|
II.3
Baskyetbol oʻyinida hujum va maydonda harakat qilish texnikasi
Hujumda qoʻllaniladigan texnik usullarga toʻpni ilish va oʻzatish, uni erga urub
yurush, savatga otishlar, chalgʻitishlar kiradi. Ular maydonda harakat kilish
toʻxtashlar va burilishlar kabi usullar bilan birgalikda bajariladi. Hamma usullarni
bajarish eng qulay va mustahkam daslabki holat - turish holatidan boshlanadi.
Turish holatini egallash uchun basketbolchi oyoqlarini elka kengligida bir - biriga
parallel qilib, bir chiziqqa yoki bir oyogʻini oldinga chiqargan holda erga qoʻyishi
lozim. Bunda oyoqlar buklangan, gavda biroz oldinga egilgan, uning ogʻirligi
oyoqlarga barobar taxsimlangan, qoʻllar toʻpni ilish va ushlab turish uchun qulay
holda koʻkrak oldida bukilgan boʻlishi kerak. Toʻp keng yoyilgan barmoklar bilan
kaftlarda toʻliq tekizilmagan holda tutib turiladi.Maydonda harakat kilish texnikasi.
Baskektbolchi yurish, sakrash, toʻxtash va burilish yordamida maydonida harakat
kiladi. Bu guruh usullari oyoqlarning toʻgʻri ishlashiga asoslanadi.
Basketbolchilarning maydonda qilayotgan harakati xar doim bajarayotgan
ishiga qarab oʻzgarib turadi.
Basketbolchi kadamlab, yugurib, sakrab - sakrab, toʻgʻri, dioganal, yoysimon,
ilon izi chiziqlar boʻylab harakat qiladi.
28
Yurish oʻyin davomida boshka usullarga nisbatan kam qoʻllaniladi. Bu usul
asosan pozitsiyani oʻzgartirish maqsadida ishlatiladi. Basketbolchi maydonda
tizzalari bir oz bukilgan holda harakat qiladi. Bu unga toʻsatdan bajariladigan
tezlanishlarga katta yordam beradi.
Yugurish maydonda harakat qilishning asosiy usuli boʻlib hisoblanadi. Bu usul
ogʻirlikni oyoqning butun kaftiga kuyib yoki uni tovondan oyoq uchiga oʻtkazib,
oyoqlarni odatdagidan birmuncha koʻproq egib, yumshoq kadamlar bilan
bajariladi. Tezlanishlarni va keskin yugurishlarni bajarish uchun qiska kadamlar
bilan oyoq uchida yuguriladi.
Sakrashlar. Basketbolchilar sakrashlarni bir oyoq yoki ikki oyoq bilan depsinib
bajaradilar. Oʻyin davomida sakrashlar kupincha oldindan tayorgarlik kurilmasdan
va kayta - kayta bajariladi. Harakat vaktida bir oyoq bilan depsinishdan oldin
oxirgi qadam oʻzaytiriladi, bir oz egilgan depsinish oyogʻi erga tovondan qoʻyiladi.
Tizzadan toʻgʻri burchakkacha bukilgan, silkinch oyogʻi oldinga - yuqoriga erkin
chiqariladi. Ikki oyoqda depsinish ham yugurib kelib, ham bir joyda turgan
29
xollarda bajariladi. Buning birinchisida oxirgi qadam xuddi bir oyoqda depsingan
paytdagidek qoʻyiladi. Silkinch oyogʻi tayanch oyoq yoniga toʻliq qoʻyilgandan
soʻng baravariga depsiniladi. Bir joyda turib sakralgandagi depsinishni
basketbolchi turish xolatining oʻzidayoq oyoqlarini tezlik bilan toʻgʻirlash va
qoʻllarini oldinga - yuqoriga harakatlantirish xisobiga bajaridi. Bunday paytda erga
bir oz keng joylashtirilgan oyoqlarga yumshoqroq tushishga harakat qilish lozim.
To^tashlar qadamlab va sakrab bajariladi. Qadamlab toʻxtashda basketbolchi
yugurish maromini buzmasdan oxirgi qadamni tovondan, kattaroq qilib qoʻyadi;
soʻng tayanch oyogʻini koʻproq bukadi va silkinch oyogʻini oldinga qoʻyib,
inertsiyani toʻxtatadi va gavdani tayanch oʻyogʻini ustida tutib turadi. Tez
yugurilgan paytlarda toʻxtalganda oyoqlar bir oz koʻproq bukiladi Sakrab
toʻxtalgan paytlarda basketbolchi bir oyoq bilan depsinadi va oldinga sakraydi.
Havoda bukilgan oyoqlari gavdasidan oʻtib ketadi va oldinga barobar yoki oldinma
- keyin qoʻyiladi.
Ikki qadam tashlab toʻxtash
Burilishlar oldinga va orqaga burilishlarga ajratiladi. Ular orqada yoki oldinda
joylashgan oyoqda, bir joyda turgan holda va harakatda, toʻp bilan va toʻpsiz
bajariladi. Oʻyinchi tayanch oyogʻida uning uchunchi maydondan ajratmay turib,
ikkinchi oyogʻi bilan depsinadi va u kerakli tomonga yoʻnaltirilib, burilishlarni
bajaradi. Bunda oyoqlar bukilgan boʻladi, silkinch oyoq bilan qoʻyiladigan
qadamlar raqibdan uoʻoqlashish maqsadida qoʻyiladi. Eng kam tarqalgan
burilishlar quyidagilardir: orqada joylashgan
30
oyoqda oldinga burilish; oldinda joylashgan oyoqda oldinga burilish; oldinda
joylashgan oyoqda oldinga burilish.
31
Do'stlaringiz bilan baham: |
