Термиз давлат университети ботаника кафедраси

Микробиология - грекча сўз бўлиб, микрос - майда, биос - ҳаёт ва логос - фан демакдир.
Микробиология микроорганизмлар - микроскопик замбуруғлар, сувўтлари, бактериялар, риккетсиялар, микоплазма, вирус, вироид ва прионларнинг морфологияси, физиологияси, биохимияси, генетикаси, экологияси ва систематикасини ўрганадиган фан.
Шунингдек, микробиология микроорганизмларнинг инсон, ҳайвон ва ўсимликлар ҳаётидаги аҳамиятини, табиатда моддаларнинг айланиши, турли юқумли касалликларни қўзғатиши, тарқалиши ҳақида ҳам маълумот беради.
Микроорганизмлар олами ғоят бой ва турли - туман. Энг кенг тарқалган прокариотларга бактериялар, актиномицетлар, сианобактериялар (кўк-яшил сувўтлари) мансуб бўлиб, улар энг содда ва майда организмлардир. Улар бошқа тирик организмлардан фарқли бўлиб, улар алоҳида олам - Рrосаriоtаe оламига киритилади.
Микробиологиянинг ўрганиш доирасига баъзи эукариотлар ҳам киради, масалан, мицелла ҳосил қиладиган микроскопик замбуруғлар (бир ҳужайрали ва кўп ҳужайрали) киради. Уларнинг кўп қисмини халтали замбуруғларга кирувчи бир ҳужайрали ачитқи замбуруғлари ташкил қилади. Уларни микология фани чуқур ва ҳар томонлама ўрганади.
Мишустиннинг фикрича, микроскопик тузилишга эга бўлган содда ҳайвонлар (протозоалар), сувўтларидан яшил сувўтлари баъзан микробиология курсида ўрганилади. Одатда, содда ҳайвонларни протозоология, микроскопик сувўтларини эса алгология ўрганади.
Айрим гуруҳни ҳужайрасиз, кимёвий тузилиши билан бошқа микроорганизмлардан тубдан фарқ қиладиган вируслар ташкил қилади. Улар одам ва ҳайвонларда, ўсимликларда, ҳашаротларда, бактерияларда, актиномицетларда, цианобактерияларда турли туман касалликларни қўзғатади. Улар тузилишининг ўзига хослиги ва аҳамиятининг катталиги янги ва махсус фан - вирусологияни пайдо қилди.
Микробиология биологиянинг нисбатан ёш тармоғи бўлиб, у кун сайин ривожланмоқда. Биохимия, молекуляр биология, биотехнология, агрохимия, фитопатология, ветеринария, тиббиёт, эпидемиология, қишлоқ хўжалиги, саноат, дэнгиз, геология, генетика, космик биология ва бошқа фанлар билан чамбарчас боғлиқдир. Мазкур фанларнинг ютуқлари ўз навбатида иккинчи фанга, жумладан, микробиологиянинг ривожланишига ўз таъсирини кўрсатади.