘lib, bu Markaziy Osiyoning siyosiy-diplomatik va iqtisodiy jozibadorligini oshirishga yordam beradi.