Temuriylar davri tarixi tarixshunosligi reja temuriylar davlatlari davrida tarixiy bilimlar. Mirzo Ulug`bekning «Tarixi arba’i ulus»


Muhammad Zahiriddin Boburning «Boburnoma» asari



Download 33,71 Kb.
bet5/9
Sana31.05.2023
Hajmi33,71 Kb.
#947042
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
temuriylar davri tarixi tarixshunosl

5. Muhammad Zahiriddin Boburning «Boburnoma» asari

Zahiriddin Muhammad Bobur ulug` bobokaloni Amir Temur dahosidan konuniy ravishda hamisha iftixor qilar edi. Hazrati Bobur o`z esdaliklarida Amir Temur nomini doimo zo`r ehtirom, ixlos bilan tilga oladi. «Bobrunoma»ning ilk sahifalaridayok u o`z nasl-nasabi Temurning oliy shajaraisiga borib taqalishini mamnuniyat va g`urur bilan qayd etadi.


Amir Temur 1399 yilda Hindistonni qo`lga kiritadi. «Temur tuzuklari»da bu ulug` mamlakat sari yurishning tarixi, unga qay tariqa uzoq va puxta rejalar tuzilgani-yu ularning qanday qilib amalga oshirilgani haqida batafsil ma`lumotlarni uchratish mumkin.
Mazkur voqealardan so`ng oradan qariyib bir yarim asr vaqt o`tgach, temuriy tojdorlardan biri-Bobur Mirzo Hindiston sari yuz tutmoqqa qaror qiladi. Ulug` ajdodi singari u ham yaqin beklarini to`plab mashvarat qiladi. «Boburnoma»ning 1507-1508 yil voqealari tavsifida quyidagilarni o`qiymiz: «Men va ba`zi ichki beklar Hindiston tarafi bormoqni tarjih qilduk…»
Agar Amir Temur Hindistonni zabt etishdan davlatga davlat, shuhratiga shuhrat ko`shishni, o`z mavkei va nufuzini yanada uyksaltirishni ko`zda tutgan bo`lsa, Bobur Mirzoning niyatlari bo`lakcha – «o`ziga bir er fikrini kilg`ulik», ya`ni muhim bir viloyatni ko`lga kiritshdan iborat edi.
Buuyk me`mor, buuyk bog`bon, buuyk ijodkor sifatida voyaga etgan Bobur Mirzo go`dak chog`idanok sohibkiron Amir Temur joriy etgan, undan meros bo`lib kolgan go`zal bunyodkorlik muhitida tarbiya ko`rgan edi. Ehtimol, shu sababdan bo`lsa kerak, «Boburnoma»da muallif ulug` ajdodining yaratuvchilik ishlarini, uning amru farmoni va g`oyalari bilan barpo kilingan muazzam inshootlarni, bog`u bog`otlarni zavk-shavkka to`lib tasvirlaydi. Bu haroratli tasvirlar bugun ham dilbir g`azalning baytlari yanglig` tassurot koldiradi. Bobur Mirzoning mazkur yodnomalari bo`lmaganida, sohibqironning tarixiy siymosi tugal bo`lmay qolishi shubhasiz edi5.
«Boburnoma» - bebaho asar, turli-tuman ma`lumotlarga boy va uni sinchiklab o`rganish zarurdir. Davlatchilik ishlarini uyrgizishda bek va shahzodalarning o`rni masalasi ham «Boburnoma»da keng yoritilgan. Muallif kaysi bir bek yoki sulton, vazirni ta`riflamasin, avvalo, Amir Temur saltanatining yaxlitligi, uyrt tinchligi va raiyat bilan bog`lik masalalar nuktai nazaridan fikr yuritadi6.



Download 33,71 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish