Termiz davlat universiteti jismoniy madaniyat fakulteti jismoniy tarbiya va sport nazariyasi kafedrasi

4. Chiqishlarni tashkil etish va tayyorlash usuli 
Repetitsiyadan oldin tayyorgarlik bosqichi quyidagilarni nazarda tutishi: 
1. 
Boshlang‗ich ma‘lumotlami aniqlash. Chiqishlar dasturini ishlab chiqishdan oldin 
chiqishlarning  maqsadini,  qatnashchilar  tarkibi  (soni,  jinsi,  yoshi,  sport  tayyorgarligi)ni, 
chiqish joyining moddiy bazasini, chiqish muddatini aniq bilishi zarur. 
2. 
Sahnalashtirish. Bu tayyorgarlik bosqichining eng mas‘uliyatli va kо‗p mehnat talab 
qiladigan  qismi  bо‗lib,  buning  natijasida  chiqishlarning  umumiy  kо‗rinishi  (chiqish, 
saflanish,  mashqlar  va  h.k.lar)  belgilanadi  va  shu  bilan  birga,  zarur  bо‗lgan  vosita-jihoz, 
anjomlar aniqlanadi, shuningdek, tabrik va diktor matnlari tayyorlab qо‗yiiadi. 
3. 
Qatnashuvchilar kiyimining nusxalari tayyorlab qо‗yiladi. 
4. 
Saflanishlar va qayta saflanishlarning chizmalari tuziladi. 
5. 
Alohida  chiqishlar  uchun  musiqa  tanlanib,  yaxlit  musiqa  dasturi  tuziladi.  Erkin 
mashqlarni tuzish.  Erkin mashqlarni  tuzish  uchun quyidagilar bajariladi:  a) tanlab olingan 
musiqa asarini о‗rganish; 
b) murakkab elementlarni yoki tematik harakatlarni tanlab olish, keyin esa, 
musiqa jо‗rligi asosida ularning ketma-ketligini aniqlash; 
 
 
6 
Tulenova X.B., Malinina N.N., Inozemseva L.A. Umumrivojlantiruvchi mashqlarni (URM) o‗rgatish metodikasi. Tashkent, 
2005 y. 

---

19 
 
d) 
yaxlit mashqlarni tuzish (sinov guruhda sinab kо‗rib tuzgan ma‘qulroq); 
e) 
repetitsiyalar rejasini tuzish. Rejada kim repetitsiya qildirishi, kimni 
repetitsiya qildirish, qayerda va qachon repetitsiya qilinishi kо‗rsatilishi kerak. 
Bir  repetitsiya  kunida,  hatto  qisqa  vaqtli  tо‗xtab  qolishlarni  mustasno  qilish  uchun 
ishtirokchilarni turli xarakterdagi faoliyat bilan jalb qilish imkonini topish zarur. Butun chiqishga 
tayyorlanishni bosh repetitsiyadan bir necha kun oldin yakunlash kerak.