Termiz davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti geografiya kafedrasi

B). Qishloq xo'jaligi.
Rossiya juda katta yer fondiga ega. Mamlakat yer fondi 1707,5 mln gektarni tashkil etadi. Lekin yer fondi tarkibida qishloq xo'jaligida foydalaniladigan yerlar bor yo'g'i 209,0 mln gektarni tashkil etadi. (Qishloq xo'jaligida foydalaniladigan yerlar maydoniga ko'ra dunyoda Xitoy va AQShdan keyin uchinchi o'rinni egallaydi).
Mamlakatda haydaladigan yerlar maydoni aholi jon boshiga 0,87 gektarga to'g'ri keladi. (Bu ko'rsatgich Qozog'istonda 2,0 gektar, Kanadada-1,7 gektar, AQShda-0,54 gektar, Yaponiyada-0,03 gektarni tashkil etadi).
Hozirgi vaqtda mamlakat qishloq xo'jaligi ishlab chiqarishda tarkibiy qayta qurish jarayoni kechirilmoqda. Agrar islohatlar doirasida kolxoz va sovxozlarni qayta tashkil etish, yerlarni qaytadan taqsimlash, ularni xususiylashtirish ishlari davom etmoqda.
Mamlakat qishloq xo'jaligi 2-ta asosiy dehqonchilik va chorvachilik tarmoqlaridan iborat.
Rossiya hududida tabiiy sharoit tabiat zonalari bo'yicha o'zgarib boradi. Shuning uchun ham ekiladigan maydoniy o'simliklar va boqiladigan hayvon turlari zonalar bo'yicha farq qiladi. (qishloq xo'jaligining mintaqalar bo'yicha ixtisoslashuvi).
Shunday qilib Tundra va o'rmontundra zonasining asosiy ixtisoslashgan sohalari bug'uchilik, ovchilik va baliqchilik hisoblanadi. Bu zonada dehqonchilik uchun sharoit noqulay.
Tayga zonasidagi daryo vodiysi bo'ylarida dehqonchilikning rivojlangan markazlari katta maydonlarni egallaydi. Bu yerlarda asosan chorvachilik sohalari ham rivojlantirilgan.
Tayganing janubiy qismi va aralash o'rmonlar zonasi (Rossiyaning yYevropa qismi noqoratuproq zonasi)da zig'ir, donli ekinlar (javdar, so'li, arpa), sabzavot, kartoshka va xashaki ekinlar ekiladi. Ushbu zonada sut va go'sht-sut yo'nalishiga ixtisoslashgan chorvachilik sohasi yetakchilik qiladi. Ko'p sonli sanoat markazlari atrofida cho'chqachilik va parrandachilik rivojlangan. G'arbiy Sibir taygasining janubiy qismida ekin maydonlari katta maydonlarni tashkil etadi.
O'rmondasht zonasi, Rossiya yYevropa qismi qora tuproq zonasi shimolida ziroatchilik yetakchi soha hisoblanadi. Bu yerda donli va texnika ekinlari (bug'doy, javdar, so'li, qand lavlagi, kungaboqar, makkajo'xori, kartoshka, ildizmevali yem-hashak ekinlar) yetishtiriladi. Don va kartoshka ekinlarini qayta ishlash hisobiga ko'pgina ozuqa-yem olinadi. Bu esa yirik qoramolchilik, cho'chqachilik va parrandachilikni rivojlantirish uchun ozuqa ba'zasi bo'lib xizmat qiladi. Bu yerda bog'dorchilik muhim sohalardan biri hisoblanadi.
Rossiya Federasiyasi yYevropa qismi dasht (Volgabo'yi, Ural) rayonlarida bug'doy va makkajo'xori yetishtiriladi. Makkajo'xori qoramollar va parrandachilik uchun muhim ozuqa hisoblanadi. G'arbiy Sibir dashtlarida bahorgi bug'doy yetishtiriladi.
Tabiiy yaylovlarda esa yirik qoramollar, quriq iqlimli rayonlarda qo'ylar ko'paytirilmoqda. Uzoq Sharqning dasht rayonlarida (Volgabo'yi) don va soya dehqonchiligi va sut-go'sht chorvachiligi rivojlangan.
Uzoq Sharqning Primorye o'lkasida musson iqlimi alohida tabiat zonasini hosil qiladi. (Uzoq Sharqda sholi yetishtiriladi).
Rossiyaning janubiy chalacho'l va cho'llar zonasida (Volgabo'yi, Qollshqiya, Dog'iston) go'sht-jun qo'ychiligi rivojlangan.
Rossiya Federasiyasining tog'li rayonlarida (Kavkaz, Oltoy, Sayan) tog' yaylov chorvachiligi rivojlangan.
Mamlakatning yirik shaharlari atrofida shahar atrofi xo'jaligi rivojlantirilgan.