Термиз давлат университети «ахборот технологиялари» кафедраси

Назорат қилинадиган рўйхат - унинг нозири (модератори) томонидан назорат қилиб борилади. Нозир қайтадан юборилган ёки муҳокама қилинаётган мавзуга оид бўлмаган хабарларни тўхтатиб қўйиши мумкин.
Назорат қилинмайдиган манзиллар рўйхатидаги хабарлар нозир томонидан назорат қилинмайди (модерация қилинмайдиган рўйхатлар) ва рўйхатга юборилган барча хабарлар рўйхатдаги барча манзилларга дарҳол жўнатилади.
Баъзи рўйхатларда нозир вазифасини компьютер ёки дастур бажариши мумкин. Бу дастур аввалдан маълум бўлган талаблар асосида ишлайди. Бу вазифани бажарувчи компьютер рўйхат сервери (ёки listserv) деб аталади. Бу компьютер назоратидаги рўйхатга аъзо бўлиш учун шу компьютер манзилига бу ҳақидаги электрон хабар жўнатилиши керак ва компьютер автоматик тарзда сизни рўйхатга қўшиб қўяди. Рўйхатга аъзоликни тўхтатиш учун ҳам шу каби иш тутилади.
Бундан бир неча йил олдин бирон бир кишининг электрон манзилини унинг исми-шарифи бўйича топиш жуда қийин иш эди. Ҳозирги кунда бу муаммо эмас. Интернетда “оқ саҳифалар” деб аталувчи бир қатор папкалар пайдо бўлди-ки, улар керакли одамнинг электрон манзилини топиш учун хизмат қиладилар. Интернетнинг бундай хизматлари, LDAP (Lightweight Directory Access Protocol – папкаларни осон топиш протоколи) дан фойдаланадилар. Бу протокол керакли одамнинг электрон манзилини унинг веб саҳифасига кирмасдан ҳам топиш имконини беради. Бу протокол ёрдамида сиз ўзингизнинг электрон почта дастурингиздан чиқмасдан туриб, электрон почта манзилларини Интернетда қидиришингиз мумкин.
Электрон почтанинг муаммоларидан бири бу унинг Интернетда йўл-йўлакай бошқалар томонидан қўлга киритилишидир. Агар электрон хабар уни жўнатувчи ва олувчидан бошқаларнинг қўлига тушмаслиги керак бўлса, у ҳолда бу хабарни интернет орқали махсус дастурий таъминот ёрдамида шифрланган ҳолда жўнатиш керак бўлади. Бу ҳолда уни фақат шифр калитига эга бўлган шахслар (уни жўнатувчи ва олувчи) гина ўқий олади. Лекин, иккинчи томондан, электрон хабарни шифрларган ҳолда жўнатиш унга бўлган қизиқишни ошириб юбориши ҳам мумкин