Termiz davlat universiteti jismoniy madaniyat fakulteti jismoniy tarbiya va sport nazariyasi kafedrasi

6. Umumrivojlantiruvchi mashqlar harakatni shakllantirish vositasi sifatida 
Umumrivojlantiruvchi  mashqlar  yordamida  о‗z  harakatlarini  idora  qila  bilishga  о‗rgatish 
mumkin.  Umumrivojlantiruvchi  mashqlarni  sekin  (har  bir  harakatni  3-4  sanoqda),  tez  (har  bir 
hisobda) va maksimal tezlikda (shaxsiy sur‘at signali buyicha) bajarish mumkin. Shunday qilib, 
shu  mashqlar  yordamida  tez  harakatlarning  sekin  harakatlardan  farqini,  ya‘ni  vaqt  birligini  his 
qilishga о‗rgatish mumkin. 
Umumrivojlantiruvchi  mashqlarni  katta,  о‗rta  va  kichik  kо‗lamda  bajarish  orqali  harakat 
faoliyatini fazoda his qilish qobiliyatiga о‗rgatish mumkin. 
Umumrivojlantiruvchi  mashqlarni  bajarganda mushak ishga solish darajasini о‗zgartirish– 
mashqlarni  maksimal  yoki  minimal,  kuch  berish,  yarimkuch  bilan  bajarish  mumkin.  Bunday 
topshiriqlar shug‗ullanuvchilarga mushakning ishlash darajasini bilib olishga imkon beradi. 
Umumrivojlantiruvchi  mashqlarning  harakat  vaqtini,  ularning  kо‗lamini  va  mushak  ishga 
solish darajasini farqlash topshiriqlari bilan bajarish harakatlarni boshqarishni о‗rgatish imkonini 
beradi. 
Bir  harakatning  о‗zi  sekin  yoki  tez  bajarilishi,  kichik  va  katta  kо‗lamda,  mushaklarni 
maksimal  va  minimal  kuch  bilan  bajarilishi  juda  muhimdir.  Qaramaqarshi  usulda  bajariladigan 
harakatlar ularni yaxshiroq farqlash imkonini beradi. 7. Umumrivojlantiruvchi  mashqlar 

---

59