Термиз агротехнологиялар ва инновацион ривожланиш институти мева-сабзавотчилик, узумчилик, иссиқхона хўжалиги кафедраси

• ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ҚИШЛОҚ
• ХЎЖАЛИГИ ВАЗИРЛИГИ
• ТЕРМИЗ АГРОТЕХНОЛОГИЯЛАР ВА ИННОВАЦИОН РИВОЖЛАНИШ ИНСТИТУТИ
• МЕВА-САБЗАВОТЧИЛИК, УЗУМЧИЛИК, ИССИҚХОНА ХЎЖАЛИГИ КАФЕДРАСИ
• МАВЗУ: «Бош пиёз экиш муддатларининг уруғ ҳосили ва сифатига таъсири»
• Раҳбар: қ.х.ф.н. Қодиров У.А.
• Бажарувчи: 411 гр. талабаси Бозорова С.
• ТЕРМИЗ-2022

• КИРИШ
• Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 23 октябрдаги “Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалигини ривожлантиришнинг 2020-2030 йилларга мўлжалланган стратегиясини тасдиқлаш тўғрисида”ги ПФ-5853-сон Фармонида «озиқ-овқат маҳсулотлари хавфсизлигини таъминлаш ва истеъмол ратсионини яхшилаш, талаб этиладиган миқдордаги озиқ-овқат маҳсулотлари етиштиришни назарда тутувчи озиқ-овқат хавфсизлиги давлат сиёсатини ишлаб чиқиш ва жорий этиш»дек муҳим вазифалардан бири қилиб белгиланган.
• 2020 йил 15 октябрда ПҚ-4863 сон «Саримсоқпиёз ҳамда тўқсонбости усулида сабзавот маҳсулотларини етиштириш ва экспорт қилишни кўпайтириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги Фармон ва қарорлари ҳамда мазкур фаолиятга оид бошқа меъёрий-ҳуқуқий ҳужжатларда белгиланган вазифаларни амалга оширишга ушбу ишлаб чиқилган аҳоли томонидан пиёз етиштириш жараёнида муайян даражада хизмат қилади.

Пиёзнинг ахамияти

• Пиёз ўсимлиги асрлар давомида инсониятга маълум бўлиб унинг шифобахшлик хусусияти ва таркибидаги органик ва минерал моддаларга бойлигир учун ҳозирги пайтда дунёнинг барча минтақаларида кенг тарқалган сабзавот ўсимлиги ҳисобланади. Пиёз ўсимликларидан Ўзбекистонда кенг тарқалгани оддий бош пиёздир. Бош пиёз Республикада етиштирилаётган жами сабзавотлар майдонинг тўртдан бир қисми (35-37 мингларга) ташкил этади. Экин майдони ва етиштирилаётган ялпи маҳсулоти миқдорига кўра у помидордан кейин иккинчи ўринда туради. Пиёзнинг ўртача ҳосилдорлиги 20-25 т/га. Илғор хўжаликлар ва тадбиркор фермерлар илғор технологияларни қўллаб ҳар гектар майдонидан 50-60 тонна пиёз олмоқдалар.

• Мавзунинг долзарблиги. Сабзавотлар ичида пиёз нисбатан кўп экиладиган халқимиз севиб истеъмол қиладиган экин хисобланади. Пиёз экилган майдонларни кенгайтириш, хосилдорликни ошириш, уруғчилигини ташкил этиш кўп жихатдан экин тезпишар, ўрта тезпишар навларни тўғри танлашга, ер майдонини танлаш ва сифатли тайёрлашга, қулай экиш муддатида экишолди тайёрлаш усулларига боғлиқдир. Хозирги кунда пиёз экинидан эрта хосил олиш ва сифатли махсулот етиштириш энг долзрб мавзу хисобланади.

• Тадкикот максади ва вазифаси. Бош пиёз марказий минтака тупрок иклим шароитида энг кулай экиш муддатлари ва жойлаштириш калинликлари ва серхосил навларни танлаш. мухим вазифалардан хисобланади.
• Тадкикот объекти ва предмети. Бош пиёз экиш муддатларининг уруғ ҳосили ва сифатига таъсири, экиш муддатлари, жойлаштириш калинликлари, етиштириладиган навлари тадкикот объекти ва предмети хисобланади.
• Ишни бажариш услуби. Битирув малакавий ишни бажаришда В.Ф.Белика “Методика оптного дела в овошеводстве и бахчеводстве ”. М., ВО Агропромиздат, [1992], Б.Ж.Азимов, Б.Б.Азимов “Сабзавотчилик, полизчилик ва картошкачиликда тажрибалар ўтказиш методикаси ”.-Т.:ЎМЕ, [2002] ушбу методикаларга асосланиб олиб борилади. Методика полевого опыта [с основами статистической обработки резултатов исследований], [Б.А.Доспехов 1985] каби ушбу методикаларга асосланиб олиб борилади.