Термиз давлат университети ботаника кафедраси

3.Микробиологиянинг тармоқлари. Сувўтлари, замбуруғлар, нурли замбуруғлар ва бактерияларни ҳам ўз кушандалари – вируслари бўлиб, уларнинг хусусиятларини ўрганиш микробиологиянинг махсус тармоқлари вазифаларига киради.
Микробиология фанининг бир қанча тармоқлари мавжуд:
- умумий микробиология;
- тиббиёт микробиологияси:
- қишлоқ хўжалик микробиологияси ;
- ветеринария микробиологияси;
- саноат микробиологияси ;
- сув микробиологияси;
- космик микробиология ва бошқалар.
Умумий микробиология микроорганизмлар ҳаёт фаолиятининг умумий қонуниятларини ўрганади. Микроорганизмлар бу фаннинг асосини ташкил қилади. Умумий микробиология микроорганизмларни текшириш усуллари ҳакида, ҳамда микроорганизмларнинг морфологияси, физиологияси, биохимияси, систематикаси, ўсиши ва кўпайиши ҳақида ахборот беради; у азот, углерод, олтингугурт, темир моддаларининг табиатда айланишини, уларда иштирок этувчи микроорганизмларнинг ролини ўрганади.
Медицина микробиологияси одамларда касаллик қўзғатувчи патоген микроорганизмларнинг морфология ва физиологиясини, ҳар хил кимёвий моддалар, айниқса, дезинфекция қилувчи моддаларга чидамлилигини, микроорганизм ва микроорганизмлар орасидаги муносабатларни ўрганади. Буларни ҳаммаси умумий тиббиёт микробиологиясида ўрганилади.
Махсус тиббиёт микробиологиясида эса муайян юқумли касалликларни қўзғатувчилари, уларни микробиологик диагностика усуллари, ўзига хос профилактикалари ва даволаш усуллари ўрганилади. Ташқи муҳит объектларида патоген микроорганизмларни аниқлаш ҳам катта аҳамиятга эгадир. Ўрганиладиган объектларнинг микроорганизмларига қараб микробиология мустақил фанларга - вирусология ва санитария микробиологиясига ажралиб, одамларни яшаш шароитларига қараб уларни микрофлораси ва микробиологик жараёнларини гигиена ва соғломлаштириш нуқтаи назардан ўрганади.
Саноат микробиологияси микроорганизмларнинг биокимевий фаоллигини ўрганиб, улар воситасида спирт, органик кислоталар, антибиотиклар, витаминлар ва баъзи гормонлар олиш вазифаларини бажаради.