Термиз агротехнологиялар ва инновацион ривожланиш институти мева-сабзавотчилик, узумчилик, иссиқхона хўжалиги кафедраси

Пиёз навлари

• Расм 1. Пиёзнинг Зафар нави.

• Расм 2. Пиёзнинг Банко F1 дурагайи

• Расм 3. Пиёзнинг Сунбула нави

• Расм 4. Пиёзнинг Истиқбол нави

• 1-Жадвал. Янги сабзавотнинг кимёвий таркиби ва каллорияси (истеъмол қисмининг вазнига нисбатан % ҳисобида) (Б.Ж. Азимов, Х.Ч.Бўриев, Б.Б. Азимовлар маълумотлари бўйича).

Экин-лар	Намли-ги	Қуруқ модда	Оқсил	Угле-водлар	Мой	Кле-чатка	Кул	Миқ-дори, кг/кал
1	2	3	4	5	6	7	8	9
Пиёз	86,48	13,5	1,76	10,24	0,12	0,92	0,52	490

• 2-Жадвал. Ўзбекистон минтақаларида пиёз экиш муддати
• уруғ экиш нормаси ва экиш схемалари.

Зоналар	Экиш муддатлари			Уруғларни экиш нормаси кг/га	Экиш схемаси
	Баҳорги	Ёзги-кузги	Кузги
Жанубий зона	1-10 II	25 VIII-10 IX	20-30 XII	Баҳорги муддатда 15-20	Тўрт қаторли
Марказий зона	20 II-10 III	1-20 VIII	25 XI-15 XII	Ёзги-кузги муддатда 20-25	Қатор оралари 70-90 см
Шимолий зона	5-20 III	20 VII-1 VIII	20-30 XI

• 3-Жадвал. Сабзавот экинларининг минерал озиқа олиши ва товар ҳосил қилиши ҳамда уларнинг нисбати
• (Б.Ж.Азимов, Х.Ч.Бўриев, Б.Б.Азимов, 2001 маълумотига кўра)

Экинлар	Ҳосил, га/т	1 га дан олинган миқдори, кг		1 ц ҳосил учун кеча-кундузда ўртача олиши, г.				NP2O5K2O тахминий нисбати
		N	Р2О5	К2О	N	Р2О5	К2О
Бошли пиёз	25	111	29	53	4,4	1,2	2,1	6:1:3

• 4-Жадвал. Пиёз экинлари экилган майдонлардаги бегона ўтларга қарши ишлатиладиган гербицидлар.

Гербицидлар	Сарфлаш нормаси кг/га		Ишлатилиш усули ва муддатлари
	Препарат ҳисобида	Таъмир қилувчи моддаси ҳисобида
1	2	3	4
Доктел (тетрал жлортел) оч кулранг тусдош 50 ёки 75 % намланадиган кукун.	16-24	8-12	Пиёз уруғлари униб чиқмасидан олдин тупроққа пуркалади.
Пролохлар (ромрад, ацелид) 65 % ли сочилувчан кукун.	7-10	4,6-6,5	Бу ҳам шундай

• ХУЛОСАЛАР
• Битирув малакавий ишини тайёрлаш мобайнида мавжуд адабиёт ва маълумотларни ўрганиб қуйидаги хулосаларга келдим:
• Пиёз етиштириш бўйича мавжуд адабиётларнинг ва илғор Ўзбекистонда энг кўп етиштириладиган ва истеъмол қилинадиган асосий сабзавотлардан бири пиёздош ўсимликлар ҳисобланади.
• Пиёзнинг ватани Ўрта Осиё ва Афғонистоннинг тоғли ҳудудлари деб ҳисоблайдилар. У озиқ моддаларга унча бой эмас, лекин унда минерал тузлар ва витаминлар кўп, айниқса аскорбин кислотаси. Пиёз ва саримсоқ яхши сақланиши туфайли у йил давомида истеъмол қилинади.
• Ўзбекистон шароитида пиёз тўрт муддатда: эртаги баҳорда, ёзда (августда) ва кеч куз-қишолди муддатларда етиштирилади.
• Пиёзни сақлаш учун етиштиришда ерни экишга тайёрлаш, ўтмишдош экинларни танлаш ва ўсимликларни ўсув даврида парваришлаш ҳамда ҳосилни йиғиштириш вақтига эътибор бериш, ҳамда агротехник қоидаларига риоя қилиш муҳим аҳамиятга эга.
•  

• ТАКЛИФЛАР
• 1. Деҳқон ва фермер хўжаликларида пиёз уруғчилигини ташкил этиш иқтисодий жиҳатдан аҳамиятга эга бўлиб, буни учун етиштириш технологиясини мукаммаллаштириш лозим.
• 2. Йил давомида пиёз маҳсулотига бўлган талабни қондириш учун уруғчиликка мослашган пиёз навларини тўғри танлаш лозим бўлади. Хусусан уруғнинг нав кўрсаткичларига ва экишга яроқлилик сифатига эътибор бериш керак.
• 3. Ҳар бир замин учун тупроқ ва иқлим шароитидан келиб чиқиб нав танлаш муҳим аҳамиятга эгадир.

Эътиборларингиз учун рахмат