Termiz davlat universiteti sport boshqaruvi kafedrasi jismoniy madaniyat nazariyasi va metodikasi

Standart yuklama - mashq davomida mushaklar ishining jadalligi va yuklamaning tashqi tomoni doimiy kattaligi saqlanadi. Yuklamaning ichki tomoni (fiziologik, ruhiy) ham doimiy bo‘ladi va ishning davomiyligi proporsional ravishda o‘zgaradi.
Masalan: aynan bir xildagi og‘irlikni ko‘tarish (ko‘p marta),
- aytilgan tezlikda yugurish.
O‘zgaruvchan yuklamalar - mashq jarayonida yuklamaning jadalligi o‘zgaradi. Agar u ko‘payish tomonga bo‘lsa, o‘suvchi hisoblanadi. Agar kamayuvchi tomonga bo‘lsa pasayuvchi hisoblanadi. Agar har ikki tomonga bo‘lsa, o‘zgaruvchan yuklama hisoblanadi.
O‘suvchan yuklama organizmning funksional holatini oshiradi. Pasayuvchi yuklama mushaklar ish hajmini oshirishga imkon beradi. O‘zgaruvchan yuklama tanani uning faoliyati turli daraja-larini oson qo‘shilishiga moslaydi.
Standart yuklama bilan mashq usullari.
Standart yuklamaning ma’nosi shundaki, mashq jarayonida mushak ishlarining doimiy jadalligi, boshqacha aytganda yuklama-ning tashqi tomonining doimiy kengligi saqlanadi.
Yuklamaning ichki tomoni (fiziologik, ruhiy) doimiy bo‘lib qolib, ish davomiyligiga mos ravishda ortadi.
Standart yuklama mashqlar usullari tanani ana shu yukka moslashtirishga va erishilgan qayta qurishni mustahkamlashga qaratiladi.
Ularga bir tekisdagi bajarish uslubi mansub.
Yuklama dam olish oraligi bilan uzilmaydi va tashqi kattaliklar (uzoq bir xildagi yugurish, eshkak eshish, suzish) bo‘yicha o‘zgarmaydi.
Masalan: bir xildagi tezlikda yugurish, tortilish, arqon bilan sakrash va h.k.
O‘zgaruvchan yuklamaning mashqlar uslublari o‘zgaruvchan yukla-malar - mushak ishlarining jadal o‘zgarishi bilan bog‘liq. Ular quyidagicha bo‘lishi mumkin:
- tana vazifaviy imkoniyatlarini oshishiga olib keluvchi o‘suvchan yuklama. Asta-sekin tezlikni oshirib boruvchi yugurish, borgan sari og‘irroq yuk ko‘tarish, snaryadni uloqtirish masofasini uzaytirib borish.
- mushaklar ishi hajmini ko‘paytirish imkonini beruvchi kama-yuvchan yuklama. Tezlikni kamaytiruvchi yugurish, kamroq og‘irlikdagi yukni ko‘tarish, snaryad otiladigan masofani kamaytirish.