Теплоэнергетика 08

Ясси сиртларда иссиқлик ўтказувчанлик

• Сирт (тўсиқ)нинг чап томонидаги муҳит t1 ҳароратга эга , ўнг томонидаги муҳит t2 ҳароратга эга бўлиб,ички (чап) девор иссиқроқ, ташқи девор совуқроқ ,яъни t1 > t2 . Демак, иссиқлик оқими q чапдан ўнгга йўналган. Бу жараён учун Фурье қонуни қуйидагича бўлади:

• F – девор (сирт) юзаси, м2 ;
• τ - иссиқлик ўтиш вақти, cек.;
• δ- девор қалинлиги, м.

• Солиштирма иссиқлик оқими:

• Вт/м2 К

• бу ердаги δ/λ нисбат – ясси сиртли деворнинг термик қаршилиги дейилади

Кўп қатламли ясси деворлардан иссиқликнинг ўтиши

Цилиндрик шаклдаги деворлардан иссиқликнинг ўтиши.

Учинчи турдаги чегаравий шартларда иссиқлик ўтказувчанлик. Иссиқлик изоляцияси

• Амалиётда бир ҳаракатланувчи муҳитдан (суюқликлар ёки газлар) бошқасига ажратиб турувчи девор орқали иссиқлик узатилиш жараёнлари кенг қўлланилади. Иссиқлик ташиш учун ишлатиладиган ҳаракатланувчи муҳит иссиқлик ташувчи, ажратиб турувчи девор орқали икки иссиқлик ташувчи орасидаги иссиқлик алмашинишига иссиқлик узатиш дейилади.
• Мисол сифатида чорвачилик ёки паррандачилик бинолари ички ҳавоси таркибидаги ортиқча иссиқликнинг ўраб турувчи деворлар орқали ташқи ҳавога узатилишини; хона иситиш асбобидаги иссиқ сувдан хона ҳавосига иссиқлик узатилишини; буғ қозони қиздириш қувурларидан оқаётган тутундан сувга иссиқлик узатилиши ва бошқа ҳолларни келтириш мумкин.
• Иссиқлик узатилишида иссиқлик кетма-кетликда кўчади, аввал иссиқроқ иссиқлик ташувчидан деворга конвектив иссиқлик алмашинуви, кейин девор қалинлиги орқали иссиқлик ўтказувчанлик йўли билан (бир ёки кўп қаватли) ва, охири яна конвектив иссиқлик алмашинуви йўли билан совуқ девор юзасида совуқроқ иссиқлик ташувчига иссиқлик кўчади.

• Стационар тартибда шу иссиқлик оқими девор орқали узатилади, шунинг учун иссиқлик ўтказувчанлик учун Фурье тенгламасини ёзиш мумкин:
• (8.41)
• Деворнинг иккинчи юзасидан ва совуқ иссиқлик ташувчи ажралаётган иссиқлик оқими зичлиги ҳам (8.39) тенглама каби топилади:
• (8.42)
• Бунда - деворнинг иккинчи юзаси билан совуқ иссиқлик ташувчи орасида иссиқлик алмашинув коэффициенти.
• (8.39),(8.49) ва (8.41) тенгламаларни қуйидагича ёзамиз:
• (8.43)
• Тизимнинг ўнг ва чап қисмларини қўшиб, ҳосил бўладиган тенгламани га нисбатан ечиб, топамиз:

• Белгилаб оламиз:
• (8.45)
• ва (8.43) ни қуйидагича ёзамиз:
• (8.46)
• ёки иссиқлик оқими учун
• (8.47)
• бунда - девор юзаси майдони, м2
• (8.46) тенглама иссиқлик узатилиш тенгламаси дейилади, коэффициент - иссиқлик узатилиш коэффициенти дейилади, унинг физик маъносини аниклаш учун (8.46) тенгламани га нисбатан ечамиз:
• (8.48)

• (8.47) га кўра иссиқлик узатиш коэффициенти иссиқлик узатиш жадаллигини тавсифлайди ва девор орқали иссиқлик оқими зичлигининг иссиқлик ташувчилар орасидаги ҳарорат босимига нисбатига тенг. коэффициенти ўлчов бирлиги Вт / (м2К). Девор юзасининг иссиқлик бериш коэффициентига тенг тескари қиймат катталиги ташқи иссиқлик қаршилиги дейилади. Шундай қилиб, (8.44) тенгламасида
• ─ ташқи иссиқлик қаршиликлари,
• ─ ички иссиқлик қаршилиги.
• Иссиқлик узатилиш коэффициентига тескари ва сон жиҳатдан ташқи ва ички иссиқлик қаршиликлари йиғиндисига тенг катталик умумий иссиқлик қаршилиги дейилади. Бундан, ясси кўп қатламли деворлар учун :
• (8.49)
• бунда i – қатлам тартиб рақами; n – қатламлар сони.
• (8.48) тенглама иссиқлик узатилиш коэффициентини ҳисоблашда ва
• dT/dи«1,5 шартга жавоб берувчи юпқа цилиндрик деворлар орқали узатиладиган иссиқлик оқимларини аниқлашда кенг ишлатилади.