Tеrmiz davlat univеrsitеti kasbiy ta’lim kafedrasi

Chulg‘am yelimlari
Chulgam simlarini elektr apparatlari, asboblari, traisformatorlar va mashinalar chulg‘amlarini (g‘altaklarini) tayyorlash uchun ishlatiladi.
Chulg‘am yeimlari yakka tolali qilib ishlab chiqariladi, lskin tola bir nechta ingichka simlardan iborat bo‘lishi ham mumkin. Tolalar emal ip gazlamya, ipak, kaproi iplar, shuningdek, elektrotexnik qog‘oz, lak, polixlorvinil bilan izolyatsiyalanadi. Ko‘pchilik simlar kombinatsiyalangan (masalan, emaltolali) izolyatsiyali bo‘ladi. Chulg‘am yeimlari markasi harflar yig‘indisi, masalan, PEV, PELSHO ko‘rinishida yoziladi. Harf­lar quyidagicha belgilanadi:
P- sim; EL - lakka chidamli emal izolyatsiya; EV - yuqori mustahkam emal izolyatsiya; ET - issiqqa chidamli emal izo­lyatsiya; B - ip gazlamali to‘qima izolyatsiya; SH-tabiiy ipak izolyatsiya; K - kaproi izolyatsiya; SHK - sun’iy ipak-kaprosh S -shisha izolyatsiya; A - asbest izolyatsiya; O - bir qavat izo­lyatsiya; D - ikki qavat izolyatsiya (6-jadvalga qarang).


Chulg‘am simlariga doir asosiy ma’lumotlari

Marka si	Simning tuzilishi	Tola diametrn, mm	Izolyatsiya qat­lami qalinligi, mm
pel " pev PELR PEVTL PB PBO PBD PELBO pelko PELSHO pelshko pelv	Mis tolali, quriydigin moyli emal izolyatsiyali Mis tola yuqori mustahkam emal izolyatsiyalaigap Mis sim, yuqori mustaqkam emal (polnamndporezol) bplpp izolyatsiyalan-gan Mis sim, yuqori mustahkam (issiq-likka chidamlign oshirnlgan, oqarndn-gap) emal bilai izolyatsiyalaigap Mis sim, bir necha qavat kabel qo-g‘ozi bilan izolyatsiyalangan Mis sim, bir qavat ip gazlama to‘qi­ma bilan chulg‘ami o‘ralgan Oldingidek, biroq ikki qavat ip gazlama to‘qimasi bilan chulg‘ami izolyatsiyalangan Mis sim, moyli emal va bir qavat ip gazlama to‘qimasi bilan chulg‘ami izolyatsiyalaigap Oldingidek, biroq chulg‘am qatlami kapron to‘qimadan Oldingidek, biroq chulg‘am qatlami tabiiy ipakdan Oldingidek, biroq chulg‘am qatlami ipak kaprondai Moy emal va polixlorvinil izolyatsiyali sim	0,02—2,44 0,02—2,44 0,1—2,44 0,06—1,0 1,0—5,2 0,2—2,1 0,2—5,2 0,2—2,1 0,2—2,1 0,05—2,1 0,25—2,1 1,25—1,68	0,0015—0,05 0,01—0,05 0,01—0,05 0,01-0,05 0,15—0,3 0,05—0,07 0,09—0,26 0,062—0,1 0,62—0,1 0,033—0,078 0,062—0,1 0,4—0,42

Kombinasiyalangan izolyatsiyali simlar markasini yozishda mos izolyatsiya harflari sim ichki qatlamidan tashqi. qatlami tomon izolyatsiya tartibida yoziladi.
Chulg‘am simlari tolalari asosan mis simdan tayyorlanadi. Tolalar kichik kesimli bo‘ladi. Shuning uchun chulg‘am simlarini ularning kesimlariga qarab emas, balki tolalari diametri va izolyatsiya qatlami qalinligiga qarab bir-biridan farq qilinadi