Termiz davlat universiteti amaliy matematika kafedrasi

Kompyuter telefoniyasidagi himoyalash usullari

Elektron kommunikatsiyalarning zamonaviy texnologiyalari keyingi paytlarda ishbilarmonlarga aloka kanallari buyicha axborotning turlicha kurinishlari (masalan: faks, video, kompyuterli, nutkli axborotlar)ni uzatishda kupgina imkoniyatlar yaratib bermokda.
Zamonaviy ofis bugungi kunda aloka vositalari va tashkiliy texnika bilan xaddan tashkari tuldirib yuborilgan va ularga telefon, faks, avtojavob apparati, modem, skaner, shaxsiy kompyuter va x.k. kiradi. Zamonaviy texnika uchun axborot-kommunikatsiyalar texnologiyasi
— kompyuterlar telefoniyasi rivojlanishi bilan katta turtki berildi.
Bor-yugi un yil ilgari sotuvga CANON firmasining narxi 6000 AKSh dollari bulgan
«Navigator» nomli maxsuloti chikarilgan edi va u birinchi tizimlardan hisoblanadi
Kompyuter tslefoniyasi un yil ichida juda tez sur’atlar bilan rivojlandi. Hozirgi paytda sotuvda mavjud bulgan «PC Phone» (Export Industries Ltd, Israel) maxsulotining narxi bor-yugi 1000 Germaniya markasi turadi. «Powertine-II» (Talking Technology, USA)ning narxi esa 800 AQSh dollari turadi. Keyingi paytlarda kompyuter telefoniyasi yo’nalishida 70% apparat vositalarini Dialogue (USA) firmasi ishlab chikarmokda.
Kompyuter telefoniyasida axborotlarning xavfsizligini ta’minlash katta axamiyatga ega. Masalan, telefon xakerlarining Skotland-Yard ATSiga kirib 1,5 mln, AKSh dollari mikdorida zarar keltirishganligi xavfsizlikning zarurligini isbotlaydi.
Kompyuter telefoniyasida kullanilayotgan nutkini aniklovchi texnologiya telefon kiluvchining ovozidan tanib olish uchun axamiyatga egadir. Kompyuter telefoniyasining himoyasini yetarli darajada ta’minlash uchun Pretty Good Privacy Inc. firmasining PC Phone 1.0 dasturiy paket ishlab chikarilgan. U kompyuter telefoniyasi orkali uzatilayottan axborotlarni himoyalash uchun axborotlarni rakamli kurinishga utkazadi va kabul paytida esa dasturiy-texnik vositalar yordamida kayta ishlaydi. Zamonaviy kompyuter telefoniyasi vositatarining shifrlash tezliga xam juda yukoridir, xato kilish extimoli esa juda kichikdir (taxminan 10^-8 – 10^-12).